Hercegovina izazov za arheologe
Banjaluka - Muzej Republike Srpske već deceniju sarađuje sa univerzitetima iz Velike Britanije radeći na arheološkim projektima istraživanja kamenog doba u Republici Srpskoj i BiH.
- Svi projekti su podrazumijevali terenska istraživanja, laboratorijske analize, razmjenu stručnjaka i njihovo usavršavanje, te javna stručna i naučna predavanja. Ove godine u oktobru završava se realizacija jednog od najznačajnijih projekata - "EUROFARM: Prenos inovacija: poređenje i modelovanje početka poljoprivrede i pratećih tehnologija tokom neolita Evrope" - kaže kustos arheolog Muzeja Republike Srpske Ivana Pandžić.
Ovaj projekat realizovan je u saradnji Muzeja RS i Arheološkog instituta Univerziteta u Londonu (UCL) kome je Evropski istraživački savjet (ERC) dodijelio milion i po evra za istraživanje širenja poljoprivrede u Evropi, sa glavnim fokusom na teritoriju Republike Srpske.
- Posljednja faza terenskih arheoloških istraživanja, planiranih u okviru projekta EUROFARM, realizovana je u periodu od 6. do 14. juna ove godine na teritoriji istočne Hercegovine. Tokom ovog perioda obišli smo opštine Trebinje, Nevesinje, Ljubinje, Gacko, Berkovići i Bileća, i uvidjeli stanje nekolicine odranije poznatih lokaliteta - rekla je Pandžićeva.
Dodaje da su u okviru istraživanja posjetili manastir Zavala i njegovo okruženje (dvije pećine Zavala 1 i Zavala 2), kao i lokalitete Gromile, Krekovi i Gradac (neolitski materijal nađen pedesetih godina XX vijeka), Hateljska pećina, Sunićka pećina i Sušica pećina. Istraživali su i lokalitete Boškova greda i Međevoda u opštini Gacko kao i Ružina pećina, Spila i Dobreljska pećina u Gatačkom polju.
- Arheološki podaci iz neolitskog perioda sa područja istočne Hercegovine slabo su nam bili poznati. Riječ je o geografski potpuno drugačijem okruženju u odnosu na dosadašnja naša istraživanja koja su bila bazirana na kontinentalni dio Bosne, tačnije njen sjeverni dio - ističe Pandžićeva.
Prema njenim riječima, koncepcija rada na terenu zasnivala se, prije svega, na obilasku nekolicine ranije evidentiranih lokaliteta kako bi arheolozi utvrdili njihovo trenutno stanje.
- Radili smo procjenu stanja očuvanja arheoloških depozita, zatim prikupljanje materijala sa površine (ukoliko ga je bilo), a vršen je vizuelni pregled prirodnih stratigrafskih profila. Paralelno je ispitivana i neposredna okolina svakog lokaliteta, bavili smo se i do sada neregistrovanim pećinama ili skloništima u potkapinama i staništima na otvorenom, kao i drugim pokazateljima prošlosti ljudskog naseljavanja ovog područja - ispričala ja Pandžićeva napominjući da su svi arheološki lokaliteti dokumentovani uz pomoć standardnih procedura. Pronađeni materijal je opran i adekvatno spakovan te deponovan u Muzeju Hercegovine u Trebinju.
Kaže da je, iako kraća nego prethodne, ovogodišnja terenska kampanja obezbijedila dovoljno informacija i podataka o životu tokom mlađeg kamenog doba na području Republike Srpske i BiH.
- Iako je još dosta posla pred nama, i barem još dvije godine rada na svim sakupljenim podacima tokom ovog projekta, bila nam je velika čast i zadovoljstvo što nam se ukazalo povjerenje te smo bili učesnici ovog projekta u potpunosti finansiranog od strane Evropskog istraživačkog savjeta (European Research Council). To nam je stvorilo prilike za novu saradnju i nove projekte, na kojima već uveliko radimo - kazala je Pandžićeva.
Tim
Kao i tokom prethodnih godina, tim koji je radio na istraživanju bio je formiran u saradnji predstavnika Velike Britanije i institucija Republike Srpske. Ovoga puta to su bili Muzej Republike Srpske, Zavod za zaštitu kulturno-istorijskog i prirodnog nasljeđa RS i Muzej Hercegovine iz Trebinja.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
