Sergej Ejzenštajn: Najveći filmski inovator
BIJELJINA - Ruski filmski režiser Sergej Mihajlovič Ejzenštajn (1898-1948), jedan od najvećih teoretičara i stilista svjetskog filma, rođen je na današnji dan 1898. godine.
Ejzenštajn je po profesiji bio arhitekta i u početku je crtao plakate, radio kao scenograf i pozorišni reditelj, unoseći novine na scenu i težeći čistim realističkim elementima u teatru.
Na filmu je počeo kao montažer. Tvorac je teorije o horizontalnoj i vertikalnoj montaži i teorije asinhroniteta.
Filmovima i teorijskim postavkama dao je neprocjenjiv doprinos oblikovanju filmskog izražajnog jezika i izvršio ogroman uticaj na razvoj filma.
Filmovi: “Štrajk”, “Oklopnjača Potemkin”, “Oktobar”, “Staro i novo”, “Sentimentalna romansa” (snimljen u Francuskoj), “Da živi Meksiko”, “Aleksandar Nevski”, “Ivan Grozni”, te knjige “Filmsko osjećanje”, “Filmski oblik”.
Među istoričarima filma postoji uvjerenje da je upravo Ejzenštajn doprineo najviše razvoju montaže, kao ne samo tehničkog postupka povezivanja kadrova, nego kao i načina da se filmski jezik bitno izmjeni i unaprijedi.
Sa Lavom Kulješevim razvio je izuzetno značajan teoretski rad na polju razvoja montaže.
Svako djelo Ejzenštajna karakteriše inovativna upotreba montaže, ritma, odabira dominantnih motiva, vrste osvjetljenja, u poslednjem filmu i upotreba boja.
U jesen 1928. godine Ejzenštajn napušta Sovjetski Savez i odlazi na dvogodišnje studijsko putovanje po Evropi. Američki studio “Paramaunt” poziva ga u SAD i nudi ugovor na 100.000 dolara.
Ejzenštajn stiže u Njujork. Trebalo je da ekranizuje jedan od romana Teodora Drajzera, ali se od tog projekta odustalo zbog sukoba reditelja i producenata.
Dolazi u poziciju da ga prijatelji Epton Sinkler i Čarli Čaplin spašavaju od neke vrste progona. Odlazi u Meksiko da snima film za bračni par Sinkler, ali se i tu njegova umjetnička priroda susreće sa, za njega u to vreme neprihvatljivim uslovima stvaranja. Film o Meksiku nije dovršen, a Staljin ga u međuvremenu poziva nazad u SSSR.
Godine 1938. prikazan je prvi Ejzenštajnov zvučni film “Aleksandar Nevski”. On opisuje istorijsku bitku Rusa i tevtonskih vitezova iz 13. vijeka na zaleđenom Čudskom jezeru. Filmom dominira ideja patriotizma i stoga je intenzivno korišćen kao propaganda u Sovjetskom Savezu tokom Drugog svjetskog rata.
Sergej Ejzenštajn je umro od drugog srčanog udara 1948. godine u Moskvi.
Njegovo tijelo bilo je izloženo u Holu filmskih radnika prije nego što je kremirano, a njegov pepeo je sahranjen na groblju “Novodevičje” u Moskvi.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
