Knjiga “Snovi svirepih noći” na srpskom jeziku: Običan čovjek u paklu rata

Proslavljeni autor svoje junake, vojnika Crvene armije, jevrejske izbjeglice, profesoricu univerziteta u opkoljenom Lenjingradu, italijanskog majora, japanskog mornaričkog kapetana, francuskog pisca, englesku domaćicu, njemačkog oficira i druge prati oslanjajući se na njihove dnevnike, prepisku i arhivsku građu. Na taj način gradi, preplićući njihova iskustva u ratu, jednu “paralelnu dimenziju”, na čijoj ravni su se odvijali sva ratna brutalnost, herojstvo, požrtvovanost, ideološka zaslijepljenost, izdaja, nada u pobjedu.

Milan Ristović, istoričar i urednik ove knjige, kaže da je u pitanju  uzbudljiva i potresna hronika običnih ljudi u ekstremnim ratnim okolnostima.

- Englund u knjizi koristi negde oko četrdesetak ličnosti i njihova takozvana “ego dokumenta”. To su prepiske, dnevnici, autobiografske beleške… Sve ono što je ostalo kao neka vrsta autentičnog beleženja jednog stanja u kojem su se ti ljudi nalazili. Ono što je takođe zanimljivo ja da su to ljudi sa svih ratujućih strana. Imate obične ljude,  različitih dobi, ali i poznate ličnosti kao što je ruski pisac Vasilij Grosman. Imate japanske oficire, italijanske vojnike, sovjetske branioce Staljingrada, ljude koji žive pod okupacijom, preživele iz koncentracionih logora, i sve je to sklopljeno u jedan veoma veliki i širok mozaik o Drugom svetskom ratu - rekao je Ristović.

On ističe da se ne gubi veoma važna granica između onih koji su bili prave žrtve i onih koji učestvuju u tragici tog rata.

- Zašto je Englund izabrao baš novembar 1942. kao kratak vremenski odsečak? Zato što je to trenutak kada se lomi Drugi svetski rat. On je to podelio hronološki na nekoliko celina. Do leta 1942. na sovjetskoj strani se mislilo da spasa nema. Preokret dolazi od sredine novembra. Staljingradska bitka je trajala mesecima, ali ono što se događalo u drugoj polovini novembra i kasnije je bilo dokaz da odjedanput dolazi do promene situacije, koja se završava velikim nemačkim porazom u januaru 1943. To je bio znak da Treći rajh i njihovi saveznici idu ka konačnom porazu - zaključuje Ristović.

Englundov pristup u romanu otvara prostor koji je često izmicao istoričarima koji su se bavili ili se bave istraživanjem ovog najvećeg ratnog sukoba u istoriji, sa njegovim nepojmljivim potencijalom u uništavanju ljudskih života i materijalnih dobara. To je davanje ljudskog lica i imena onima koji su izmicali pažnji kao nevažni akteri, bezimene žrtve, ali i onima koji su samo izvršavali naređenja, čime Englund vraća nadu u ono što se često gubi iz vida bavljenjem velikom istorijom, da se radi o ljudima koji čine, opet treba reći, voljne i nevoljne učesnike istorije, postajući njene žrtve, ali i dželati.

Autor

Englund, istoričar i pisac, bio je profesor na Univerzitetu u Upsali do 2001, a do 2006. profesor u Institutu za dramu u Stokholmu i član Švedske akademije od 2002. godine.

Postao je globalno poznat po knjigama “Poltava” (1988), “Srebrna maska” (2006), “Ljepota i tuga bitke: Intimna istorija Prvog svjetskog rata” (2008,), “Predeo prošlosti” (1991), “Male istorije” (2009), “Nedeljni put” (2020)… Pisao je i scenarija za televizijske serije, a objavio je i kratki roman “Grmeću” (2005) čija je radnja smještena u 1706. godinu. Djela Petera Englunda prevedena su na više od 20 jezika.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.