Na današnji dan rođen Veljko Čubrilović - učitelj i rodoljub
BIJELjINA- U Sarajevu je na današnji dan 1915. godine obješen Veljko Čubrilović, jedan od atentatora na austrougarskog prestolonasljednika nadvojvodu Franca Ferdinanda 28. juna 1914. godine.
Veljko Čubrilović bio je učitelj i mladobosanac.
Nakon neuspjelog pokušaja Bogdana Žerajića da izvrši atentat na barona Marijana Varešanina, pojavio se moćan pokret generacije nazvan "Mlada Bosna", koji je djelovao od 1910. do Vidovdana 1914. godine.
Osnovni cilj pokreta bio je borba za oslobođenje BiH i njeno prisjedinjenje Srbiji, a krajnji cilj ujedinjenje Južnih Slovena u slobodnu i demokratsku državu.
Taj pokret je prvi put uspio da ostvari jedinstvo napredne srpske, hrvatske i muslimanske omladine u političko-revolucionarnoj borbi.
„Mlada Bosna“ je zapravo bio pokret velikog broja omladinskih revolucionarnih organizacija koje su nicale jedna za drugom među gimnazijalcima tog doba u Bosni i Hercegovini, a najviše u Sarajevu i Mostaru.
U nedjelju, 28. juna 1914, na Vidovdan, Gavrilo Princip je izvršio atentat na Franca Ferdinanda i njegovu suprugu Sofiju Hotek.
Nakon što su Princip i Nedeljko Čabrinović uhapšeni, ispitivala ih je policija. Na kraju, u strahu da će zbog atentata stradati nevini, uhapšeni su odlučili da odaju imena drugih zavjerenika.
Muhamed Mehmedbašić je uspio da pobjegne u Crnu Goru, ali Veljko i Vaso Čubrilović, Danilo Ilić, Cvjetko Popović i Miško Jovanović i drugi učesnici su uhapšeni i optuženi za veleizdaju.
Veljko je nakon atentata imao mogućnost da izbjegne hapšenje i pobjegne u Srbiju. Međutim, kako su njegovi kumovi, Mitar i Neđo Kerović odlučili da ne bježe, iako je znao šta ga čeka, odlučio je da ostane.
Po austrougarskom zakonu, smrtna kazna se nije mogla izreći maloljetnim osobama, odnosno osobama mlađim od dvadeset godina, u trenutku kada je bio počinjen zločin. Tako su Nedeljko Čabrinović, Gavrilo Princip i Trifko Grabež osuđeni na maksimalnu kaznu od dvadeset godina. Vaso Čubrilović je osuđen na 16 godina, a Cvjetko Popović na 13 godina.
Međutim Veljko, kao najstariji među organizatorima, nije mogao da izbjegne smrtnu kasnu.
Veljko je, uz Miška Jovanovića, jedini bio religiozan među učesnicima atentata. Pred pogubljenje je zatražio primjerak Svetog pisma, Jevanđelje po Jovanu, koje je čitao podvlačeći mjesta koja su opravdavala njegovu žrtvu.
Zatražio je da se taj primjerak pošalje njegovoj ćerki Nadi, koja je rođena dok je on bio u zatvoru.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
