"Dan za novo poglavlje u istoriji EU"

U Briselu se obilježava 10 godina od stupanja na snagu Lisabonskog ugovora kao ustavne osnove EU.

Petogodišnji mandat nove Evropske komisije na čelu sa prvom ženom predsjednikom Ursulom fon der Lajen počinje mjesec dana kasnije nego što je to bilo planirano.

Zbog problema oko sastava novog tima komesara, odnosno zbog promjena kandidata za komesare iz Francuske, Mađarske i Rumunije, novi saziv Evropske komisije dobio je "zeleno svjetlo" Evropskog parlamenta za početak 27. novembra.

Zvanično, 25 komesara na čelu sa predsjednicom Ursulom fon der Lajen danas postaju novi tim koji će do 31. oktobra 2024. godine predstavljati izvršnu vlast EU.

U novom sazivu Evropske komisije nalaze nova lica kao i komesari koji koji iza sebe već imaju staž u Komisiji, ali ovoga puta dobijaju nove resore.

Treći petogodišnji mandat na mestu EU komesara, ovoga puta zaduženog za budžet i administraciju EU, ima dosadašnji komesar za pristupne pregovore Johanes Han.

Među povratnicima tu su i Frans Timermans ( zelena agenda), Margaret Vestager ( digitalno doba), Marija Gabrijel ( inovacije, kultura, obrazovanje, mladi), Vera Jurova ( vrijednosti i transparentnost), Maroš Šefčovič (institucionalni odnosi) i Fil Hogan ( trgovina).

Među poznatim licima iz prethodne Evropske komisije naćiće se i Margaritis Shinas, bivši glavni portparol predsjednika Junkera, a sada komesar za promociju evropskog načina života.

Nova lica Komisije biće Oliver Varheji (susjedstvo i proširenje), Didije Rejnders (pravda), Kadri Simons (energetika), Juta Urpilainen (međunarodno partnerstva), Tieri Breton (unutrašnje tržište), Paolo Đentiloni (ekonomija), Vladis Dombrovskis (ekonomija za dobrobit ljudi), Virginius Sinkevičius (prirodna sredina, ribarstvo i okeani), Dubravka Šuica (demokratija i demografija).

Tu su i Stela Kirijakides (zdravstvo), Nikolas Šmit (radna mjesta i socijalna prava), Helena Dali (jednakost), Januš Vojcekovski (poljoprivreda) Elisa Fereira (kohezija i reforme), Adina Valean (transport) , Janez Lenarčić (krizni menadžment), Ilva Johanson (unutrašnji poslovi).

Kao potpredsjednik Komisije i novi šef diplomatije EU Žozep Borel dolazi na poziciju koju je u prethodnih pet godina imala Federika Mogerini.

Borel će od Mogerini naslediti i ulogu glavnog posrednika u dijalogu Beograda i Prištine.

Zbog promjena u imenovanju komesara, početak mandata nove Evropske komisije poklopio se i sa promjenom na čelu Evropskog saveta.

Zvanično, od danas počinje i mandat novog predsjednika Evropskog savjeta.

U naredne dve i po godine, sa mogućnošću jednog obnavljanja mandata, sastancima EU lidera predsjedavaće bivši belgijski premijer Šarl Mišel.

Mišel je treći po redu predsednik Evropskog saveta, a na ovu poziciju došao nakon petogodišnjeg mandata Donalda Tuska, kojem je prethodio prvi izabrani predsednik Evropskog saveta Herman van Rompej.

Nakon ovogodišnjih evropskih izbora i imenovanja čelnih ljudi Evropskog parlamenta, Komisije i Saveta, izabrani predsjednici David Sasoli, Ursula fon der Lajen, Šarl Mišel i nova predsjednica Evropske centralne banke Kristin Lagard na ceremoniji u Briselu zvanično će obilježiti i desetogodišnjicu stupanja na snagu Lisabonskog ugovora.

Potpisan 13. decembra 2007. godine u Lisabonu od strane lidera zemlja članica i EU institucija, Lisabonski ugovor stupio je na snagu 1. decembra 2009. godine.

Lisabonski ugovor dopunjuje prethodne Ugovore o EU, odnosi se na institucionalno funkcionisanje i predstavlja ustavni okvir Unije.

On između ostalog propisuje mogućnost izglasavanja odluka kvalififikovanom većinom u Savetu EU, jačanje uloge Evropskog parlamenta kao i uspostavljanje pozicija predsjednika Evropskog savjeta i šefa diplomatije EU zaduženog za zajedničku Službu za spoljne poslove i bezbednost.

Lisabonski ugovor uvodi kao pravno obvezujuću Povelju o osnovnim pravima i po prvi put zemljama članicama daje zakonsko pravo i definiše proceduru izlaska iz Unije.
 

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.