Specijalni rezervat prirode Bardača

Glas Srpske 12.04.2007 00:00

Vlada Republike Srpske preuzela ulogu privođenja područja ovoj namjeni, prema međunarodnim konvencijama, putem Plana upravljanja i monitoringa. Tako je konačno stavljena tačka na višegodišnje uništavanje ornitofaune i konstantno opadanje biodiverziteta

REPUBLIKA Srpska dobiće područje od međunarodnog značaja. Specijalni rezervat prirode Bardača trebalo bi danas da bude proglašen područjem od međunarodnog značaja prema Ramsarskoj konvenciji o zaštiti močvarnih regiona. Vlada Republike Srpske preuzela je ulogu privođenja područja ovoj namjeni, prema međunarodnim konvencijama, putem Plana upravljanja i nadgledanja. Tako je konačno stavljena tačka na višegodišnje uništavanje ornitofaune i konstantno opadanje biodiverziteta, koje je evidentno poslije sprovedene privatizacije ribnjaka. Prilagođavanje jezera Bardače uzgoju ribe, djelimično krčenje šumskih (Rakitovac) i močvarnih površina pogodnih za gniježđenje i boravak pojedinih vrsta ptica karakterističnih za ova staništa, ostavili su trag, što će onemogućiti brzu obnovu prirodnih staništa. Bardača je na prostoru BiH, pored Hutova blata, jedan od dva prirodna rezervata ptica. U ovom statusu je od 1969. godine. Nalazi se u blizini Srpca, na prostoru koji zahvata nekoliko većih jezera, nastalih u periodu austrougarske okupacije, poslije izgradnje nasipa i ribnjaka. Najpoznatija i najveća su: Prevlaka, Veliki i Mali Dajkovac, Rakitovac, Necik, Lug i Dugo polje 1 i 2. Ono po čemu je područje Bardače nadaleko poznato jeste veliko bogatstvo i raznovrsnost ptičjeg svijeta koji je evidentiran tokom višegodišnjih istraživanja. Ornitološkim posmatranjem na ovom području u periodu od oko stotinjak godina zabilježene su ukupno 203 vrste ptica, što predstavlja više od tri četvrtine do sada registrovanih vrsta (255) na teritoriji Republike Srpske. Najobimnija istraživanja preduzeo je poznati ornitolog Svetislav Obratil u periodu 1971-1973. godine, kada je na Bardači evidentirao 178 vrsta ptica, tokom svih godišnjih doba. Ptice nastanjuju različita staništa, vodene bazene, poplavne šume, livade, kao i blizinu naselja, što je uslovilo njihov specifičan život i navike. Tokom godine na jezerima, močvarnim i isušenim dijelovima ribnjaka boravi različit broj vrsta ptica. Najviše ih je evidentirano u proljeće, prilikom gniježđenja i proljećnih seoba. Posebno su zanimljive jesen i zima, kada tokom seoba borave vrste karakteristične za krajnji sjever Evrope i Sibir. Od vrsta koje nastanjuju područje Bardače posebno su interesantne močvarice i ptice otvorenih vodenih površina. Tokom većeg dijela godine najčešći stanovnici su razne vrste čaplji, patke, liske, gakovi, riječni galebovi, kormorani, gnjurci, čigre i trstenjaci. Svakako, najatraktivniji sezonski posjetilac je cvenokljuni labud (labud grbac), koji se pojavljuje kao redovni zimski stanovnik ovdašnjih jezera. Posljednjih godina na Bardači su zabilježena i gniježđenja crvenokljunog labuda, prva na prostoru BiH. Tako je tokom 2004. i 2005. godine kod dva para evidentirano sedam mladih labudova. Uprkos ugroženosti ptičijih staništa, ova velika ptica prepoznala je područje Bardače kao pogodno za trajniji ostanak. Trenutno nije poznato koliko vrsta sada nastanjuje jezera i ribnjake Bardače, jer se u posljednje vrijeme ne sprovode sistematska istraživanja ptica. Tako, osim onoga što malobrojni ornitolozi-entuzijasti zabilježe u svojim posmatranjima, ne postoje pouzdaniji podaci. Naravno, izuzetak su oni istorijski. Podaci koji se često koriste u štampi, u cilju ukazivanja na očuvanost i pogodnost uslova za život rijetke ornitofaune (gniježđenje crnog ibisa, čaplje kašikare i nekih drugih vrsta ptica), nažalost, sada spadaju samo u daleku istoriju. Nekada brojni crni ibisi i čaplje kašikare sada se samo mogu sporadično vidjeti ili u rijetkim jatima koja ovdje navrate iz drugih krajeva. Postoji nada da će se sistematskim sprovođenjem Ramsarske konvencije ponovo vratiti stari sjaj Bardače u procesu revitalizacije područja koji, sasvim sigurno, neće biti brz. Ali, nikada nije kasno... Tekst i snimci Goran DUJAKOVIĆ

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.