Dijaspora kući šalje milione
Banjaluka - Doznake koje ljudi zaposleni u inostranstvu šalju svojim porodicama u BiH bilježe rast, a samo za prva tri mjeseca ove godine pristiglo je 493,6 miliona KM, što je za 17,6 miliona više u odnosu na isti period prošle godine.
Prilivi ostvareni po osnovu ostalih transfera u prvom kvartalu iznosili su 314,3 miliona KM, od čega je po osnovu penzija zarađenih izvan BiH pristiglo 301,2 miliona KM.
Vrijednost doznaka stabilna je duže vrijeme, a prilivi iz inostranstva po ovom osnovu imaju blagi trend rasta nakon velike ekonomske krize koja je potresla Evropu 2008. godine. Prema podacima Centralne banke BiH, vrijednost doznaka u prva tri mjeseca 2014. godine iznosila je 476 miliona KM, u 2013. godini 478 miliona, dok je u 2012. godini po ovom osnovu u BiH pristigao 451 milion KM.
- Ukoliko su "naši stranci" dobro situirani i imaju stabilne prihode i zaposlenja, onda su u stanju svojoj rodbini da pošalju više novca. Broj osoba koje zaposlenje traže u inostranstvu iz godine u godinu raste - kažu iz Centralne banke BiH.
Izvršni direktor Udruženja ekonomista RS SWOT Saša Grabovac kaže da doznake iz inostranstva predstavljaju esencijalne prihode koji većini porodica u BiH obezbjeđuju egzistenciju.
- Trebalo bi napraviti sveobuhvatnu analizu da bi se utvrdili glavni razlozi koji su doveli do povećanja vrijednosti doznaka, ali sigurno je da je u velikoj mjeri uticao sve veći broj radnika koji odlaze na rad u inostranstvo - kaže Grabovac.
Naglašava da ovaj trend rasta novčanih priliva, iako na prvi pogled djeluje pozitivno, podrazumijeva odliv radne snage iz zemlje čime domaća privreda ostaje bez kvalifikovanih kadrova.
- Većina doznaka dolazi iz zapadnoevropskih zemalja u kojima je suzdržavanje od potrošnje nešto veće nakon krize, što kao rezultat ima veće novčane prilive u BiH - smatra Grabovac.
Prognoze Svjetske banke
Svjetska banka je nedavno saopštila da su doznake koje zaposleni van svoje zemlje šalju porodicama u zemljama u razvoju ponovo počele da rastu nakon oštrog pada tokom recesije. Očekuje se da će ukupna suma doznaka u svijetu do kraja godine dostići 440 milijardi dolara, odnosno 25 milijardi više nego lani, od kojih će četvrtina biti poslata u zemlje u razvoju.
Vrijednost priliva iz inostranstva u prvom kvartalu (milioni KM)
2015. 2014. 2013. 2012.
Ukupni ino-transferi 807,9 821,6 820,9 815,3
Doznake iz inostranstva 493,6 475,7 478 451,3
Ostali tekući transferi 314,3 346 342,9 364
- od čega: ino-penzije 301,2 338,5 332,4 353,4
Vrijednost doznaka po godinama (milijarde KM)
2014. 2,28
2013. 2,15
2012. 2,09
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
