Najveće blago srpskog jezika dar iz Rusije
Banjaluka - Najznačajniji i najljepši spomenici srpskog jezika, 166. list Miroslavljevog jevanđelja i Povelja bana Kulina, u četvrtak će biti predstavljeni javnosti u Narodnoj skupštini RS.
Povodom obilježavanja Dana slovenske pismenosti i kulture, Svetog Ćirila i Metodija, biće upriličena i svečana akademija. Digitalno izdanje originalnog 166. lista Miroslavljevog jevanđelja na poklon je dobio predsjednik Narodne skupštine Nedeljko Čubrilović tokom prošlogodišnje posjete Sankt Peterburgu od uprave Ruske nacionalne biblioteke. Autentičnu kopiju Povelje bana Kulina Srpska je dobila od predstavnika Biblioteke Ruske akademije nauka. Kopije ova dva dokumenta 24. maja biće postavljene u izložbenom prostoru parlamenta RS, a o njihovom značaju za srpski narod govoriće profesorica banjalučkog Filološkog fakulteta Biljana Babić.
Miroslavljevo jevanđelje najznačajniji je ćirilični spomenik srpske, odnosno srpskoslovenske pismenosti iz 12. vijeka, a istoričari umjetnosti smatraju ga neprocjenjivom relikvijom. UNESKO ga je 2005. godine uvrstio u biblioteku “Pamćenje svijeta”, među 120 najvrednijih dobara ljudske civilizacije. Miroslavljevo jevanđenje čuva se u Narodnom muzeju u Beogradu, a originalni 166. list nalazi se u Ruskoj nacionalnoj biblioteci u Sankt Peterburgu.
Povelja bana Kulina, koja je pisana 1189. godine, istorijski je spomenik od velikog značaja u jezičkom, književnom, pravnom i nacionalnom smislu za srpski narod. Govori o odnosima Dubrovačke Republike i srednjovijekovne Bosne, a original se nalazi u Biblioteci Ruske akademije nauka u Sankt Peterburgu, dok su druga dva primjerka u Historijskom arhivu u Dubrovniku njegovi prepisi.
Viši asistent na Filološkom fakultetu Univerziteta u Banjaluci Danijel Dojčinović ističe da je srpski srednji vijek karakterističan po upotrebi dvaju jezika u zavisnosti od okolnosti, srpskoslovenskog, koji se koristio za književne i sveštene potrebe, i starosrpskog, koji se koristio za svakodnevnu komunikaciju.
- Značaj Miroslavljevog jevanđelja i Povelje bana Kulina je u tome što predstavljaju drevne spomenike srpskog jezika ispisane ćirilicom, s tim što je Miroslavljevo jevanđelje pisano književnim, a Povelja bana Kulina narodnim jezikom. Ovi spomenici najbolje ilustruju upotrebu ova dva jezika na kojima je počivala srpska pismenost - rekao je Dojčinović.
Dodaje da se često pravi greška i da se za Miroslavljevo jevanđelje kaže da je to najstariji spomenik srpskog jezika, što ono nije, jer su Temnićki natpis i Marijino jevanđelje, koji takođe sadrže osobine srpskih govora, stariji za jedan ili za više od jednog vijeka.
Dojčinović kaže da postoje dvije glavne linije ophođenja prema Miroslavljevom jevanđelju i Povelji bana Kulina.
- Jedna je naučna, filološka, koja ih vidi kao predstavnike stare srpske ćirilske pismenosti - književne i narodne. A druga je politička, koja se rukovodi interesima stranim nauci, tako da spomenici bivaju definisani u skladu s ideološkim pretpostavkama grupe koja ih opisuje - dodao je Dojčinović.
Miroslavljevo jevanđelje
Miroslavljevo jevanđelje nastalo je po narudžbi humskog kneza Miroslava, rođenog brata Stefana Nemanje.
Pisano je na 360 strana formata 41,8dž28,4, a ukrašeno je sa 328 pozlaćenih iluminacija. Sastoji se od 181 lista uvezanog u kožni povez, a pisano je na pergamentu, na staroslovenskom jeziku, ćirilicom.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
