Ubijali zemlju 78 dana i noći
Beograd - U subotu, 24. marta, navršava se 19 godina od NATO agresije na nekadašnju SR Jugoslaviju, prve vojne intervencije u istoriji izvršene na jednu zemlju bez odobrenja Savjeta bezbjednosti UN, u kojoj je tokom 78 dana bombardovanja ubijeno oko 2.500 lica i nanesena ogromna materijalna šteta.
Bombardovanje SR Jugoslavije, koju su činile Srbija i Crna Gora, izvršeno je zbog optužbi da srpske snage bezbjednosti vrše etničko čišćenje kosovskih Albanaca, a uslijedilo je nakon neuspješnih pregovora o Kosovu i Metohiji u Francuskom Rambujeu i Parizu.
Kao neposredni povod iskorišteno je, navodno, ubistvo Albanaca u selu Račak na Kosovu i Metohiji.
Napadi na Jugoslaviju počeli su 24. marta 1999. godine nešto prije 20.00 časova na osnovu naređenja tadašnjeg generalnog sekretara NATO-a Havijera Solane, a jugoslovenska vlada iste noći proglasila je ratno stanje.
Vazdušni udari, u kojima je učestvovalo 19 zemalja NATO-a, započeti su krstarećim raketama i avijacijom na više mjesta u Srbiji i Crnoj Gori istovremeno, a gađani su i vojni i civilni ciljevi.
Gotovo da nema grada u Srbiji koji se tokom 11 sedmica napada bar nekoliko puta nije našao na meti NATO snaga.
Tokom bombardovanja izvršeno je 2.300 vazdušnih udara na 995 objekata širom zemlje, dok je 1.150 borbenih aviona lansiralo blizu 420.000 projektila ukupne mase 22.000 tona.
NATO je lansirao 20.000 velikih projektila, među kojima 1.300 krstarećih raketa, pri čemu je na vojne i civilne ciljeve izručio i 37.000 kasetnih bombi sa 350.000 kasetnih potprojektila.
Korištene su grafitne bombe, kao i municija sa osiromašenim uranijomom, uništeno je oko 50 odsto proizvodnih kapaciteta, a prvi put u istoriji ratovanja bombardovana je jedna medijska kuća - Radio-televizija Srbije, kada je ubijeno 16 radnika.
Teško su oštećeni infrastruktura, privredni objekti, škole, zdravstvene ustanove, medijske kuće, spomenici kulture, a materijalna šteta se procjenjuje na više od 30 milijardi dolara.
U oružanom sukobu sa nemjerljivo nadmoćnijim neprijateljem srpska protivvazdužna odbrana uspjela je da obori dva NATO aviona - lovca "F-16" i američki "nevidljivi" avion "F-117", kao i da zarobi tri neprijateljska vojnika.
Jedan od upečatljivijih zločina NATO-a nad civilnim stanovništvom, bio je napad na putnički voz na mostu u Grdeličkoj klisuri, 12. aprila 1999. godine, koji su avioni Alijanse pogodili raketama.
Prema zvaničnim podacima, u smrskanim i izgorjelim vagonima život je izgubilo 15 ljudi, a povrijeđeno je 50, među kojima je bilo i djece. Međutim, izvjesno je da je bilo više poginulih, jer ostaci nekih žrtava nikada nisu pronađeni.
Jezive slike iz Grdeličke klisure obišle su cijeli svijet, a komandanti
NATO-a kvalifikovali su pogibiju nevinih ljudi kao "kolateralnu štetu", dok je glavnokomandujući NATO-a general Vesli Klark cinično zaključio da je voz "išao previše brzo", a da je bomba bila previše blizu cilja da bi mogla da se otkaže.
Bombardovanje je okončano potpisivanjem Vojnotehničkog sporazuma u Kumanovu 9. juna 1999. godine, a tri dana kasnije počelo je povlačenje Vojske Jugoslavije sa Kosova i Metohije i razmještanje međunarodnih snaga, a potom i donošenje Rezolucije Savjeta bezbjednosti UN 1244.
Konačan broj žrtava NATO agresije zvanično nije saopšten, a srpske procjene se kreću do 2.500 poginulih i oko 6.000 ranjenih.
Za zločine NATO-a tokom agresije na SR Jugoslaviju niko nije odgovarao.
SR Jugoslavija je Međunarodnom sudu pravde u Hagu podnijela tužbu protiv osam država članica NATO-a za prekomjernu upotrebu sile i genocid prilikom bombardovanja 1999. godine, ali je tužba odbijena 2004. godine, uz obrazloženje da Sud - "nije nadležan, jer SR Jugoslavija u trenutku podnošenja tužbe nije bila članica UN".
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
