Kultna serija “Braća po oružju” slavi 20 godina od premijere: Trijumfalni pohod heroja iz čete E

Snimljena tokom 2000. godine, serija u produkciji Toma Henksa i Stivena Spilberga premijeru je imala 9. septembra 2001. godine i brzo je postalo jasno da gledamo jedan od prelomnih događaja u istoriji moderne televizije. Slijedeći poetiku i tematiku Spilbergovog ratnog klasika “Spasavanje vojnika Rajana” u svijet televizije vizionarski je stigla po svemu viđenom holivudska A-produkcija. Od vizuelnog preko kreativnog do promotivnog pristupa materijalu, serija je bila ključni korak kojim je pred televizijski ekran privučena publika, koja je do tada išla u bioskop, i očarana kritika, koja je do tada na televizijske serije gledala sa blagim prezirom.

Balans herojstva i ratnog nasilja

Nošena energijom i producentskim iskustvom Spilberga (čovjeka koji je uvijek bio korak ispred ostalih ) koji je prepoznao rastuću moć i značaj televizijskih serija dok je ostatak Holivuda i dalje bio uljuljkan u svoj bogati svijet velikih studija, franšiza “Braća po oružju” po produkcijskom pakovanju bila je visokobudžetni film pretočen u seriju od 10 epizoda. Trajanje od 10 časova omogućilo je kreativnu slobodu, koju klasični igrani film nikad ne bi mogao da dozvoli zbog vremenskih ograničenja i poštovanja cenzorskih postulata. Scenaristički tim imao je mogućnost i vrijeme da priču razradi do najmanjeg detalja, pažljivo poveže naraciju i izgradi svaki pojedinačni lik. Nakon toga, režiserski tim uz podršku do tada neviđenog budžeta za televizijsku produkciju (12,5 miliona dolara po epizodi) i vrhunske glumačke ekipe, njihove ideje pretočio je u seriju koja u finalnoj verziji nema slabosti niti ograničenja.

Priča je bazirana na knjizi Stivena Embrouza o američkoj padobranskoj jedinici iz Drugog svjetskog rata poznatoj kao četa E. Počevši od njihove obuke u Džordžiji tokom 1942. godine, serija prepričava ratne podvige pripadnika ove jedinice koji su se padobranima spustili u Francusku u jutro Dana “D” 1944. godine, predvodili Market-Garden ofanzivu, borili se sa nacistima u Bastonju i Ardenima, te osvojili Hitlerovo neosvojivo utvrđenje “Orlovo gnijezdo” 1945. i prodrli u srce Njemačke. Dodatnu istorijsku uvjerljivost i emotivnost serija je postigla činjenicom da svaka od deset jednočasovnih epizoda sadrži dokumentarna svjedočenja ratnih veterana, čije se riječi pretapaju u fiktivnu istorijsku dramu koja se fokusira na ključne momente u istoriji odstojanja čete E.

Major Ričard Dik Vinters (1918 - 2011) je centralni lik, oficir koji do činova stiže kroz borbenu vatru na terenu trudeći se da održi ljude na okupu i u životu, koliko je to moguće u ratnom krvoproliću. Vrijednost u kvalitetu podiže činjenica da iza Vintersovog lika stoje desetine jednako uvjerljivo napisanih sporednih likova, koji mu pariraju i ne dozvoljavaju da pokupi pažnju publike kako bi četa E ostala jedini pravi junak serijala. Kako je serija zasnovana na istorijskim događajima, sudbine likova odražavaju sudbinu osoba na kojima su zasnovane. Mnogi ili umru ili zadobiju ozbiljne rane zbog kojih su poslati kući. Drugi vojnici se oporavljaju nakon liječenja u poljskim bolnicama i pridružuju se svojim jedinicama na prvoj liniji fronta. Njihova iskustva, kao i moralne, mentalne i fizičke prepreke ključni su za naraciju priče, a scene borbi snimljene su i montirane toliko uvjerljivo da imate osjećaj da se nalazite pod ratnom paljbom, a ne pred ekranom.

