Crkvu Svetog Đorđa u selu Gornji Podgradci ponovo rađa zemlja
Gradiška - Temelji crkve koji datiraju iz 13. vijeka, a koja je najvjerovatnije posvećena svetom Đorđu pronađeni su arheološkim istraživanjem u Gornjim Podgradcima pod planinom Kozarom.
Stručnjaci tvrde da se radi o bogomolji zavidnih dimenzija koja se može svrstati u jednu od najvećih srednjovjekovnih crkava na ovom području. Arheolog Zavičajnog muzeja Gradiška Bojan Vujinović je istakao da je crkva bila u sastavu Vrbaškog grada, značajnog utvrđenja impozantnih dimenzija 24dž14 metara, čija se gradnja dovodi u vezu sa periodom 13. vijeka.
- Crkva je pronađena na imanju porodice Tendžerić u selu Gornji Podgradci. Smještena je ispod brda Pavetnjak na kojem se nalazi srednjovjekovno utvrđenje Vrbaški grad, sa kojim je činila jednu neodvojivu cjelinu. Taj grad, zajedno sa crkvom, bio je centar Vrbaške župe, koja je između ostalog zauzimala prostor i današnje opštine Gradiška, te u periodu srednjeg vijeka bila svjetovni i duhovni centar ovog kraja - objasnio je Vujinović.
On je istakao da su sondažna istraživanja usmjerena na istočni dio crkve, kada je istražen unutrašnji i vanjski dio oltarske apside.
- Ustanovljeno je da je crkva građena od lomljenog i pritesanog kamena vezanog krečnim malterom, dok je u šutu pronalažena i opeka, kojom je rađeno popločavanje podnice i vjerovatno izvlačeni dovratnici i doprozornici - istakao je Vujinović, koji je dodao da su zidovi široki oko metar, dok su u temeljnoj zoni široki 1,6 metara.
Gradnja crkve i njena arhitektonska rješenja, kako kaže, mogu se dovesti u vezu sa kombinacijom romaničkog i gotičkog stila.
- Pojava takvog stila u izgradnji sakralnih objekata nije nikakva novina, jer građevinski majstori u srednjem vijeku evidentno dolaze sa zapada i iz Dalmacije - priča Vujinović.
Istraživanjem su, dodaje, pronađena i dva kontrafora na apsidi, od ukupno četiri, koja su prikazana na osnovi koju je nacrtao Nikola Bilogrivić 1936. godine, kada je vršio djelimična istraživanja ovog sakralnog objekta.
- Ta četiri kontrafora najvjerovatnije su služila za ojačanje zidova, koji su izgleda nosili zvonik nad oltarom ili je bila riječ o nekoj drugoj konstrukciji, što će biti ustanovljeno u nastavku istraživanja - naveo je Vujinović.
Za srednjovjekovnu crkvu u Gornjim Podgradcima neki od istraživača govore da je posvećena sv. Juriju, dok drugi navode da je u pitanju crkva Sv. Đorđa. Odgovori na ta pitanja biće nađeni u nastavku istraživanja ovog sakralnog objekta, poručili su arheolozi.
Duhovna komponenta
Gradiški arhijerejski namjesnik Mirko Milisavić rekao je da arheološka i istorijska istraživanja govore da je srpski narod na ovim prostorima prisutan od prije sedmog vijeka i da je među prvima primio hrišćansku vjeru.
- Srednjovjekovna crkva u Gornjim Podgradcima ima veoma važnu duhovnu komponentu, kada se zna da je posvećena svetom velikomučeniku Georgiju, svecu koga slavi veliki broj srpskih porodica - naveo je Milisavić.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
