Godišnjica rođenja Franca Kafke: U djela utisnuo neizbrisiv trag jednog vremena
Banjaluka - Kao što je Van Gog postao sinonim za neshvaćenu slikarsku genijalnost, koju su otkrile tek generacije nakon njegove smrti, isti je slučaj i sa Francom Kafkom u svijetu književnosti.
Gotovo sva njegova djela objavljena su posthumno i to zahvaljujući njegovom najboljem prijatelju Maksu Brodu koji ih je objavio, suprotno želji samog Kafke. Pisac od čijeg se rođenja danas navršilo 136 godina od mnogih se autora razlikuje po tome što je njegovo ime poznatije od njegovih djela.
Malo je pisaca koji su kao Franc Kafka ostavili za sobom toliko dubok trag i tako se snažno utisnuli u psihu čovjeka dvadesetog vijeka i u isto vrijeme nosili u sebi ne samo obilje protivrječnosti, što je uvijek karakteristično za značajne umjetnike, već i obilje bolesti, što je takođe čest slučaj kod ovako izuzetnih ljudi.
U svojim djelima tematizovao je poremećaje ličnosti, misticizam, brutalnost i sukobe različitih ličnosti. Najpoznatija njegova djela su romani “Proces” i “Zamak”, te pripovijetka “Preobražaj”. Pisao je pripovijetke, romane, dnevnike, aforizme i pisma. Sve ove književne vrste sjedinio je kroz tematski spiritualno iskustvo.
Kafka se od djetinjstva osjećao bližim precima po majci zbog njihovog zanimanja za duhovno, intelektualnih odlika, pobožnosti, ali i ekscentričnosti i delikatne konstitucije. U dječakovoj mašti otac, tupi i naduveni vlasnik prodavnice koji je cijenio samo materijalni uspjeh i društveni napredak, pripadao je rasi divova i izgledao kao strašni tiranin. Upravo po očevoj želji Kafka je studirao pravo. Na univerzitetu se pridružio studentskom klubu koji je organizovao književne i čitalačke večeri, gdje je upoznao i Maksa Broda, sa kojim će ostati prijatelj do kraja života, a koji će se kasnije istaći kao promotor, spasilac i tumač Kafkinih spisa i njegov najuticajniji biograf. Kafka je stekao stepen doktora prava 18. juna 1906. godine i proveo je obaveznu godinu neplaćene službe kao advokatski pripravnik u građanskom i okružnom sudu.
Međutim, časovi provedeni u kancelariji škodili su Kafkinom fizičkom i duševnom zdravlju. Pisac je po prirodi već bio sklon depresiji. Svoj posao je dobro radio. Međutim, smatrao je da birokratski sistem, pun korupcije, ljenčarenja, ulizivanja i nepotizma, razara dušu. Ipak, da se nije bavio tim poslom, možda nam ne bi ostavio dragocjena djela. U Kafkinim tekstovima odražava se nervoza njegovog vremena u odnosu na tadašnje fenomene modernizacije. Rast gradova, nova prevozna sredstva poput željeznice te, prije svega, automobil, nove tehnike proizvodnje i sve zrelija država - to je sve bilo novo i ljude je činilo nesigurnima. Taj nemir osjećaju ljudi još i danas.
Kafkina djela imaju bogata tumačenja. Egzistencijalisti vide Kafkino očajanje kao temelj na kojem se gradi autentično postojanje, drugi prepoznaju neuroze nastale usljed sukoba sa ocem, a treći ističu društvenu kritiku, prikazivanje neljudskosti moćnih državnih agenata, nasilja i varvarstva koje vrebaju ispod površine normalnosti, dok se nadrealisti dive stalnom nametanju apsurda. Ovo samo pokazuje koliko su njegova djela “otvorene parabole” čija značenja su podložna različitim tumačenjima, a ipak ostaju vječito neotkrivena.
Tokom cijelog života Kafka je patio od različitih mentalnih bolesti kao što su klinička depresija i strah od društva. Osim toga, bolovao je i od migrene, često je patio od insomnije, zatvora, čireva i drugih oboljenja koja su u uskoj vezi sa stresom i osjetljivim živcima kakve je on imao. Preminuo je 3. juna 1924. godine od gladi.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
