Iz arhive “Glasa Srpske”
Novine su jedinstveni čuvari od zaborava, a ono što ostane odštampano na papiru, kao i knjige, uvijek će negdje da postoji, kao djelić istorije za buduće dane. Listajući arhivu “Glasa Srpske”, ovog puta, prisjetili smo se pojedinih godina (1946, 2006. i 2016) i načina obilježavanja Dana oslobođenja Banjaluke.
1946.
Na naslovnoj stranivi tadašnje “Glasa” (godina IV, broj 17), koji je objavljivan jednom sedmično”, nalazili su se naslovi kao što su “Sve organizacije vrše pripremu da bi rad 28. aprila dao što bolje rezultate - Udarni dan za domovinu” te “Ovih dana počinje rad na izgradnji pruge Brčko - Banovići” i “Omladina mjesnog područja Čardačana na popravci puteva”, a novine su imale tek šest stranica.
Svečana proslava prve godišnjice oslobođenja Banjaluke
U tekstu na drugoj stranici tadašnjeg “Glasa” , koji je bio posvećen priči o obilježavanju Dana Banjaluke, zabilježeno je da je Banjaluka svečano proslavila prvu godišnjicu od oslobođenja. Centar grada imao je posebno osvjetljenje, a obilježavanje je počelo 21. aprila. Održan je miting, koji je otvorio Đuro Đurica, a upućen je pozdrav Titu. Nakon mitinga održano je narodno veselje.
- Ulicama se razlijegala pjesma i igrala “Kozara”, a po okolnim brdima paljene su vatre - stoji u tekstu u kojem se dodaje da je narednog dana, na zasjedanju Skupštine, donesena odluka o izmjeni imena pojedinih ulica, koje su, nakon izmjene, nosile imena najzaslužnijih sinova ovog grada.
2006.
Vaskršnja poslanica njegove svetosti patrijarha srpskog gospodina, Pavla koja je nosila naslov “Krsno drvo raspeća” nalazila se na naslovnoj stranici “Glasa Srpske” objavljenog kao četvorobroj od 21. do 24. aprila 2006. godine (godina LXIII, broj 10.969). S obzirom na to da je u pitanju bilo praznično izdanje novina, sadržajno su bile ispunjene dnevnim vijestima, ali i različitim intervjuima i reportažama.
Treći put Bog pomaže
Tokom Drugog svjetskog rata Banja Luka je bila pod okupacijom i kontrolom izuzetno jakih njemačko-ustaških i domobranskih snaga.
Na četvrtoj stranici dodatka “Glas plus”, u tadašnjem izdanju “Glasa Srpske”, našao se tekst podsjećanja povodom Dana oslobođenja Banjaluke, autora Gojka Dakića, koji je nosio naslov “Treći put Bog pomaže.
- Oslobođena je tek 22. aprila 1945. godine, sedamnaest dana prije nego što je ispaljen posljednji rafal u jednom od najkrvavijih ratova u istoriji čovječanstva. Noć prije ulaska partizanskih jedinica u Banju Luku iz grada se prema Gradišci, i dalje prema Zagrebu, u panici i rasulu povukla glavnina okupacionih snaga. Grad su oslobodile jedinice Petog korpusa Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije komandanta Slavka Rodića. Prije 22. aprila 1945. godine partizani su još u dva navrata vodili bitke za oslobođenje Banje Luke, prodirali u centar grada, ali nisu uspijevali da se u njemu duže zadrže. Najžešći otpor pružan je iz sistema utvrđenih i povezanih zgrada u centru grada (citadela) i iz tvrđave Kastel na lijevoj obali Vrbasa. Prvi napad na Banju Luku izveden je 31. decembra 1943. godine. U to vrijeme partizanske jedinice u istočnoj Bosni bile su izložene žestokim napadima neprijatelja, tako da je cilj banjolučke operacije bio da se oslabe napadi na tom dijelu fronta - naznačeno je u tekstu, u kojem je napravljen i osvrt na tadašnja dešavanja, ali i napomenuto da u sadašnjosti u Banjaluci ne postoje nikakva obilježja, iako se 22. april zvanično slavi kao Dan oslobođenja Banjaluke.
2016.
Na naslovnoj stranici “Glasa Srpske”, objavljenog za 23. i 24. april (godina LXXIII, broj 14.022) nalazi se intervju s potpredsjednicom Ujedinjene Srpske Natalijom Trivić, koji nosi naslov “Interesi Srpske iznad stranačkih” te tekst o položaju zatvorenika kojima je Sud BiH izrekao kaznu “Zatvorenike muče zubi, posjete i govornice”, ali i tekst o tome kako je Ustavni sud BiH usvojio još jednu apelaciju Pravobranilaštva RS “Tužbe protiv RS za ratnu nematerijalnu štetu padaju u vodu”.
Ponosni na sve koji su donijeli slobodu
Još jedan tekst, objavljen u istom periodu kada Banjaluka obilježava svoj dan različitim manifestacijama, jeste tekst autorke Jasmine Perišić, a u vezi je sa oslobođenjem Banjaluke, koji je objavljen na 18. i 19. stranici. U Banjaluci je tada obilježena 71. godišnjica od oslobođenja i to prigodnim svečanostima, društvenim, kulturnim i sportskim manifestacijama.
- Naš grad ima duboku i veliku antifašističku tradiciju. Svaki peti stanovnik Banjaluke izgubio je život u Drugom svjetskom ratu. Od 3.000 boraca NOB-a njih 800 dalo je život za slobodu, a Banjaluka je iznjedrila i 21 narodnog heroja. Od male varoši sa 25.000 stanovnika Banjaluka je izrasla u regionalni centar sa više od 200.000 stanovnika - izjavio je tadašnji gradonačelnik Banjaluke Slobodan Gavranović.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
