Dečani uvršteni na listu najugroženijih kulturnih dobara, Osmani i Kurti reagovali navodima da SPC mora da prizna Kosovo

U pismu, takođe, tvrde da je "obaveza" Srpske pravoslavne crkve (SPC) da prizna nezavisnost takozvanog Kosova i štaviše, da je to "preduslov" da bi mogla da uživa svoja prava.

U pismu Osmanijeve i Kurtija, za izvještaj se kaže da je "netačan, pristrasan i neprihvatljiv", prenosi Ekonomija Onlajn.

Pan-evropska federacija za očuvanje kulturnog nasljeđa "Evropa Nostra" svrstala je srpski manastir Visoki Dečani na listu sedam najugroženijih kulturnih lokaliteta u Evropi u 2021. godini.

Kako je izjavio izvršni potpredsjednik Evropa Nostre Gaj Klaus, cilj liste je da alarmira zbog zbog ozbiljnih prijetnji sa kojima se suočavaju te lokacije.

Osmanijeva i Kurti u pismu tvrde da vlasti u Prištini "nastavljaju da njeguju međuvjersku harmoniju", kao i da tamošnje bezbjednosne institucije, u saradnji sa međunarodnim mirovnim snagama, "godinama pružaju zaštitu pravoslavnim crkvama na Kosovu i Metohiji".

Oni iznose stav da je obaveza SPC da prizna nezavisnost takozvane države Kosovo i da je srpska crkva po Ahtisarijevom planu "dobila prava, a da odbacuje odgovornost".

- Dakle, ona uživa sve garancije i privilegije koje proizilaze iz Ahtisarijevog paketa i Ustava Kosova, ali odbija da prizna državu Kosovo, što je preduslov za uživanje njenih prava - kažu Osmanijeva i Kurti.

Oni takođe smatraju da manastir Visoki Dečani ne bi trebalo da ima bilo kakvu vezu sa dijalogom Beograda i Prištine, jer su, prema njihovom mišljenju, za Prištinu status, garancije, prava i obaveze SPC i pravoslavnih crkava i manastira na Kosovu i Metohiji "konačno definisani" Ahtisarijevim planom i uključeni u Ustav tzv. države Kosovo.

Ocjenjuju da stavljanje Visokih Dečana na tu listu "ne slijedi profesionalnu argumentaciju" i da je "politički i propagandno opterećen, uz nedostatak pouzdanih izvora".

Visoki Dečani, manastir SPC na Kosovu i Metohiji, sagrađen u 14. vijeku, od juna 1999. godine se nalazi pod zaštitom snaga KFOR-a iz bezbjednosnih razloga. "Evropa nostra" napominje da se manastir, sa svojom posebnom zaštićenom zonom, suočava i sa stalnim rizicima neprimjernog lokalnog razvoja, čime se krši vladavina zakona.

U izvještaju se podsjeća da su Visoki Dečani uvršteni u listu svjetske baštine 2004. godine, a da su 2006. taj status dobila još tri manastira Srpske pravoslavne crkve na Kosovu - Gračanica, Pećka Patrijaršija i crkva Bogorodice Ljeviške u Prizrenu. Iste godine ta četiri vjerska objekta su uvrštena i na UNESKO-vu listu ugrožene svjetske kulturne baštine.

Kancelarija Vlade Srbije za Kosovo i Metohiju saopštila je da su reakcije Aljbina Kurtija i Vjose Osmani upravo još jedna potvrda ugroženosti srpske kulturne i vjerske baštine na Kosmetu.

- Pokušaj Kurtija i Osmanijeve da samoproglašeno Kosovo predstave kao oazu multikulturalnosti i multikonfesionalnosti gotovo je svakodnevno demantovan skrnavljenjima objekata SPC i pravoslavnih grobalja širom Kosova i Metohije, i svi ti slučajevi su brižljivo dokumentovani i svedoče upravo da je antisrpski i antihrišćanski ekstremizam veoma živ među Albancima u našoj južnoj pokrajini - navedeno je u saopštenju.

Iz Kancelarije su naglasili da je zatvaranje očiju pred stvarnošću i politički motivisano negiranje situacije na terenu poruka ohrabrenja ekstremistima da nastave praksu napada na srpska sveta mjesta, čime se njihova ugroženost ne umanjuje, već naprotiv povećava.

Kancelarija za Kosovo i Metohiju poručila je da ne želi da politizuje pitanje ugroženosti srpske baštine u južnoj pokrajini i da ohrabruje što je dokazima potkrijepljene utiske i procjene koje je dala Srbija potvrdila i nezavisna komisija organizacije "Evropa nostra".

U saopštenju se ukazuje da je Manastir Visoki Dečani najčešće napadani objekat kulturne baštine na Kosovu i Metohiji i da je pod konstantnim je terorom lokalnih Albanaca.

- Manastir je oružano napadan čak četiri puta: dva minobacačka napada izvršena su 2000. godine, u vrijeme martovskog pogroma 2004. na manastir je ispaljeno osam minobacačkih granata, a 2007. godine je izvršen još jedan minobacački napad, koji je rezultirao i sudskom presudom - podsjetili su iz Kancelarije za Kosovo i Metohije.

U saopštenju se dodaje da su 2014. godine na zidovima manastira osvanuli grafiti "UČK", "ISIS", a u januaru 2016. godine ispred Manastira je uhapšeno četvoro naoružanih Albanaca, a, kako se ispostavilo, dvojica uhapšenih su bili na crnoj listi simpatizera "Islamske države".

- Da slučaj nije bezazlen pokazala je reakcija Kfora, koji je višestruko pojačao zaštitu Manastira, postavio dvadesetak novih kamera, uveo redovne patrole i čak stalno dežuranje vojnika u unutrašnjosti Manastira. Postavljeni su i reflektori sa infracrvenim svjetlom - ističe se u saopštenju.

Manastiru Visoki Dečani odlukom Ustavnog suda samoproglašenog Kosova iz maja 2016. godine priznato je vlasništvo nad 24 hektara zemlje, a odluka koja je pravosnažna i obavezujuća ne izvršava se već petu godinu, bez ikakvih pravnih posljedica, iako je njeno neizvršenje kritikovala EU, Stejt department, ambasade Kvinte, OEBS, UNMIK i druge organizacije, napominje se u saopštenju.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.