Oplenac - mauzolej srpske dinastije
BIJELjINA - Topola u Šumadiji, mjesto koje je u podnožju Oplenca osnovao vožd Prvog srpskog ustanka Đorđe Petrović Karađorđe, proglašena je varošicom na današnji dan 1882. godine u kojoj se sahranjuju svi pripadnici srpske dinastije Karađorđević.
Karađorđe je 1781. godine tu podigao kuću sa više pomoćnih zgrada, koju je početkom ustanka uništio beogradski dahija Kučuk Alija. Na istom mjestu Karađorđe je 1805. podigao novu kuću sa pomoćnim zgradama i sve ogradio palisadom.
Tako je Topola postala utvrđeno naselje uz koje su počele da niču i druge kuće.
Oplenac je brdo pored Topole na kojem se nalazi mauzolej dinastije Karađorđević.
Knez Aleksandar Karađorđević podigao je tu prve vinograde, a kralj Petar Prvi Karađorđević počeo zidanje crkve-mauzoleja i cijelog istorijsko—memorijalnog kompleksa, koji će potom postati zadužbina Karađorđevića na Oplencu.
Osim Crkve Svetog Đorđa /mauzoleja srpske kraljevske porodice/, kompleks danas obuhvata: kraljeve vinograde, muzej /Vinogradareva kuća/, kuću Kralja Petra, kraljevu vilu, kraljičinu vilu, Karađorđevu crkvu, te spomenik Karađorđu i hotel.
Naziv brda potiče od oplena, drvenih dijelova volovskih kola koja su se pravila od hrasta i cera, kojima je ovo brdo bilo prekriveno.
Godine 1903. kralj Petar Prvi Karađorđević izabrao je mjesto na vrhu Oplenca /337 metara nadmorske visine/ kao lokaciju za svoju zadužbinu - Crkvu Svetog Đorđa.
Tako je 1. maja 1910. godine započeta njena gradnja prema planovima Koste Jovanovića. U jesen 1912. crkva je već bila gotovo dovršena i čekala na osveštanje.
U zatišjima između balkanskih ratova 1913. i Prvog svjetskog rata 1914. godine nastupio je zastoj u dovršenju crkve. Kada je Austrougarska okupirala Srbiju, pred zimu 1915. godine, crkva je bila izložena brutalnom pljačkanju – skinut je i odnesen bakarni pokrivač sa kubeta i krovova, kao i bakarna ukrasna oplata sa portala.
Nestali su i gromobran i zvona. Polupani su mnogi prozori, mermerni stubići i ornamenti. Pod izgovorom da tu može biti sklonjena važna arhiva, okupatori su oskrnavili grobove u kripti.
Po povratku u oslobođenu otadžbinu i nakon stvaranja Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, kralj Petar nije dočekao da vidi svoju zadužbinu konačno završenu. Umro je 16. avgusta 1921. godine, a njegov nasljednik, kralj Aleksandar Prvi Karađorđević lično se starao o njenom završetku.
Crkva je ponovo osveštana 9. septembra 1930. godine, a u njoj je do 1947. obavljano bogosluženje.
U Crkvi Svetog Đorđa nalaze se dva sarkofaga: u sjevernoj pjevnici je grobnica kralja Petra Prvog, ktitora crkve, a u južnoj vožda Karađorđa, prvog vladara obnovljene Srbije i rodonačelnika dinastije Karađorđević.
U kripti se nalazi 39 grobnica članova te srpske vladarske loze.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
