Sarita Vujković o gostujućoj postavci Galerije Matice Srpske: Kulturna baština nepresušan izvor za mnoga nova tumačenja

Koncepcija je osmišljena s ciljem da se stalna postavka inovira novim pristupima i tumačenjima koja su unijela promjenu u raniji hronološki tok, dajući mogućnost publici da vizuelizuje savremena teorijska tumačenja nacionalne umjetnosti.

Opširnije o značajnoj postavci koja će zidove Muzeja savremene umjetnosti RS 21. aprila obogatiti snagom izraza koji su na platnu ostavili najznačajniji srpski slikari prve polovine XX vijeka, među kojima su Šumanović, Dobrović, Konjević... govorila je direktorica ovog muzeja Sarita Vujković. Važan dio srpskog umjetničkog blaga, 60 umjetničkih djela, ulja na platnu, crteža, skulptura i grafika, u Banjaluku stiže svečanim povodom, u okviru programa obilježavanja Dana grada Banjaluke. Postavka, čiji je autor ugledna istoričarka umjetnosti dr Simona Čupić, a kustos Mirjana Brmbota, plod je jake i produktivne saradnje sa Galerijom Matice srpske iz Novog Sada.

* GLAS:  Šta je za Vas lično najsnažnija poruka ove izložbe?

VUJKOVIĆEVA: Najsnažnija poruka ove izložbe za mene je svakako činjenica da je kultura naše zajedničko nasljeđe i da je kulturna baština nepresušan izvor za mnoga nova tumačenja koja omogućavaju sagledavanje brojnih umjetničkih i istorijskih konteksta, zahvaljujući kojima danas bolje razumijevamo i prilike u kojima se trenutno nalazimo. Gostovanjem ove izložbe i našom zajedničkom saradnjom sa Galerijom Matice srpske želimo da pokažemo kako je moguće naše zajedničko nasljeđe učiniti dostupnim, zanimljivim i vidljivijim brojnoj publici, a posebno mladima koji nemaju često priliku da pogledaju dragocjena umjetnička djela koja predstavljaju poseban segment u korpusu srpske kulture.

* GLAS: Postavka je podijeljena u tri tematska segmenta - Selo, Grad, Ljudi. Koja je to zajednička nit koja se provlači i spaja ove tri cjeline?

VUJKOVIĆEVA: Izložena djela podijeljena su u tri tematske cjeline sa namjerom da se ukaže na morfologiju likovnog jezika i poetike. Srpsko slikarstvo je u periodu između 1900. i 1941. godine prolazilo kroz stilska traženja i progresivne transformacije, dosljedno uvažavajući formalnu i jezičku genezu glavnih tokova modernizma uočljivog na prostoru cijele Evrope. Iako je ono bilo često u vremenskom raskoraku u odnosu na brzi napredak evropske moderne, jednostavna koncepcija prizora i motiva doprinosi utisku da srpski umjetnici bitnije ne odstupaju od univerzalnih interesovanja epohe. Međutim, pažljivim raslojavanjem tematskih izbora, koji su vidljivi u koncepciji ove postavke, a jednostavno nazvani Selo, Grad, Ljudi, uočeni su specifični narativi koji su oblikovali umjetnost toga vremena. Ideološke razlike i izdvajanje karakterističnih cjelina, omeđenih neraskidivom vezom umjetnosti i socijalnih prilika, omogućili su uočavanje, a potom i interpretaciju osobenosti srpskog modernizma prve polovine XX vijeka upravo kroz njegovu specifičnu tematsku strukturalnost i njene posebnosti. Posjetioci će moći da vide djela Save Šumanovića, Petra Dobrovića, Milana Konjević, Mila Milunovića, Bogdana Šuputa, Marka Čelebonovića, Milenka Šerbana, Đorđa Andrejevića Kuna, Ivana Tabakovića, Sretena Stojanovića, Jovana Bijelića,  Zore Petrović, Mihaila S. Petrovića, Pavla Predragovića, Vase Pomorišca, Ivana Radovića, Borivoja Stevanovića, Mladena Josića, Ane Marinković, Đurđe Teodorović, Milivoja Uzelca, Đorđa Jovanovića, Milana Butozana, Paška Vučetića, Danice Jovanović i drugih.

