RECENZIJA “Fabelmanovi” (2022): Umjetnost je bol VIDEO

Ipak, trebalo je proći preko pola vijeka rada u kinematografiji da se ovaj velikan odluči da snimi priču protkanu direktnim biografskim elementima poput filma “Fabelmanovi”, pričajući kroz njega o sebi, porodici i ljubavi prema sedmoj umjetnosti.

Fabelmanovi iz naslova su naravno Spilbergovi, a glavni junak Semi (Gabrijel Label) je sam Stiven, dečko koji odrasta u jevrejskoj porodici u Americi pedesetih, uz iracionalnu i umjetnički nastrojenu majku Mici (Mišel Vilijams) i oca Barta (Pol Dano), inženjera i krajnje racionalnu osobu, prilično nespojiv par, koji će u velikoj mjeri odrediti životni i umjetnički put svoga sina. Bolna priča, nastala je još prije dvije decenije, po ideji Spilbergove sestre Ane, ali je sam Stiven uz pomoć starog saradnika Tonija Kušnera, na kraju preradio scenario za najemocionalniji i najličniji film u svojoj karijeri.

Istina, on je melodramsku priču o djetetu iz rasturene porodice pričao tokom većeg dijela karijere, samo što je bila sakrivena ispod žanrovskih obrazaca o vanzemaljcima, arheolozima, ajkulama, dinosaurusima i sličnim “mekgafinima”, koji su prikrivali dramsku suštinu njegovih opsesija, koje su napokon u “Fabelmanovima” izvučene u prvi plan, kako tematski, tako i žanrovski. Ovo jeste biografska drama o odrastanju dječaka, koji je pomoću filma pokušao da u sebi pomiri dva suprotna i razdvojena pola sopstvene porodice, pretvarajući vlastitu traumu u kreativni okidač za impresivnu umjetničku karijeru.

Nimalo slučajno, film počinje odlaskom osmogodišnjeg Semija s roditeljima u bioskop gdje gleda “Najveći šou na zemlji”, režisera Sesila de Mila, intenzivno iskustvo, koje će dječaka istovremeno očarati i preplašiti, ali riječi majke Mici, neostvarene pijanistkinje i umjetnice, da su “filmovi snovi koji nikad ne izblijede”, mogu da važe za lični kredo Spilbergove karijere.

I dok Semi uz pomoć kamere svoju opsesiju pokretnim slikama pretvara u niz amaterskih filmova, koji daju obilne reference na karijeru odraslog Spilberga (od Ajkule do vojnika Rajana), on okom kamere bilježi i tihi raspad vlastite porodice. Njegov objektiv bilježi majčine depresije i prevaru s očevim najboljim prijateljem Benijem (Set Regan), očevo stoičko trpljenje supruginih hirova i sve veći jaz između članova nekad skladne zajednice, koji Semija stavlja u dilemu umjetnost ili porodica. Tešku dilemu, koju najbolje opisuju riječi ujaka njegove majke, Borisa (Džud Hirš), bivšeg krotitelja lavova i filmskog radnika, koji dječaku kaže surovu istinu da istinska umjetnost cijepa čovjekov život u komade.

Spilberg pažljivo i posvećeno režira svaki kadar, da bi ispričao svoju priču i tu do izražaja dolazi njegovo iskustvo i majstorstvo, od početnih tonova filma koji blistaju u optimističkoj raskoši u stilu zlatne ere klasičnog Holivuda preko mračnih tonova novoholivudske estetike u drugom dijelu priče. On besprijekorno vodi radnju do trenutka kada Semi dobija prvi posao u industriji, opraštajući se od svog djetinjstva.

Kasting je besprijekoran i svaki od likova je ono što je Spilberg želio da budu, od Mišel Vilijams, koja briljira kao neobuzdana i emotivna Mici, dok je jednako impresivni Dano parira kao mirni Bart, čovjek od nauke, preko sjajne minijature Džuda Hirša, do impresivne mini role Dejvida Linča, kao velikog Džona Forda, koji početniku Semiju daje savjet vrijedan zlata, a to je da mu filmovi nikad ne smiju biti dosadni.

“Fabelmanovi” su klasična biografska drama, pažljivo napisana, odmjereno režirana, uvjerljivo odglumljena i možda u krajnjem skoru ima određenu dozu viška emocionalnog patosa, ali i sigurna u jedna stvar, a to je da je Semi/Stiven, dobro zapamtio savjet “najvećeg režisera na svijetu” i njegova životna priča jeste svašta, ali sigurno nije dosadna, kao i cijela njegova karijera.

Ocjena 5

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.