Umjetnost ruši granice jezika i zemalja

Riječi su to norveškog dramskog pisca Juna Fosea, koji je ove godine napisao tradicionalnu poruku povodom Svjetskog dana pozorišta, koji se obilježava danas u teatrima širom svijeta. U slavu teatru ansambl Narodnog pozorišta Republike Srpske večeras će na sceni “Petar Kočić” izvesti predstavu “Čelične magnolije”, Roberta Harlinga, u režiji Ane Grigorović, s početkom u 20.30 časova. Poruku za Svjetski dan pozorišta prije predstave pročitaće glumac NPRS-a Anando Čenić.

U Gradskom pozorištu “Jazavac” na Juhu sceni večeras u 18 časova biće odigrana predstava za djecu “Tri praseta i još jedno”, prema tekstu Tode Nikoletića, u režiji Belinde Stijak. Svjetski dan pozorišta obilježiće i Dramski studio “Daske” iz Laktaša, koji će odigrati Čehovljeve jednočinke “Jubilej” i “Prosidbu”, u režiji Ognjena Todorovića na velikoj sceni Centra za kulturu i obrazovanje Laktaši od 20 sati.

Jun Fose u nastavku poruke navodi da možemo odlučiti da to nešto o čemu govori u uvodu uopšte ne imenujemo riječima, već da ostavimo stvar na miru. - Ali koliko god da smo različiti jedni od drugih, ipak smo i slični. Ljudi iz cijelog svijeta su u osnovi slični jedni drugima, bez obzira na to kojim jezikom govorimo ili koja nam je boja kože ili kose. Možda je ovo neka vrsta paradoksa: da smo potpuno isti i potpuno drugačiji u isto vrijeme. Možda je čovjek sam po sebi paradoks, u tome što povezuje tijelo i dušu - u nama postoji i jedno i drugo, ono najzemaljskije, opipljivije postojanje i nešto što prevazilazi materijalna, zemaljska ograničenja - objašnjava Fose.

Kako dalje navodi umjetnost, dobra umjetnost, može na svoj čudesan način da spoji jedinstveno sa univerzalnim.

- Omogućava nam da drugačije - strano, moglo bi se reći - razumijemo kao univerzalno. Time umjetnost ruši granice između jezika, geografskih regiona i zemalja. Na taj način spaja ne samo ono što je karakteristično za svakog od nas, već i karakteristike grupa, na primjer pojedinih naroda - poručuje Fose.

Prema njegovim riječima umjetnost to ne čini izjednačavanjem razlika, već naprotiv, pokazujući nam što je drugačije od nas, ono što nam je nepoznato, strano. Dodaje da ne zna bolji način da spoji suprotnosti, to je suprotan pristup nasilnim sukobima koje prečesto viđamo u svijetu, pristupu koji podliježe destruktivnom iskušenju da uništi sve strano, sve što je jedinstveno i drugačije, često koristeći najokrutnije izume koje nam tehnologija nudi.

- U svijetu postoji terorizam. Rat. Jer ljudi imaju i životinjsku stranu, koju pokreće instinkt da doživljavamo ono drugo, strano kao prijetnju sopstvenom postojanju, umjesto kao fascinantnu misteriju. Na ovaj način, jedinstvenost - razlike koje svi vidimo - nestaju, ostavljajući za sobom kolektivnu istovrsnost, u kojoj sve što je drugačije predstavlja prijetnju koju treba iskorijeniti. I sve što izgleda drugačije, kao na primjer u religiji ili političkoj ideologiji, postaje nešto što treba pobijediti i uništiti - objašnjava Fose.

Naglašava da je rat bitka protiv onoga što se nalazi duboko u svima nama: protiv jedinstvenog, a to je i borba protiv umjetnosti, protiv onoga što leži duboko u njoj. Zaključuje da su rat i umjetnost suprotnosti, baš kao rat i mir, tako jednostavno, umjetnost je mir.

Istorija

Svjetski dan pozorišta se obilježava na inicijativu Međunarodnog pozorišnog instituta od 1961. godine. Na taj dan pozorišta širom svijeta organizuju razne manifestacije. Najvažnija među njima je tradicionalna poruka koju uvijek piše pozorišna ličnost svjetskog ugleda.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.