Mikelanđelo Buonaroti - Običan čovjek i božanski genije renesanse
Banjaluka - Biografije velikana obično su živopisno prepričane priče stalnog suprotstavljanja prosjeku i zavisti. Što je čovjek - umjetnik bio veći, tim su jači bili vjetrovi ljudske gluposti i zavisti koji su mu duvali u lice.
Renesansni genije Mikelanđelo Buonaroti, koji je rođen 6. marta 1475. godine u Kaprezu, je odličan primjer ovog pravila. Slavljen još za života i nazivan “božanskim genijem”, skulptor, slikar, arhitekta i pjesnik bio je od strane savremenika u isto vrijeme klevetan, ucjenjivan, ali i veoma cijenjen na drugoj strani. Boreći se s njima i usput sa tvrdoćom kamena i skrivenim žilama u njemu, sa bojama koje neće da prionu na malter, sa vrtoglavicom na skelama koje su dohvatale sikstinsko nebo, Mikelanđelo je zaradio svoje stranice ne samo u istoriji umjetnosti nego i u istoriji svijeta, kao jedan od najvećih umjetnika i revolucionara svih vremena.
Njegov talenat je uočila porodica Mediči, koja je bila jedna od najmoćnijih porodica u Firenci. Lorenco Mediči je bio tadašnji vladar Firence i primio je Mikelanđela pod svoju zaštitu. Ovaj period je veoma važan za Mikelanđela jer je tada dobio pristup umjetničkoj kolekciji Medičija i bio okružen poznavaocima antičke umjetnosti, književnosti, mitologije i filozofije. Lorenco Mediči je cijenio umjetnost i uvijek je bio okružen intelektualcima i umjetnicima. Sakupljao je umjetnička djela i njima ukrašavao svoju rezidenciju. Bertolo di Đovani, prijatelj Medičija i učenik Donatela, bio je Mikelanđelov učitelj vajarstva. Kao i Leonarda, Mikelanđela je takođe zanimalo ljudsko tijelo. Sam je proučavao ljudsku anatomiju secirajući mrtva tijela i crtajući žive modele.
Mikelanđelo je težio da razotkrije sve tajne koje su čuvale skulpture antičkih vajara, koji su znali da predstave svu ljepotu ljudskog tijela u pokretu, sa svim mišićima i tetivama. Kao i Leonardo da Vinči, nije se zadovoljavao da nauči zakone anatomije iz treće ruke, odnosno preko antičke skulpture. Sam je analizirao ljudsku anatomiju, disecirao mrtva ljudska tijela i crtao žive modele, sve dok svaki detalj ljudske figure nije prestao da bude tajna za njega.
Njegova najpoznatija djela su “Pijeta”, “David” i kompletno oslikan svod Sikstinske kapele.
“Pijeta” predstavlja Bogorodicu sa Hristom u naručju. To je scena žalosti nakon Hristove smrti. Danas se ta skulptura nalazi u bazilici Svetog Petra u Vatikanu. Skulpturu je izradio sa nepunih dvadeset pet godina. Slučajno čuvši jednog hodočasnika kako govori da je statuu isklesao Kristofor Solari, Mikelanđelo je u bijesu isklesao sljedeće riječi na statui: “Mikelanđelo Buonaroti je ovo napravio”. Kasnije se pokajao i više nikada nije potpisao nijedno svoje djelo.
Nakon “Pijete”, Mikelanđelo svoj talenat dokazuje i izradom statue Davida. Ova statua predstavlja vrhunac Mikelanđelovog ranog stvaralaštva. Statua Davida je visoka više od četiri metra, a izradio ju je između 1501. i 1504. godine nakon povratka u Firencu. Kako je Firenca tada prolazila kroz težak period, statua i njena simbolika su u skladu sa njegovim osjećanjima i porukom koju je htio da prenese narodu.
Iskoristio je Davidov lik, koji se po Bibliji suočio sa Golijatom, kao predstavnika hrabrosti. Ovaj mladi heroj je pokazao da je snaga unutrašnjeg duha mnogo vrednija od oružja. David je predstavljen kao atletski građen lik spreman na borbu sa kamenom u desnoj ruci. Mikelanđelovo poznavanje ljudskog tijela oslikava se u idealnim proporcijama tijela.
Mikelanđelo je od tadašnjeg pape Julija Drugog dobio zadatak da oslika svod Sikstinske kapele. Ovaj rad je započeo 1508, a završio 1512. godine. Konačan dizajn kompozicije predstavlja biblijsku priču Postanka svijeta, koja počinje momentom u kojem Bog razdvaja svjetlost od tame, nastavljajući sa pričom o Adamu i Evi i završavajući se pričom o Nojevom potopu.
Mikelanđelo se 1534. godine vratio fresko-slikarstvu i tada je nastao “Strašni sud”. Ovu Mikelanđelovu posljednju fresku naručio je papa Pavle Treći. Mikelanđelo je postao glavni arhitekta bazilike Svetog Petra 1546. godine u sedamdeset drugoj godini života.
Umro je 18. februara 1564. godine u Rimu.
Sikstinska kapela
Sikstinska kapela ima simboličko značenje za papu i koristi se za ceremonije kao što je izbor i proglašenje novog pape. U to vrijeme zidovi su bili oslikani, ali svod nije. U početku Mikelanđelo nije bio oduševljen projektom i smatrao je da je pao na njegova leđa kao posljedica zavjere protivnika. Govorio je papi da on, u stvari, i nije slikar, već vajar. Pošto je Julije II insistirao, Mikelanđelo je počeo da radi skicu po kojoj je svod trebalo da bude oslikan figurama dvanaest apostola. Ali odjednom je promijenio mišljenje i zatvorio se u kapelu, ne dozvoljavajući pristup nikome sem papi i počeo da radi frenetičnim ritmom, stvarajući u periodu od četiri godine jedno od najspektakularnijih djela renesanse i istorije umjetnosti uopšte.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
