London bio protiv napada na Srpsku 1993. godine
Banjaluka - Nacionalni arhiv Velike Britanije objavio je dokumente koji otkrivaju razlike u stavovima SAD i Velike Britanije i neslaganjima ove dvije zemlje u vezi sa odgovorom na sukobe u BiH u periodu od 1992. do 1995. godine.
“Fajnenšel tajms” piše da se u dokumentima koji su tek nakon 25 godina postali dostupni javnosti navodi da je London, kao i većina evropskih zemalja, podržavao održavanje embarga na oružje za sve učesnike rata, uključujući tada međunarodno priznate muslimanske vlasti u BiH, dok je Vašington bio za ukidanje embarga, nadajući se da će se tzv. Armija RBiH tako suprotstaviti Vojsci Republike Srpske. SAD su htjele i da izvrše vazdušne napade protiv VRS još sredinom rata, kako bi pomogle muslimanskoj vojsci, čemu su se oštro usprotivile vlasti evropskih zemalja, navodi se u jednom od dokumenata. Dokumenti takođe pokazuju da je otpor vojnoj akciji barem dijelom inicirao lično tadašnji britanski premijer Džon Mejdžor. Iz objavljenih dokumenata vidljivo je i da su britanski zvaničnici još 1993. godine upozoravali da će tenzije između Velike Britanije i SAD zbog BiH narušiti odnose tadašnjeg britanskog premijera Džona Mejdžora i američkog predsjednika Bila Klintona. Među spisima se nalazi i bilješka privatnog sekretara britanskog premijera Roderika Lina upućena Mejdžoru, u kojoj se navodi da su se mediji obje zemlje oslanjali na razlike u mišljenju o politici u budućnosti.
“Fajnenšel tajms” ističe da su se obje strane osjećale jednako oštećenim kritikama i saopštenjima sa druge strane, u procesu koji bi, kako je Lin tada naveo, mogao da postane “začarani krug”, u kojem bi se političke razlike proširile kao rezultat izvještavanja medija.
On je napisao da kao glavni prioritet treba osigurati da “bitke u medijima ne naruše lični odnos sa predsjednikom Klintonom”. Bilješka je napisana istog dana u maju 1993. godine kada se Lin sastao sa ambasadorom SAD u Londonu Rejmondom Sajcom i tokom sastanka izrazio duboko razočarenje Velike Britanije. Lin je tada rekao da Mejdžor smatra da nije od pomoći to što London mora da se bavi nagovještajima iz Vašingtona o tome kako “Britanci sprečavaju Amerikance da učine pravu stvar”.
Politika SAD je na kraju prevladala i u septembru 1995. godine izvršeni su vazdušni udari protiv srpske vojske, što je omogućilo brz napredak tzv. Armije RBiH, zaključio je autor teksta objavljenog u “Fajnenšel tajmsu”.
Zec: Dokumente uzeti sa rezervom
Penzionisani general Vojske Republike Srpske Momir Zec da kako ovakve i slične dokumente treba uvijek uzimati sa rezervom, ali i sagledati trenutak kada se oni plasiraju u javnost.
- Nisam siguran da li se radi o tačnim podacima, te da li se o radi o još jednoj političkoj igri velikih sila. Takođe, uvijek treba sagledati i trenutak kada nešto bude objavljeno i koji su eventualni motivi - istakao je Zec za “Glas Srpske”.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
