“Knjiga o Andriću” u novom ruhu
BANjALUKA - “Knjiga o Andriću” Branka Milanovića objavljena je u izdanju Društva članova Matice srpske u Republici Srpskoj, a ovo novo izdanje priredio je Duško Pevulja.
- U svom pristupu proučavanju književnosti Branko Milanović nije bio sklon jednostranom privilegovanju bilo koje pojedinačne metode, škole ili orijentacije. Suština njegovog naučnoistraživačkog koncepta najpreciznije bi se mogla označiti sintagmom čitanje poetika. Upotrebljavan još od antičkih vremena, termin poetika jedan je od najmnogoznačnijih u pojmovnom registru nauke o književnosti - kaže Duško Pevulja.
On podsjeća da četiri srpska pisca - Svetozar Ćorović, Aleksa Šantić, Petar Kočić i Ivo Andrić - imaju poseban status u Milanovićevom stvaralačkom opusu.
- Kao tumač književnosti najtrajnije i najintenzivnije je bio vezan za djelo Ive Andrića. Milanović je prvi put pisao o Andriću 1960. godine, kada je u banjalučkim “Putevima” prikazao njegovu zbirku pripovjedaka “Lica”; posljednji tekst o Andriću, pod naslovom “Odjeci rata u hronikama Andrićevim”, objavio je u listu “Glas srpski” 1995. godine. Branko Milanović je 1962. u Zagrebu odbranio doktorsku disertaciju pod naslovom “Andrićeva esejistika i njegovo književno djelo” i tako postao jedan od prvih jugoslovenskih tumača književnosti koji je za predmet svoje doktorske radnje uzeo djelo velikog pisca. To ga u bogatoj istoriji recepcije Andrićevog opusa svrstava na posebno mjesto - ističe Pevulja.
Navodi da “Milanović u svojim ispitivanjima Andrićevog djela osvjetljava onu neprekinutu nit koja veže njegove stvaralačke početke, prve kritičke napise i pjesničke pokušaje, sa kasnijim pripovjedačkim, romansijerskim i esejističkim ostvarenjima, u kojima ovaj pisac dostiže svoje umjetničke vrhunce”.
- Iako važni za sjenčenje Andrićevog umjetničkog lika, pjesnički počeci i rani kritički napisi ostajali su izvan vidokruga istraživača Andrićevog djela, koji su ih zanemarivali i onda kada su ih pominjali. Milanović je prvi Andrićev tumač koji je krugu ovih tekstova posvetio znatnu pažnju i ukazao na njihov značaj za sagledavanje njegovog stvaralačkog formiranja - naglašava Pevulja.
Milanovićevi tekstovi o Andriću, dodaje, pisani su studiozno, analitičkim i stilskim diskursom najvišeg naučnog ranga.
- Pri tome, odličan poznavalac Andrićevog djela, on je na prvom mjestu bio njegov strastveni čitalac, pa tek onda pouzdan tumač, koji svoje čitalačke utiske nije podređivao unaprijed izgrađenim teorijskim konstrukcijama. On je, uostalom, na isti način pisao i druge svoje važne radove, takođe uglavnom posvećene velikim majstorima umjetnosti riječi. “Knjigu o Andriću” Branka Milanovića predajemo čitaocima sa uvjerenjem da predstavlja izuzetan doprinos bogatoj istoriji čitanja jednog od najznačajnijih opusa srpske književnosti - kaže Pevulja.
Piščev odnos prema ratu
- Ivo Andrić je pripadao onom naraštaju jugoslovenskih i evropskih stvaralaca koji su nakon traumatičnih ratnih iskustava glasno postavljali pitanja o tome kakav subjektivni odnos uspostaviti prema minulim pogibeljnim događajima. Ne treba zaboraviti da je Andrić, odmah po izbijanju Prvog svjetskog rata, bio uhapšen i naredne tri ratne godine proveo ili u zatvoru ili u izgnanstvu - podsjeća Duško Pevulja.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
