Tri decenije Narodne skupštine: Noseći stub i zaštitnik Srpske

Naglasili su to bivši i sadašnji poslanici povodom 30 godina postojanja parlamenta Srpske.

Narodna skupština Srpske  formirana je prvo kao Skupština srpskog naroda u BiH 24. oktobra 1991. godine u Sarajevu. 

Skupština srpskog naroda u BiH proglašena je nakon što su 14. oktobra srpski poslanici preglasani u tadašnjoj Skupštini SR BiH.

Od njenog proglašenja, administrativno sjedište Skupštine bilo je u Sarajevu, da bi nakon izbijanja ratnog sukoba bilo izmješteno na Pale, a od 1998. godine sjedište Narodne skupštine premješteno je u Banjaluku, gdje se i danas nalazi.

Predsjednik Asocijacije “Stvaraoci Republike Srpske” Stevan Medić je rekao da je današnji dan najznačajniji datum koji se desio 1991. godine.

- Poslanici prvog saziva Skupštine, pošto nisu mogli adekvatno da zastupaju srpski narod sa dva druga naroda, bili su prinuđeni da izađu iz tadašnje skupštine Socijalističke Republike BiH i formiraju skupštinu koja se danas zove Narodna Skupština Republike Srpske - podsjetio je Medić i napomenuo da je njihova želja bila po svaku cijenu da sačuvaju Jugoslaviju, mir i zaštite srpski narod.

Medić, koji je bio i poslanik prvog saziva Skupštine srpskog naroda u BiH, ukazao je da se zna vrlo dobro šta je bila namjera druga dva naroda - Bošnjaka i Hrvata.
-
 Mi smo bili prinuđeni da formiramo svoju skupštinu i krenemo ka formiranju Republike Srpske - rekao je Medić.

On je istakao da je današnji dan ujedno i datum koji će Asocijacija slaviti, jer on zauzima značajno mjesto u istoriji stvaranja Republike Srpske.

Počasni predsjednik Asocijacije Božidar Vučurević podsjetio je da je sedam mjeseci prije izbijanja rata formirana Srpska skupština na Palama, te da su na današnji datum donijeli odluku o proglašenju Republike Srpske.

- To je postament svega onoga što danas imamo i što moramo da poštujemo. Danas nismo došli u Mali dom, već je on veliki jer su tu udareni temelji Republike Srpske i zato ga obilježavamo na dostojanstven način - istakao je Vučurević. 

Vučurević, poslanik u drugom i trećem sazivu parlamenta Srpske, napominje da je Skupština srpskog naroda u BiH formirana po uzoru na najustrojenije demokratske zemlje Evrope šest mjeseci prije izbijanja građanskog rata u BiH, kao odgovor na konstantno preglasavanje muslimanskih i hrvatskih poslanika u zajedničkoj Skupštini SR BiH.

- Tog dana smo proglasili Skupštinu srpskog naroda u BiH jer tada još nije bilo Republike Srpske. Formirali smo i Vladu sa ministarstvima po uzoru na najustrojenije zemlje Evrope, uz dodatno ministarstvo za izbjegla i raseljena lica. Onda smo došli na ideju da proglasimo Skupštinu Republike Srpske, odnosno Republiku Srpsku kao entitet u sastavu BiH - podsjetio je Vučurević.

On je ukazao da je Republika Srpska proglašena šest mjeseci prije izbijanja građanskog rata u BiH, te da padaju sve kasnije tvrdnje da je nastala u ratu.

- Prvi saziv Narodne skupštine Republike Srpske pokazao je ozbiljnost i zrelost u vrijeme kada je bilo mnogo izazova, dramatičnih i istorijski odsudnih momenata - izjavio je poslanik u tom sazivu Slobodan Bijelić i istakao da je pred današnjim parlamentom ponovo jedan delikatan momenat.

Napominje da je ovaj skupštinski saziv funkcionisao je do oktobra 1996. godine. 

- Rekao bih da smo bili istinski predstavnici narodne volje u istorijski delikatnom momentu i kontekstu poremećene ravnoteže snaga u međunarodnim odnosima, u vrijeme unipolarnosti i nesrećne generacije angloameričkih i evropskih političara koji su bili prilegli na to da rekonstruišu bivšu Jugoslaviju i fragmentiraju srpske nacionalne prostore - rekao je Bijelić.

On je istakao da je prvi saziv Narodne skupštine Republike Srpske donio niz ozbiljnih i temeljnih akata, a odlučivao je i o više međunarodnih planova za BiH.

- Kroz tu epopeju i sva dešavanja na terenu, podržani od naroda i narodne vojske došli smo do Dejtonskog sporazuma - naveo je Bijelić.

Prema njegovim riječima, Dejtonski mirovni sporazum, odnosno BiH sa dva suverena entiteta i ozbiljnim obećanjima da nakon dvije godine imaju pravo da se putem referenduma izjasne da li će se osamostaliti ili ostati zajedno, bio je maksimum u datom istorijskom kontekstu koji je srpski narod mogao dobiti.

- Poslije je uslijedilo pravno i političko nasilje takozvanih visokih predstavnika, kojim su minimalizovane sve ingerencije Republike Srpske i znatno povrijeđen Dejtonski sporazum -konstatovao je Bijelić.

Nekadašnji predsjednik Narodne skupštine Dragan Kalinić izjavio je da je Skupština srpskog naroda BiH u početku bila glavni temelj, a svih narednih godina do dana današnjeg glavni noseći stub i zaštitnik Republike Srpske.

Kalinić je istakao da je kao nekadašnji predsjednik parlamenta u tri mandata ispunjen, prije svega, ponosom što je dao mali doprinos stvaranju Republike Srpske.

