Novo ruho “Luče mikrokozme” i “Gorskog vijenca”
BEOGRAD - Među pesnicima, Njegoš je gospodar koji suvereno vlada epohom i daje joj ton; među vladarima, on je politički vizionar zagledan u budućnost svog naroda.
Naveo je ovo istoričar Miodrag Popović o književniku, vladaru Crne Gore i vladici Petru Drugom Petroviću Njegošu, čiji će objedinjeni spjevovi uskoro svjetlost dana ugledati kao “Odabrana dela” u izdanju beogradske izdavačke kuće “Laguna”.
Na jednom mjestu, u knjigi tvrdog poveza, objedinjena su četiri glavna spjeva “Gorski vijenac”, “Luča mikrokozma”, “Lažni car Šćepan Mali” i “Svobodijada”, te dva manja - “Kula Đurišića” i “Čardak Aleksića”.
- U prvom svom većem djelu, filozofsko-religioznom spjevu “Luča mikrokozma”, pesnik je biblijsku legendu o stvaranju svijeta uzdigao do vasionskih razmjera i dao priči o Bogu i Satani ne samo univerzalne, filozofske razmjere nego ih obojio i svojim revolucionarnim idejama i slobodarskim težnjama. Pošto je u “Luči” izrazio viđenje da porijeklo zla u svijetu leži u metafizičkim, nadzemaljskim uzrocima, u “Gorskom vijencu” je te uzroke vidio u zemaljskim, istorijskim okvirima, u jednoj istrazi poturica s početka 18. vijeka u Crnoj Gori, a njihovo otklanjanje u neprestanoj borbi za slobodu protiv tiranije. Njegošev epski spjev u deset pjevanja, “Svobodijada”, u duhu “Ilijade”, opjevava crnogorske pobjede nad Turcima i Francuzima, a dramski spjev “Lažni car Šćepan Mali” približava čitaocu epizodu o jednoj intrigantnoj ličnosti iz crnogorske istorije - naznačili su izdavači.
“Odabrana dela” obuhvataju i ogled nobelovca Ive Andrića, odnosno njegov ogledni tekst “Njegoš kao tragični junak kosovske misli”.
- U Njegoševom književnom delu, fatalni znak kosovske sudbine svuda je prisutan, i onda kad pesnik ne govori o njemu, jer njime je uslovljeno celo poetsko delo Njegoševo. U Njegoševoj poeziji sve je hijeratički kruto i pravo, uprošćeno i sažeto do nejasnosti, vezano tvrdo u jedan grčevit uzao, sve ugašeno, bez drugog sjaja osim unutarnjeg - naveo je Andrić u tekstu.
Pomenuti tekst jeste jedan od najrelevantnijih uvida u Njegoševa djela i u njegov život.
- Njegoš je prototip kosovskog borca i kao pesnik, i kao vladalac, i kao čovek, on je čisto oličenje kosovske borbe, poraza i nesalomljive nade. On je, kao što je neko rekao “Jeremija Kosova”, i u isto vreme i aktivni, odgovorni borac za skidanje kletve i ostvarenje Obilićeve misli. Tvrđeno je da se reč “Kosovo” pored reči “Bog”najčešće pominje u “Gorskom vijencu”. Ali nisu samo misao i poezija predeli za kosovsku tradiciju. Ona je za Njegoša život sam - piše Andrić, koji se u pomenutom tekstu osvrnuo na pojedine riječi i dijelove Njegoševog stvaralaštva.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
