Srpska traži rješenje da sačuva 9. januar
Banjaluka - Republika Srpska u septembru počinje traganje za novim rješenjem kojim će biti utvrđeno da se Dan Republike Srpske, kao i do sada, obilježava 9. januara, potvrdio je “Glasu Srpske” predsjednik Narodne skupštine RS Nedeljko Čubrilović.
Ustavni sud BiH, u kojem ima šest domaćih sudija i tri stranca, u martu je osporio odredbe Zakona o Danu Republiku, a ta odluka je donesena nakon razmatranja zahtjeva za ocjenu ustavnosti dijela zakona koji je u januaru prošle godine podnijelo devet delegata Vijeća naroda Republike Srpske, među kojima su Bošnjaci i Hrvati.
Iz suda u Sarajevu je tada saopšteno da je utvrđeno da osporena odredba koja glasi: “Na osnovu potvrđene volje građana Republike Srpske, 9. januar se utvrđuje kao Dan Republike”, nije u skladu sa članom Ustava BiH. Pri tome je sud naglasio da se ni tom predmetnom odlukom, kao ni ranijom, ne dovodi u pitanje postojanje samog praznika Dan Republike Srpske. Takođe, ne dovodi se u pitanje, ne isključuje i ne ograničava nadležnost Narodne skupštine Republike Srpske da raspiše referendum o tome kojeg datuma će se proslavljati Dan Republike Srpske.
- Republika Srpska ostaje pri tome da obilježava 9. januar kao Dan Republike. Vidjećemo kroz koju formu, odnosno da li treba donositi novi zakon ili će se to regulisati novim odlukama. Mi ćemo od septembra krenuti ka iznalaženju rješenja, a u novembru počinju pripreme za obilježavanje Dana Republike - poručio je Čubrilović.
On je ranije isticao da istoriju i činjenice ne može niko da mijenja te da je jasno da je Srpska nastala 9. januara 1992. godine voljom srpskog naroda i izabranih predstavnika, prije početka građanskog rata.
- To je neosporna istorijska i politička činjenica koja se nijednom naknadnom odlukom, bilo kojeg organa vlasti, ne može mijenjati. Mi ćemo usvojiti izmjene kojima će biti omogućeno da Republika Srpska slavi 9. januar kao svoj dan. Tako možemo da postupamo u nedogled. Ustavni sud BiH, u kome odlučujuću ulogu imaju tri stranca i dva Bošnjaka, može i dalje da donosi političke odluke, a mi ćemo, u skladu sa Ustavom, ako bude trebalo ponovo pripremati nove - zaključio je Čubrilović.
Da će Srpska na jesen dobiti novi zakon kojim će ponoviti da se 9. januar i dalje slavi kao Dan Republike najavio je i predsjednik SNSD-a Milorad Dodik nedugo nakon što je Ustavni sud ponovo osporio zakon u Srpskoj. On je poručio da će Srpska, što se više osporava 9. januar, snažnije slaviti taj datum.
- Posebno snažno ćemo obilježiti idući Dan Republike jer ne smijemo odustati od svojih glavnih datuma - rekao je tada Dodik.
Posljednji Zakon o Danu Republike Srpske usvojen je nakon referenduma na kojem je više od 99 odsto građana koji su se pojavili na biralištima krajem septembra 2015. godine kazalo da želi da taj datum i dalje bude Dan Republike. Prema tom Zakonu iz oktobra 2016. godine, Dan Republike se obilježava kao sekularni, a ne vjerski praznik.
Vijeće za zaštitu vitalnog interesa Ustavnog suda Republike Srpske je 22. decembra 2016. utvrdilo da tim novim zakonom nije povrijeđen vitalni nacionalni interes bošnjačkog naroda. Sve to je uslijedilo kao reakcija na odluku Ustavnog suda BiH iz 2015. godine kada su sudije, odlučujući po apelaciji Bakira Izetbegovića, utvrdile da dio Zakona o praznicima RS, kojim je tada bilo regulisano obilježavanje 9. januara kao Dana Republike, nije u skladu s Ustavom BiH.
Izdvojena mišljenja
Sudije Zlatko Knežević i Miodrag Simović su u izdvojenim mišljenjima pobrojali razloge zbog čega nisu bili saglasni sa ostalim kolegama u Ustavnom sudu BiH. Knežević je, između ostalog, upitao da li je taj sud odlukom rekao da od 365 redovnih dana skupština može bilo koji datum proglasiti kao praznik osim 9. januara? Simović je ocijenio da Ustavni sud između “sudske uzdržljivosti” i “sudskog aktivizma” nije izvršio pravi izbor.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
