Profesor iz Ćićevca decenijama otkriva tajne Mojsinjskih planina
BEOGRAD - Prohujali vijekovi i burna vremena učinili su nekadašnji prestoni grad cara Lazara - Kruševac i njegovu okolinu čuvarima dragocjenog nasljeđa, a obronci obližnjih Mojsinjskih planina u svom srcu kriju “malu srpsku Svetu Goru” čije tajne već skoro četiri decenije otkriva profesor Zoran Radovanović iz Ćićevca.
Radovanović je rekao za Srnu da su ga na istraživanje Mojsinjskih planina podstakle priče staraca i predanja koja su se prenosila sa koljena na koljeno, a dragocjenu pomoć da se odluči na taj poduhvat otisne dali su mu putopisi njemačkog putopisca Feliksa Kanica.
“On je svojom rukom crtao karte i detaljno popisao srpske tvrđave i srednjovjekovne gradove.
Detaljno su opisani Stalać, Ćićevac, Kruševac...ali sam ja još kao dete slušao da ima još mnogo toga, posebno bogomolja i njih 36 sam po opisima starih ljudi našao i obeležio”, rekao je Radovanović.
On je naglasio da su stari vjerovali da je na tom području postojalo i do 100 crkava, a da on vjeruje da ih ima oko pedeset, ali da stvarni broj “samo dragi Bog zna”.
“Pokušaću da ih pronađem dok imam snage i sa radošću ću svakog ko to poželi odvesti na neki od temelja”, rekao je Radovanović, koji je u srce Mojsinjskih planina već odveo brojne prijatelje i strance željne avantura i nepoznatog.
Radovanović je otkrio da je jedno od prvih mjesta i crkava, za koje se uvjerio da postoje i nisu samo imaginacija u glavama mještana, bila ona u selu Stevancu. “Jednostavno sam se raspitivao kod starijih ljudi gde ima još toga i mnogo tih crkava sam po opisima našao. Na primer, centralna crkva u Stevancu je izuzetno velika građevina za to vreme i na takvom mestu.
Prema legendi, Turci su u toj crkvi pobili 80 monaha i bacili ih u bunar. I sada taj bunar postoji pod jednom šljivom”, rekao je on. Radovanović je ukazao da je veliki broj bogomolja na tako malom prostoru vezan za dolazak svetogorskih monaha – Sinaita na ove prostore u 14. vijeku.
“Povlačeći se pred najezdom Turaka, naseljavaju Mojsinjske planine, obnavljaju manastire, podižu crkve i isposnice.
Tu su od cara Lazara doslovno dobili lokaciju gde mogu da se smeste. Njihove monaške kelije su bile jako male,kao i crkve koje su gradili. Ja sam na većini tih temelja bio i obeležio sam ih”, rekao je on.
Radovanović je precizirao da se crkvišta nalaze na potezu od Grada Todora od Stalaća do manastira Đunis i naglasio da po nekim tvrdnjama i crkva Svetog Romana, koja je jedna od najstarijih u centralnoj Srbiji, pripada tim bogomoljama.
“Čak je i hram Svetog Romana napravljen na temeljima neke crkve”, rekao je Radovanović koji je i veliki zaljubljenik u ljekovito bilje i sam spravlja meleme i tinkture, čak i za najteže bolesti. Radovanović, koji je profesor matematike po obrazovanju, a po opredjeljenju arheolog, amater je koji traga za nasljeđem prošlosti u srcu Mojsinjskih planina, otkrio je i mnoge ljekovite izvore i lično se uvjerio u njihovo blagodatno dejstvo.
Svjetska organizacija za zaštitu prirode i Organizacija za političku ekologiju “Polekol” uputile su u decembru 2021. godine inicijativu gradu Kruševcu i opštinama Ćićevac i Ražanj da pokrenu proceduru za proglašenje Mojsinjskih planina i Stalaćke klisure za zaštićeno područje, zbog njihovih izuzetnih prirodnih, kulturnih i društvenih odlika.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
