Bio je moćan trgovac i tast Karađorđevića: Zdanje u centru Beograda zove se po njemu
“Kapetan Miša” zapravo se zvao Miša Anastasijević. Živio je u 19. vijeku i bio veliki srpski trgovac i dobrotvor.
Zgrada na adresi Studentski trg broj 1. dobro je poznata svim Beograđanima, ali i generacijama studenata koji su u prestonici studirali. Tu je smješteno sjedište Beogradskog univerziteta kao i Katedra za srpski jezik Filološkog fakulteta i seminar za vizantijski grčki Odijeljenja klasičnih jezika Filozofskog fakulteta.
Većina Beograđana zna da se objekat zove Kapetan-Mišino zdanje. Ipak, o tome koje bio taj “kapetan Miša”, malo ko će znati da vam kaže.
Bio je skromnog porijekla. Otac Anastas bio je zemljoradnik i sitan trgovac iz Poreča dok mu je majka umrla na porođaju. Ipak, Mišu ovo nije spriječilo da postane moćan trgovac i jedan od najbogatijih ljudi onog vremena.
Miša Anastasijević je bio čovjek koji je znao da iskoristi trenutak i iz svake situacije izvuče najbolje. Trgovao je, već prema prilici, svim i svačim - sapunom, stokom, solju… radio je kao carinik i riječni nadzorni kapetan.
Dobri odnosi sa knezom Milošem
Za njegovu “karijeru” najpresudniji su bili dobri odnosi sa knezom Milošem, tadašnjim vladarem Srbije, ali i najvećim trgovcem. Upravo on ga je 1833. godine postavio za dunavskog kapetana, sa nadzorno-arbitražnom ulogom – odatle i kasniji nadimak Kapetan Miša.
Ipak, najveće bogatstvo Miša Anastasijević je stekao kao trgovac solju. Imao je monopol na izvoz soli iz kneževine Vlaške i Moldavije, a kasnije i na uvoz soli iz Austrougarske. Time je postao jedan od najvećih trgovaca solju na Balkanu.
Imao je oko deset hiljada ljudi u službi, 23 stovarišta u raznim krajevima i najmanje 74 brodova za prevoz. Zapisi govore da je u jednom trenutku posjedovao 1,5 miliona dukata gotovine, što mu je obezbijeđivalo položaj jednog od najbogatijih ljudi na Balkanu.
Htio da mu ćerka postane princeza
Miša Anastasijević je bio veliki dobrotvor i važio je za čovjeka koji je pomagao svima koji bi mu pomoć zatražili – bio je mecena pisaca i zaštitnik slikara, opraštao je dugove, finansirao biblioteke i škole, poklanjao garderobu ženama i miraz siromašnim djevojkama.
Izgradnja kapetan-Mišinog zdanja započeta je 1857. godine. Palata je sagrađena prema planovima češkog arhitekte Jana Nevole i trebalo je da bude svadbeni poklon za Mišinu ćerku Saru i princa Đorđa Karađorđevića, sina Alekse Karađorđevića, rođenog brata kneza Aleksandra.
Kapetan Miša Anastasijević je pokušao na Svetoandrejskoj skupštini da dovede svog zeta Đorđa na presto Srbije, ali nije uspio u toj namjeri.
Šta je bilo sa kapetanom Mišom?
Razočaran što nije uspio da Karađorđeviće dovede na vlast i tako svojim potomcima obezbjedi vladarsku titulu, kapetan Miša Anastasijević je napustio Srbiju i kasnije rijetko dolazio.
U decenijama koje su uslijedile napustio je sve poslove sa solju i nakon toga samo trošio i rasipao novac. Istoričari kažu da je na to vjerovatno presudno uticala činjenica da nije imao muške djece, pa ni “da za koga čuva” novac. Umro je 27. januara 1885. u 81. godini života.
Njegova ćerka Sara je u braku sa Đorđem Karađorđevićem imala dva sina, Aleksu i Božidara, piše Istorijski zabavnik.
Oni nisu imali potomaka, pa se tako kapetan Mišina loza zauvijek ugasila.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
