Napoleon Bonaparta - heroj ili uzor diktatorima?
PARIZ - U Francuskoj traje rasprava o Napoleonu Bonaparti, vojskovođi i osvajaču, a sve više je kritičara njegovog lika i djela, koji smatraju da je on imao mnogo više loših nego pozitivnih osobina.
Uoči 5. maja, kada će se napuniti 200 godina od Napoleonove smrti u egzilu na zabačenom ostrvu Sveta Jelena, postavlja se pitanje da li je čovjek koji je vladao Evropom i proglasio sebe carem bio heroj ili zločinac?
Prije nego što je uzeo svu vlast 1799. godine vojnim udarom, ali i poslije, Napoleon je ostvario niz ratnih pobjeda, od kojih je najveća Bitka kod Austerlica.
Smatrali su ga vojnim genijem, njegova ratna formula zasnivala se na napadu, a koristio je slabost neprijatelja. Čak i danas, njegove metode ratovanja proučavaju se na vojnim akademijama širom svijeta.
Njegova glavna zaostavština je stvaranje i razvoj moderne, snažne i centralizovane francuske države.
Jedan od Napoleonovih neospornih uspjeha je i građanski zakonik koji je postao osnova za brojne pravosudne sisteme.
Zakonik je objavljen 1804. godine, a Napoleon je njim sve ljude učinio jednakim pred zakonom.
Ali, moderni istoričari smatraju da je Napoleon bio “jedan od najvećih mizogina na svijetu”. Takođe, i njegovi kritičari upozoravaju da je mrzio žene, prenose agencije.
Građanskim zakonikom, čiji je tvorac Napoleon Bonaparta, uređuje se da muž ima vlast nad suprugom i djecom, te se propisuje da žena mora slušati supruga.
Prema Napoleonovom zakonu iz 1810. godine, muškarac ne može biti kažnjen ako je ubio svoju suprugu zatekavši je u preljubi u svom domu.
Napoleon Bonaparta je reafirmisao ropstvo.
Revolucija je ukinula ropstvo u francuskim kolonijama 1794. godine, ali Napoleon ga je ponovno uspostavio 1802, kad je Velika Britanija vratila Francuskoj karipsko ostrvo Martinik.
Istoričari polemišu da li je Napoleon služio kao model diktatorima 20. vijeka kakvi su bili Adolf Hitler, Benito Musloni, Mao Cedung ili Josif Staljin.
Njegova autoritarnost, osjećaj za snažnu državu, prezir prema parlamentarnom sistemu, imperijalizam i osjećaj za propagandu, sve to govori u prilog tome da Napoleon jeste bio uzor kasnijim autoritarnim vođama, smatraju mnogi.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
