PROROČANSTVA I PROROCI TARABIĆI (2) - Tajnovitu Kremnu pohodili Nemanjići i Karađorđevići

Prema narodnom predanju, ime Kremna nastalo je po kamenu kremenu kojim je bogata cijela kremanska kotlina. Kremen je posebna vrsta željezne rude, velike tvrdoće, a vijekovima su njegovi komadići korišćeni za paljenje vatre na neobičan način. Naime, starine su, da bi zapalile duvan u lulama, koristile - trud (sasušenu gljivu koja raste na drvetu) i čakmak, komad narezanog željeza. Čakmakom bi se udarao kremen i tada bi nastajala varnica koja je padala na trud i palila ga. Sa tako užarenog truda paljena je cigareta.

Ljetni dvori vladara

Vjerovatno je i postojanje kamena kremena u Kremnima kasnijim hroničarima ovog kraja, misticima i prorocima poslužilo da se od njega stvori misterija vezana za ovo mjesto.

Tako je rečeno da se Kremna zbog kremena ili tajanstvenog kamena ne mogu snimiti iz vazduha, kamenu su pripisana i čudotvorna ljekovita pa i magijska svojstva. Početkom 21. vijeka kamenčići iz ovog mjesta odjednom dobijaju iscjeliteljsku moć pa se preporučuje njihovo korištenje u vidu amajlija, a rjeđe i kao neobičnog suvenira iz Kremana.

Legende govore, a to dosad nije potkrijepljeno i materijalnim dokazima, da su kroz Kremna vodili važni rimski putevi od Zapada prema Istoku. Nedaleko od kremanske doline, s druge strane planine Šargana u Mokroj Gori u stublini izvora ljekovite Bele vode pronađen je novčić iz 28. godine nove ere sa likom rimskog imperatora Tiberija.

Istraživači su dokazali da legenda ima i uporište u istorijskim činjenicama. U narodnoj tradiciji živi priča da su u Kremnima bili ljetni dvori Nemanjića, zatim kula Bana od Kremana i rodno mjesto poznatog hajduka iz užičke nahije Kostreš Harambaše.

Na uzvisini iznad centra Kremana i danas postoje ostaci Karađorđevog šanca, koji su napravili ustanici u Prvom srpskom ustanku spremajući odbranu od bosanskih Turaka. Šanac je početkom dvadesetih godina prošlog vijeka, zabilježio je i autor ovih redova, posjetio i Voždov potomak princ Aleksandar Karađorđević.

Ovo mjesto je poznato i po najvećem tunelu na uskotračnoj pruzi Beograd - Dubrovnik kroz planinski masiv Šargana koji je dug tačno 1.666 metara.

Kremna i Mokra Gora u svijetu su poznati i po neobičnoj pružnoj petlji "Šarganskoj osmici", koju su od Mokre Gore do Šargana projektovali inženjeri Hugo Kainel i Andra Stanić. Trasa pruge uz planinu Šargan napravljena je u obliku broja osam i njom je savladana visinska razlika od 354 metra sa maksimalnim usponom od 18 promila. Zanimljivo je da se na jednom mjestu u zamišljenoj vertikalnoj osi ukrštaju tri puta, pa je taj dio nazvan Krst. Obnovitelji pruge 1999. godine su tu postavili "ludi kamen" na koji sjedaju zaljubljeni parovi, požele želju i ona im biva ispunjena.

Kompozicijom starog garavog "ćire" atraktivnom trasom "Šarganske osmice" godišnje se preveze i po 70.000 turista.

U naselju Kremna još postoji Miljkovića han koji je od turskog bega, svojevremeno, kupio serdar užičke nahije Jovan Mićić.

Na stopama Svetog Save

Još nekoliko zanimljivosti o Kremnima i njihovoj okolini.

I Kremna kao i Mokra Gora obiluju ljekovitim vodama. Tako je u Vujinoj dolini izvor Hajdučka voda na kome su hajduci vidali rane. Kiridžije su se na putu iz Mokre Gore do Čajetine odmarale na Rasovac vodi. Kremanci koji su vodili stoku na pijacu u Bajinu Baštu zastajali su kod Konjske rijeke čija je voda blagotvorna za konjske, ali i ljudske oči. U kamenjaru oko nje otkrivena su udubljenja nalik ljudskim stopalima. Narod ih zove Stope Svetog Save. Nedaleko od Konjske rijeke iz jednog izvora se širi miris sumpora. Njegova voda nije za piće, ali liječi kožna oboljenja. Zovu je Rakovo vrelo. Kralj Petar Prvi Karađorđević, bježeći 1880. godine od austrougarske vojske, dok je po savjetu oca Aleksandra tražio kuću prote Zaharija Zaharića da se u nju sakrije, došao je na ovo vrelo. Tu je prvi put sa kmetom Jovanom i protom Zaharijom slušao kazivanja proroka Mitra Tarabića. Kasnije mu je prota donosio vodu sa Rakovog vrela u Beograd. Inače, prota Zaharije je kralja Petra krio od režimskih žandara u buretu sa rakijom koje je imalo duplo dno. Zanimljivo je da su Tarabići prorekli proti da će čovjek koji bude spavao u njegovom buretu biti budući vladar Srbije. Preko puta Moljkovića hana i danas postoji česma, sazidana 1858. godine na kojoj piše: "Pij, brate, i reci hvala".

 U zaseoku Zaharići, u Kremnima, na starom putu za Biosku na seoskom groblju počivaju kosti prote Zaharije Zaharića (1836-1918) koji je bio i poslanik u Narodnoj skupštini Srbije. Prota je bogoslovsku akademiju završio u Kijevu u Rusiji i smatran je jednim od učenijih ljudi svoga doba. Ali ono po čemu je ovaj prota upamćen u narodu i istoriji je što je on jedini zapisivao kremansko proročanstvo odnosno vizije svojih kumova Miloša i Mitra Tarabića.

U Kremnima ima više seoskih grobalja. Jedno od njih je vidljivo sa magistralnog puta Višegrad - Užice i Kremna - planina Tara. Ime groblja je Veletovo. Među brojnim humkama na tom groblju, pod skromnim kamenim spomenicima, ovdje u narodu zvanim ripama, počivaju kosti proroka koji su u svojim vizijama predvidjeli sudbine ljudi iz najbližeg okruženja, svog kraja, države u kojoj su živjeli i kraljeva koji su njom vladali, ali i sudbinu čovječanstva uopšte. Jedan od njih je tačno znao i dan sopstvene smrti pa je potpuno zdrav pozvao svog kuma protu Zaharija da ga opaje.

Riječ je o Miloš Tarabiću koji je rođen 1809. godine i živio je samo 45 godina. Njegov sinovac Mitar je rođen 1829. a umro je 1899. godine.

(Nastaviće se)

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.