Kako klimatske promjene utiču na Olimpijske igre

Ne osjećate se svojim, osećate se sporo na svojim nogama. Ovo nije prvi put da doživljavamo teške uslove. Ipak, razgovarao sam sa nekoliko momaka u svlačionici i svi su rekli da je ovo nešto najteže što su iskusili, dan za danom, riječi su Novaka Đokovića povodom uslova na Olimpijskim igrama.

Srpski teniser svakako nije jedini učesnik na Olimpijskim igrama koji teško podnosi toplotni talas koji pogađa Tokio. Svetlana Gamoboeva, ruska takmičarka u streličarstvu, onesvijestila se tokom kvalifikacione runde takmičenja, prenose Nezavisne.

Njen trener, Stanislav Popov, rekao je za Reuters: "Ispostavilo se da nije mogla da izdrži cijeli dan na ovoj vrućini. Prvi put se nešto ovakvo dogodilo. Trenirali smo u Vladivostoku, gdje su vremenske prilike bile slične. Međutim, ovdje je vlažnost vazduha odigrala značajnu ulogu"

Teško podnošljivi vremenski uslovi na 32. Olimpijskim igrama nisu iznenađujući, Tokijska medicinska asocijacija je ranije ovog mjeseca izjavila za medije da se ozbiljno debatovalo o održavanju Igara u julu i avgustu, čak i prije pandemije Kovida-19.

U izvještaju sastavljenom u maju, "Rings of Fire: Honj heat could impact the 2021 Tokyo Olympics", vodeći triatlonci, veslači, teniseri, maratonci i naučnici govore o opasnostima ekstremnih vremenskih uslova za sportiste.

Ovaj izvještaj podržan je od strane Britanske asocijacije za održivost u sportu (British Association for Sustainability in Sport) i dva britanska univerziteta.

Tokio pod pritiskom klimatskih promjena                                          

Posljedice klimatskih promjena ne pogađaju podjednakim intenzitetom sve dijelove svijeta, a sudeći po izvještaju Japanske meteorološke agencije, Japan, a posebno Tokio, zagrijava se dosta brže od ostatka planete.

Srednja godišnja temperatura Tokija povećala se za 2,86 °C u odnosu na 1900. godinu, što je oko tri puta brže u odnosu na brzinu rasta srednje globalne temperature.

Od devedesetih godina prošlog vijeka, stanovnici Tokija su iz godine u godinu sve češće doživljavali dane kada je temperatura vazduha prelazila 35 °C.

Dok više različitih faktora može dovesti do visokih temperatura i visoke vlažnosti vazduha, smatra se da pojava toplotnog talasa koji je pogodio Japan 2018. i odnio više od hiljadu ljudskih života, nije bila moguća bez globalnog zagrijavanja uzrokovanom antropogenom aktivnošću, tvrdi se u studiji objavljenoj godinu dana kasnije, maja 2019, u naučnom časopisu koji objavljuje Japansko meteorološko društvo.

Srednja godišnja temperatura u Tokiju raste oko tri puta brže od srednje globalne temperature

Promjene u korištenju zemljišta i urbanizacija Tokija pojačavaju takozvani efekat urbanog toplotnog ostrva, koji nastaje kada se prirodne površine bogate vegetacijom ili vodene površine u gradovima zamjene asfaltom i betonom koji zadržavaju toplotu, onemogućavajući gradu da se ohladi.

Zahvaljujući ovom efektu, tokom noći se sa urbanih površina oslobađa toplota koja je bila zarobljena tokom cijelog dana. Na godišnjem nivou se danas u Tokiju tipično dogodi 27 dodatnih tropskih noći, u odnosu na prije stotinu godina.

Sportisti u klinču sa klimatskim promjenama

Fizička aktivnost čovjeka u hladnom i suvom okruženju, na oko 11°C, pokazala se kao najefikasnija, navodi se u pomenutom izvještaju, "Rings of Fire". Kako se temperatura i vlažnost vazduha povećavaju, tako se pogoršavaju kognitivne i fizičke sposobnosti sportista, do trenutka u kome je čak i njihovo zdravlje izloženo riziku.

Pregrijavanje može ugroziti mišiće i kardiovaskularni sistem, što se dovodi u vezu sa dehidratacijom.

Samim tim, pregrijavanje utiče negativno na sportski učinak, a ako dovoljno dugo potraje može dovesti i do toplotnog udara, ugrožavajući zdravlje sportista.Povećanje tjelesne temperature može negativno uticati na kognitivne sposobnosti, kao što je sposobnost održavanja pažnje, kratkotrajna ili radna memorija ili istovremeno obavljanje dvije radnje, sve ono što je veoma važno tokom sportskog nastupa.

Toplotni stres utiče i na raspoloženje, osjećaj udobnosti, snagu i umor, dok reakcije tijela, kao što je znojenje, mogu odvratiti pažnju i uticati na koncentraciju, a samim tim i na performans sportista.

Slične komplikacije u organizaciji Igara ćemo vidjeti ukoliko se emisija gasova sa efektom staklene bašte nastavi sadašnjim tempom.

Dodatna opasnost, jeste velika vlažnost vazduha pridružena visokim temperaturama, što takmičari na Olimpijskim igrama trenutno doživljavaju. Kako vlažnost vazduha raste, tako se smanjuje i njegov kapacitet da primi nove količine vodene pare.

Takvi uslovi otežavaju isparavanje znoja sa kože čovjeka, prirodni proces termoregulacije kojim se tijelo hladi.

Parametar koji se koristi za procenjivanje opasnosti udružene visoke temperature i vlažnosti vazduha jeste takozvana temperatura mokrog termometra.

Ovaj parametar koriste i organizatori Igara, ne bi li procijenili bezbijednost vremenskih uslova.

Olimpijske igre u budućnosti

Uticaj klimatskih promjena i posljedičnih vremenskih ekstrema vidno se primjećuje na ovim Olimpijskim igrama, pa su tako organizatori odlučili da uslijed visoke temperature i vlažnosti vazduha pomjere maraton 800 kilometara sjeverno od Tokija, u grad Saporo, gdje vladaju povoljniji vremenski uslovi.

Ukoliko se emisija gasova sa efektom staklene bašte nastavi sadašnjim tempom i globalno zagrijavanje poveća, u budućnosti možemo vidjeti slične komplikacije u organizaciji Igara, ali i generalno sportskih događaja, dok se klimatski ekstremi, poput toplotnih talasa, događaju sve češće.

Pored toga što je u ovakvim uslovima ugroženo zdravlje takmičara, ali i sudija, organizatora, radnika, volontera i publike, cjelokupno iskustvo sportskih događaja moglo bi da se promijeni uslijed oslabljenog nastupa sportista. Očekivanja svih onih koji će u budućnosti biti uključeni u neke sportske događaje moraće da se prilagode ekstremnim uslovima, navodi se u izveštaju "Rings of Fire", piše Nacionalna geografija Srbije.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.