Spektakl u svakom pogledu

Kako se i moglo očekivati od saradnje Henks - Spilberg, sve u ovoj seriji je prvoklasno, počevši od velikog terena od 1.000 hektara za snimanje na Hatfild aerodromu blizu Londona, preko autentičnih kostima i oružja, do vojnog kampa koji su vojnici prošli prije snimanja i upotrebe tada najmodernije digitalne tehnologije. Snimanje je trajalo tri godine i potrošeno je više od 120 miliona dolara. Primarna mjesta za snimanje bila su na 1.100 hektara površine, blizu Hatfilda u Engleskoj. Selo izgrađeno na 12 hektara stalno je modifikovano da bi bila dočarana atmosfera 11 različitih evropskih gradova. Kostimografi su izradili 2.000 američkih i njemačkih uniformi, uključujući i 500 pari padobranskih odijela. Sašiveno je više od 1.200 kostima za glumce koji su tumačili uloge civila. Više od 10.000 statista bilo je angažovano za potrebe serije. Među njima je čak 500 imalo uloge sa tekstom. Stariji vojni konsultant, kapetan Dejl Dej bio je nadzornik na snimanju kako bi se što vjernije prikazao duh tog vremena. Uz to, bio je nadzornik rigoroznog desetodnevnog vojnog kampa koji su prošli svi glumci. Između ostalog, 18 časova dnevno bilo je ispunjeno fizičkim treninzima i vojnim manevrima. Ideja je bila da, kada počnu da portretišu nekog vojnika, kada im režiser da uputstvo da izgledaju umorno ili uplašeno, glumci mogu da se oslone na stvarno iskustvo, jer prolazeći kroz žestoku obuku, oni su mogli da razumiju šta iscrpljenost i strah znače za vojnika. Dodatnih 15 miliona dolara izdvojeno je za promotivnu kampanju koja je uključivala projekcije za veterane Drugog svjetskog rata, a jedna je održana na plaži Juta u Normandiji, gdje su se 6. juna 1944. iskrcale američke trupe. Da se nije štedjelo na ljudima i tehnici, govori i podatak da je do trenutka kada je završeno snimanje treće epizode odjeljenje za specijalne efekte već iskoristilo više pirotehnike nego što je korišćeno u filmu “Spasavanje redova Rajana”.

Vrhunska ekipa

Vintersa sjajno tumači danas velika glumačka zvijezda Dejmijan Luis, a ostatak ekipe čine jednako sjajni Ron Livingston, Dekster Flečer, Rik Gomez, Kolin Hanks, Kirk Akevedo, Dejvid Švimer, Nil Makdonou, Doni Valberg i brojni drugi odlični glumci. Luis kaže da je veliku ulogu u glumačkoj uvjerljivosti ekipe odigrao dobro izabran fokus priče na ljude, a ne na spektakl iako je veličina produkcije nagovještavala drugačije.

- “Braća po oružju” pokazala su užas rata i efekat koji rat ima na grupu do tada običnih mladića. Istorija nema veliki uticaj na emocije publike ako objavite gomilu datuma i spektakularnih borbi. Najefikasnija je kada prikazuje dramu između stvarnih ljudi i kada su stvarni ljudski gubici i stradanja evidentni na ekranu - rekao je Luis.

Na svakoj od epizoda radili su vrhunski režiseri i scenaristi današnjice, uz Stivena Embrouza kao konsultanta koji je uz Tonija Toa i Gerija Gocmana bio izvršni koproducent. Među rediteljima koji su radili na seriji su i Dejvid Frenkel, Tom Henks, Dejvid Lilend, Ričard Lonkrejn, Dejvid Nater, Fil Alden Robinson, dok su scenaristički dio posla radili Henks te pisci Erik Džendresen, Džon Orlof, Maks Fri, Grem Jost, Brus Mekena i Erik Bork.

Bez obzira na velika imena i budžet, nagrade i pohvale kritičara uključene u stvaranje ove mini-serije, ključni element njene magije jeste emotivni naboj kojim je dočarana sudbina momaka iz čete E, a koji do tada nije često viđen na malim ekranima. Trenutaka koji dižu knedlu u grlu ima mnogo u svakoj epizodi, od stradanja omiljenih likova, preko smrzavanja i gladi u beskrajnoj agoniji borbe u Ardenima do otkrivanja užasa nacističkih logora. Međutim, sve je najbolje sublimirano u riječima stvarnog Vintersa, koji na kraju serije u suzama citira odgovor jednog od saboraca na pitanje unuka: “Djede, da li si ti bio heroj u ratu”? A njegovo odgovor glasi: “Ne, ali sam služio u društvu heroja”!

Osvrti

Serija je osvojila sedam “Emija” i “Zlatni globus” za najbolju mini-seriju, dok je imala 94 odsto rejtinga sa prosječnom ocjenom 8,83 na osnovu 32 recenzije na sajtu “Roten tomejtos”. Konsenzus kritičara ove stranice naveo je da serija nudi “visceralan, intenzivan pogled na strahote rata i žrtve miliona običnih ljudi koji su služili u vojsci”. Kerin Džejms iz “Njjujork tajmsa” je napisala da je u pitanju “izvanredna serija od 10 dijelova koja savladava svoj najveći izazov - balansira ideal herojstva sa nasiljem i terorom bitke, odražavajući ono što je u ratu i civilizovano i divljačko”.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.