Književnik Vladimir Pištalo, za Glas Srpske: U kulturi leži klica budućnosti

Ovako razmišlja jedan od najznačajnijih savremenih srpskih pripovjedača Vladimir Pištalo, koji je kvalitetom svojih djela osvojio čitaoce, ali i brojne književne žirije, što mu je donijelo značajne nagrade. Za "Glas Srpske" govorio je o novoj knjizi "Sunce ovog dana, Pismo Andriću", koju je objavila izdavačka kuća "Agora", ali i o inspiraciji za pisanje i stanju u srpskoj književnosti.

- Čitaoce moje nove knjige očekuje roman, koji predstavlja intiman razgovor sa Andrićem u formi pisama. Pismo je dvostruka forma - dijaloška i ispovedna. Očekuje ih jedan drugačiji Andrić, emotivniji, ranjiviji, skloniji šali, posvećeniji ženama. Pisac koji je oprao noge činom velikog razumevanja svima onima koje je opisao. On je za svoje junake uvek imao razumevanje a ironiju je ostavljao za sebe - kaže Pištalo, koji je autor knjiga romana "Milenijum u Beogradu", "Venecija" i "Tesla, portret među maskama", za koji je dobio NIN-ovu nagradu.

Priznaje da je knjigu o Andriću želio da napiše "otkada zna za sebe".

- Pisao sam je poslednjih pet godina. Meni se činilo da je Andrić upao u procep nerazumevanja, koji se naizgled sastojao od samih pohvala. Malograđani su mu pripisivali svoje motive, jer njegove nisu mogli razumeti. Niko nije veliki u očima svog sobara, a meni se činilo da se kod nas odomaćio taj sobarski mentalitet - priča književnik, koji je za roman "Venecija" dobio nagradu "Kočićevo pero".

Pištalova djela su prevedena na desetak svjetskih jezika.

- Otpori prema Andriću nisu bili samo prema njemu već i prema važnosti umetnika. Sva politika možda jeste lokalna, ali umetnost nije. Andrić je mislio da je dnevno-politički život najveći neprijatelj prave umetnosti. Po njemu "novinarske vodenice mnogo melju, ali malo brašna daju" - primjećuje Pištalo.

Čitaoci širom svijeta Pištala su upoznali putem više knjiga, ali je roman "Tesla, portret među maskama" imao najveći odjek. Novi roman je na neki način na tragu djela o velikom srpskom naučniku.

- Ovo je knjiga o velikom čoveku kakav je bio i Tesla. Andrić i Tesla su, po svojoj rezervisanosti i usamljenosti, imali izvesnih sličnosti. Sa druge strane ja mislim da i čovek i grad predstavljaju psihološki prostor. Pisao sam knjige o gradovima, kao što su "Venecija" ili "Milenijum u Beogradu". "Sunce ovog dana, Pismo Andriću" je putopis iz tuđeg psihološkog sveta. Kao dibuk, duh iz jevrejske tradicije, Andrić je ulazio u tolike ljude i opisivao ih iznutra. U ovoj knjizi želeo sam da budem dibuk za dibuka - objašnjava Pištalo.

Francuski prevod njegovog romana "Milenijum u Beogradu" bio je u najužem izboru za prestižnu godišnju nagradu "Femina" za najbolji prevedeni roman na francuski jezik, što je i promocija ukupnog novijeg srpskog književnog stvaralaštva.

- Savremena srpska književnost je raznovrsna i odražava društvo koje se menja. Andrić se plašio šta će biti s nama ako nas život bude i nadalje menjao tako brzo i tako radikalno. Pisci nisu izuzeti iz svoje sredine. Oni je opisuju. Pisci rade svoj posao - smatra književnik, koji radi na Beker koledžu u Masačusetsu, gdje predaje svjetsku i američku istoriju.

Iako je svojim knjigama obuhvatio cijeli svijet, nije optimističan kada je riječ o uticaju pisane riječi na društvene promjene.

- Književnost danas ima manje uticaja na društvo nego ranije. Prvo pisci su pisci. Nisu proroci. Drugo, u Americi pisce mnogo manje pitaju o različitim aktuelnim i političkim pitanjima. Prosto se ne očekuje da se oni o tome izjašnjavaju. Što se mene tiče, to je savršeno u redu - završio je priču Pištalo.

Mitski heroji

- Ovaj epistolarni roman toka književne svesti pisan je kroz tuđu svest. Usred mreže britkih asocijacija zamaskiran je u manifestni govor eseja, koji u sebi sadrži skrivenu i zbirku priča i zbirku pesama i putopis. On čitaoca izveštava o Andrićevim prozorima u svet i svest iz panoptikuma, cirkusa i knjiga; o književnim prozorima u strast i u tajnu žene; o onome što zaista jesu mitski heroji njegovog doba; o Gavrilu Principu i Mladoj Bosni kao društvenoistorijskom kontekstu nepravde poslednjeg kmetstva u tadašnjoj Evropi; ali i o istini današnjeg sveta i njegovog neokolonijalnog ustrojstva u kome "usrećitelji traže od usrećenih da se odreknu sopstvenih očiju" - zapisao je urednik izdavačke kuće "Agora" Nenad Šaponja.

Zvučna izdanja

Roman "Tesla, portret među maskama" prije nekoliko godina doživio je i zvučno izdanje. Iako su kod nas te knjige veoma rijetke, u Americi su neka vrsta norme i nalaze se u gotovo svim bibliotekama. U zvučnom izdanju "Tesle" tekst govori legenda srpskog glumišta Petar Božović.

Mitski heroji

- Ovaj epistolarni roman toka književne svesti pisan je kroz tuđu svest. Usred mreže britkih asocijacija zamaskiran je u manifestni govor eseja, koji u sebi sadrži skrivenu i zbirku priča i zbirku pesama i putopis. On čitaoca izveštava o Andrićevim prozorima u svet i svest iz panoptikuma, cirkusa i knjiga; o književnim prozorima u strast i u tajnu žene; o onome što zaista jesu mitski heroji njegovog doba; o Gavrilu Principu i Mladoj Bosni kao društvenoistorijskom kontekstu nepravde poslednjeg kmetstva u tadašnjoj Evropi; ali i o istini današnjeg sveta i njegovog neokolonijalnog ustrojstva u kome "usrećitelji traže od usrećenih da se odreknu sopstvenih očiju" - zapisao je urednik izdavačke kuće "Agora" Nenad Šaponja.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.