Titula počasnog građanina – odraz vremena, ponekad sa političkom pozadinom
Titula počasnog građanina bila je i ostala velika privilegija, a većina opština i gradova u Republici Srpskoj dodjeljuje ovo priznanje onda kada proslavlja najznačajnije dane svoje istorije i krsne slave.
U spise počasnih građana, od Novog Grada do Trebinja, upisani su mnogi, a neki su “specijalni domaćini” na više adresa. Tu čast i obavezu, uz svoje ime, ponijeli su mnogi političari, humanitarci i drugi sa ovih prostora, ali i pojedinci koji su hiljadama kilometara daleko.
Banjaluka 22. aprila – povodom Dana grada dodjeljuje nagrade i priznanja zaslužnim pojedincima, preduzećima, ustanovama i drugim subjektima, a jedna je Ključ grada sa Poveljom “Počasni građanin grada Banjaluke”. Ono se dodjeljuje kao poseban vid priznanja za djela i rad od opšteg značaja, u svim oblastima stvaralaštva. To priznanje, između ostalih, već su dobili posthumno Svetislav Tisa - Milosavljević, visoki zvaničnici Srpske Milorad Dodik, Nebojša Radmanović, Željka Cvijanović, najpoznatiji Jevrej na ovim prostorima Arije Livne, nekadašnji ruski ambasador u BiH Aleksandar-Bocan Harčenko, proslavljeni teniser Novak Đoković i slavni rukometaš Abas Arslanagić te književnik Kolja Mićević.
Poduži spisak počasnih građana je i u Prijedoru. To priznanje ponijeli su, pjesnik Ljubivoje Ršumović, nekadašnji gradonačelnik Marko Pavić, ambasador Norveške u BiH Jan Brat, književnik Matija Bećković, Mladen Stojanović te mnogi drugi.
U Zvorniku je jedan od aktuelnih prijedloga da francuski humanitarac, sa prebivalištem u Beogradu, Arno Gujon zbog njegovog humanitarnog rada i činjenice da rado dolazi u Zvornik, gdje je i radio određeni period te upoznao svoju suprugu, dobije titulu počasnog građanina.
Počasnih građana ima i najjužniji grad Srpske. To priznanje su dobili 1995. godine upokojeni patrijarh srpski Pavle, prvi predsjednik Srpske Radovan Karadžić, admiral Dojčilo Isaković, a godinu kasnije priznanje je otišlo u ruke princa Tomislava Karađorđevića i nekadašnjeg prvog čovjeka Narodne skupštine RS Momčila Krajišnika. Milorad Dodik je dobio to priznanje 2011. godine kada je bio predsjednik RS, dvije godine kasnije tadašnji predsjednik Srbije Tomislav Nikolić, a 2018. godine to priznanje ponovo je otišlo u ruke predsjednika Srbije Aleksandru Vučiću.
Vučić i bivši ruski ambasador Aleksandar Bocan-Harčenko su počasni građani Kozarske Dubice, a Vučiću je ta titula dodijeljena i u Mrkonjić Gradu i Sokocu.
Aktuelna predsjednica Republike Željka Cvijanović je počasni građanin Stanara i Čelinca, a jedan od počasnih građana Dervente je Austrijanac Rihard Auer, vlasnik kompanije “Digital elektronik”, koji je prvi strani investitor u toj opštini. Povelja počasnog građanina sa Zlatnim grbom dodijeljena mu je zbog izuzetnog doprinosa privrednom razvoju opštine, ali i podsticanja drugih investitora za ulaganje u privredu opštine. Na listi počasnih građana su i humanitarac iz Italije Silvano Fera i akademik Drago Branković.
- To što sam počasni građanin Dervente je, za mene, najveća čast što mi se mogla dogoditi. Stvarno se osjećam kao Dervenćanin. Sa svojom grupom sam prvi put došao 1996. godine i donio pomoć za školu “Nikola Tesla”. Nakon toga sam se vraćao više od 60 puta. Organizovali smo tri koncerta sa muzičkom grupom iz Pinerola, pomogli vrtiću “Trol” i drugima. Ulica u Pinerolu, mom rodnom gradu, nosi ime Derventa. Iz svega toga se rodilo bratimljenje između dva moja grada Pinerola i Dervente, u kojoj je takođe moj grad dobio ulicu - rekao je Fera.
Istoričar iz Banjaluke Zoran Pejašinović kaže da su to priznanja koja znače i obavezuju. Uvijek i danas su, kako je ocijenio, bila odraz vremena u kojem živimo.
- U prošlim vremenima bilo je i previše politike i politikanstva. U Socijalističkoj Jugoslaviji te nagrade su, po pravilu, dobijali oni koji su bili na liniji, a ne oni koji su imali drugačije mišljenje od zvanične politike. Nagrade kod nas su odraz vremena, ali živimo na takvom prostoru. Treba voditi računa o njima i ljudima koji dobiju priznanja. Ne zaboraviti ih. To su nagrade koje se daju u trajno vlasništvo, iako je bilo primjera da sada neki muku muče s tim što su prije nekoliko decenija nagrade dali pogrešnim ljudima. Sada ih ispravljaju, poništavaju odluke prethodnika. I to je dio života i razlog više da budemo ozbiljni kada te nagrade i dodjeljujemo. Treba da nagradimo ljude koji su zadužili grad, ostavili svoj pečat i da to bude i primjer drugima kako lokalna zajednica vodi računa o onima koji su djelima pokazali da znače - rekao je Pejašinović.
Te nagrade su neka vrsta medalja u sportu.
- Oni koji su dobitnici, a sa kojima sam razgovarao i te kako vode računa o tome i ističu ta priznanja – zaključio je Pejašinović.
Titulu počasnog građanina ne dodjeljuje Istočno Sarajevo, ali nagrađuju svoje sugrađane zaslužne za razvoj grada. U Doboju zvanično nema priznanja počasnog građanina, ali za Dan grada 28. juna dodjeljuju plaketu, koja je najviše priznanje za doprinos od opšteg značaja u svim oblastima rada i stvaralaštva te amblem i novčane nagrade.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