* GLAS: Zašto je važno da se "Teme i ideje" nađu u programu obilježavanja Dana grada, ima li u svemu tome neke posebne simbolike?

VUJKOVIĆEVA: Dan grada je svakako idealna prilika da se otvori izložba koja je rezultat dugogodišnje saradnje institucija, a predstavlja i poseban segment koji govori o  saradnji gradova Banjaluke i Novog Sada kada je kultura u pitanju i to ne samo u oblasti likovne umjetnosti već i u scenskim umjetnostima, književnosti, muzici i mnogim drugim oblastima kulturne saradnje. Grad Novi Sad već godinama razvija svoj kulturni potencijal, a činjenica da će 2021. godine zasijati kao evropska prestonica kulture daje mu novu dimenziju razvoja, koja će sasvim sigurno Banjaluci pružiti mnoge uzorne parametre.

* GLAS:  Čini se da je saradnja sa Galerijom Matice srpske donijela međusobno povjerenje iz kojeg se dobre ideje pretvaraju u odlične projekte, na radost poštovalaca umjetnosti, ali i na zadovoljstvo dvije institucije?

VUJKOVIĆEVA: Saradnja između Galerije Matice srpske i MSURS uspješno se razvija od 2014. godine, kada smo potpisali sporazum o međusobnoj kulturnoj saradnji koji, pored izložbenih projekata, podrazumijeva i druge vidove saradnje, kao što su partnerstva u okviru evropskih projekata i edukativnih programa. Zahvaljujući našim brojnim kontaktima razvili smo međusobno povjerenje, a samim tim i mogućnost da se nađemo među rijetkim institucijama koje su imale priliku da izlože najznačajnija djela ove institucije i to u godini u kojoj obilježava 150 godina od osnivanja. Galerija Matice srpske u godini u kojoj obilježava svoj jubilej prolazi kroz završnu etapu sanacije objekta, rekonstrukciju fasade, depoa i izložbenih prostora, što je podrazumijevalo i trenutno skidanje stalne postavke, kojoj je sticajem okolnosti pružena prilika za dodatno gostovanje. Izložba "Teme i ideje: Srpsko slikarstvo 1900-1941" stalna je postavka XX vijeka ove institucije, koju je prije desetak godina osmislila i koncipirala ugledna istoričarka umjetnosti dr Simona Čupić, profesorka na Katedri za modernu umjetnost Filozofskog fakulteta u Beogradu.

"Prostor, oblik, dodir"

* GLAS: Da li će ova saradnja otvoriti vrata u Galeriji Matice srpske za MSURS?

VUJKOVIĆEVA: Izložba koju u petak otvaramo ujedno najavljuje i novu saradnju između Muzeja savremene umjetnosti RS i Galerije Matice srpske, koja podrazumijeva i gostovanje naše institucije sa izložbom iz fundusa Muzeja pod nazivom "Prostor, oblik, dodir", posebno specijalizovane izložbe za slijepe i slabovide osobe, koje je planirano u oktobru i novembru ove godine. Ovo gostovanje dio je većeg projekta kojim smo prošle godine zajednički koncipirali za Creative Europe project, čije rezultate očekujemo krajem maja. Pozitivni rezultat značiće da će se ova naša početna ideja predstavljanja muzejskih zbirki taktilnim sadržajima dodatno razvijati, uz uključivanje više institucionalnih partnera i kreiranje novih mogućnosti koje će omogućiti slijepim i slabovidim osobama nove oblike razumijevanja umjetnosti.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.