Prema podacima federalnog Zavoda za statistiku, u drugom bh. entitetu živi oko četiri odsto Srba, dok ih je, prema popisu iz 1991. godine, bilo 17 procenata, istakao Stevo Pašalić
ZVORNIK - Koliko se prijeratnog stanovništva vratilo u određeni dio BiH i koliko entitetske vlasti pomažu povratnicima, podaci su koji se danas u javnosti plasiraju u političke svrhe. U toj javnosti postoji iskrivljena slika o Republici Srpskoj, kao tvorevini nastaloj na etničkom čišćenju, ali nesporni podaci govore sasvim suprotno, ocijenio je juče u Zvorniku predsjednik Republičkog savjeta za demografsku politiku, prof. dr Stevo Pašalić.
Komentarišući nedavne podatke izbjegličkih udruženja Republike Srpske i Federacije o povratku Srba u federalni dio BiH, Pašalić je istakao da se - prema podacima federalnog Zavoda za statistiku - procjenjuje da u ovom entitetu živi oko četiri odsto Srba, dok ih je, prema popisu iz 1991. godine, bilo 17 procenata.
- U toku rata u Federaciji BiH uništeno je 620 naselja, u kojima su Srbi činili većinsko stanovništvo. Najviše njih, 280, uništeno je u Zapadnoj Bosni. U većinu ovih naselja još uvijek nisu se vratili predratni stanovnici. Na ognjišta se vratio samo mali broj ljudi, ali njima nisu obezbijeđeni ni elementarni uslovi za život - istakao je Pašalić.
On je dodao da je struktura stanovništva u gradovima i selima u Federaciji radikalno promijenjena, pa je tako u brojnim naseljima udio Srba sveden na simboličan broj.
- Na primjer, u Zavidovićima je prije rata živjelo oko 12 hiljada Srba, dok ih je sada svega 400. Identična slika je u cijeloj srednjoj i sjeveroistočnoj Bosni, a etnički je očišćena i dolina Neretve. Posebno je indikativan prostor Zapadne Bosne, gdje su Srbi nekada činili apsolutnu većinu, i gdje ni do danas nisu stvoreni uslovi za njihov brojniji povratak - napomenuo je Stevo Pašalić.
Prema njegovim riječima, osnovni razlozi za ovakvo stanje leže u činjenici da u federalnom dijelu BiH nikada iskreno nije zaživio održivi povratak srpskog stanovništva, što potvrđuju i podaci da je od ukupnih donacija samo simboličan iznos izdvajan za popravku kuća i uređenje naselja, čiji su predratni stanovnici bili Srbi.
- Velike opstrukcije pravljene su prilikom izdavanja određene dokumentacije predratnim vlasnicima. Takođe, nije ulagano u infrastrukturu, a o stvaranju uslova za zapošljavanje nije bilo ni pomena. Zbog toga je i izostao povratak Srba u Federaciju BiH u nekoj značajnijoj mjeri - zaključio je naš sagovornik.
S. S.
SRPSKA
Kada je u pitanju povratak Bošnjaka u Republiku Srpsku, situacija je radikalno drugačija u odnosu na Federaciju BiH.
Stevo Pašalić je za Glas Srpske iznio primjer opštine Zvornik, u koju se vratilo blizu 20 hiljada predratnih stanovnika bošnjačke nacionalnosti. Gotovo sva seoska naselja na području ove opštine su infrastrukturno uređena, a kuće povratnika obnovljene.
Slični primjeri postoje i u drugim opštinama Republike Srpske, poput Bijeljine, Foče, Modriče, Doboja...