- Ispunjava me i radost što je, uprkos svemu, Srpska opstala i što nastavlja život kao slobodna država srpskog naroda na ovim prostorima. Ispunjen sam i tužnim sjećanjem na sve one ljude koji su dali život za našu zemlju ili su ih smrt i druge okolnosti spriječili da danas zajedno sa nama slave 30 godina postojanja Republike Srpske - naglasio je Kalinić.

On je naveo da su Srbi na ovim prostorima odavno željeli da stvore samostalnu i demokratsku državu koja bi štitila njihove nacionalne interese, ali nikada na štetu drugih naroda.

- U drugačijim okolnostima, početkom devedesetih godina prošlog vijeka, oživjela je ta državotvorna ideja. Tada je SDS sa još nekim prosrpskim partijama formirao opštenarodni pokret. U njemu su se našli i desničari i ljevičari, i „četnici i partizani”, i seljaci i intelektualci, i vjernici i ateisti, svi oni koji su odlučili da pruže otpor neravnopravnosti našeg naroda i neprincipijelnom nadglasavanju u tadašnjoj BiH, potiskivanju Srba u stranu i ponavljanju naše tragične istorije -naveo je Kalinić.

Kao i mnogo puta prije toga, rekao je on, ova ideja je mogla doživjeti sudbinu još jedne srpske bune, ali toj političkoj borbi i ne malim žrtvama upravo je osnivanje Skupštine srpskog naroda u BiH dalo istorijski bitan legitimitet i legalitet.

- Kao što je u početku bila glavni temelj, tako je svih narednih godina, do dana današnjeg, Skupština bila glavni noseći stub i zaštitnik Republike Srpske. Sve što čini jednu zemlju održivom: od privrednog i finansijskog sistema, odbrane, policije, službi bezbjednosti, obrazovanja, kulture, zdravstva, sistema informisanja... imalo je i danas ima autorizaciju Narodne skupštine - ukazao je Kalinić.

On je ocijenio da bi svi politički akteri morali stalno, a pogotovo sada kada je mnogo toga u vezi sa sudbinom Republike Srpske na opasnom ispitu, da vode računa o nečemu što može biti veoma važno, a to je da se nikada ne smije dozvoliti da unutar parlamenta nastane nepremostiv sukob o vitalnim pitanjima našeg naroda i Srpske.

- To bi neminovno dovelo do urušavanja ove najvažnije institucije naše zemlje. Uništimo li dignitet Narodne skupštine uništićemo i Republiku Srpsku. Kao i prije 30 godina neka narodni poslanici budu spremni da plate najvišu cijenu i podnesu najveću žrtvu da se takva tragedija nikada ne desi -poručio je Kalinić. 

Poslanik prvog saziva Narodne skupštine Anđelko Grahovac rekao je da je parlament Srpske od svog formiranja, prvobitno kao Skupština srpskog naroda u BiH, bila višestranačka i imala legalitet i legitimitet, dok se sa istorijske tačke može reći da je njeno osnivanje urađeno sa dalekovidim i dalekosežnim ciljevima.

Grahovac je rekao da se Skupštini srpskog naroda u BiH, osim poslanika SDS-a iz tadašnjeg zajedničkog parlamenta BiH, priključila znatna većina srpskih poslanika i iz drugih partija kao što su SDP, nasljednica Saveza komunista, Savez reformskih snaga i SPO.

On je pomenuo i istorijski kontekst događaja koji su prethodili formiranju Narodne skupštine Republike Srpske, nastale u izuzetno teškim okolnostima po srpski narod u devedesetim godinama prošlog vijeka, kada dolazi do pojave separatizma i kada Slovenci i Hrvati nastoje da stvore svoje države.

On je rekao i da je prvi saziv Narodne skupštine ratifikovao i Dejtonski mirovni sporazum, za koji je naveo da je izvanredan akt koji su radili stručnjaci i predstavlja dobru osnovu za život u BiH.

- Ukoliko neko stalno traži smanjenje dejtonskih nadležnosti tog ustava, Republika Srpska mora imati svoj odgovor i mislim da ga ima. Imamo dovoljno političara iz prošlosti i sadašnjosti, kao i naših umova za odgovor na smanjenje nadležnosti datih Dejtonskim sporazumom - naglasio je Grahovac.

On se prisjetio i narodnih poslanika prvog saziva, stradalih odmah po izbijanju rata, navodeći da je prvi stradao u Srebrenici poslanik Goran Zekić.

Poslanik prvog saziva republičkog parlamenta Dobrivoje Vidić je rekao da je odluka o formiranju Narodne skupštine, tada Skupštine srpskog naroda u BiH, bila istorijska.

- U sudbonosno vrijeme raspada bivše SFRJ iz nužde po srpski narod i njegovo spasavanje, u nemogućnosti da se ispoštuju najosnovnija ljudska i građanska prava srpske etničke grupe tada u BiH, bili smo prinuđeni da na demokratskom principu stvorimo Republiku Srpsku, koja je krunisana potpisivanjem Dejtonskog mirovnog sporazuma - zaključio je Vidić.

Član Glavnog odbora SDS-a Milovan Bjelica izjavio da Narodna skupština Republike Srpske mora zauvijek da ostane glavno mjesto odlučivanja o Srpskoj i poručio da nije skup nijedan element zaštite konstitutivnosti i vitalnog nacionalnog interesa.

Bjelica je istakao da je Skupština srpskog naroda u BiH osnovana je 1991. godine, nakon što je bivša BiH propala jer su politička prava i konstutivnost Srba bili pogaženi.

On kaže da je Skupština tražila samo ono što je dozvoljeno drugima, a što su ti drugi, uključujući i međunarodnu zajednicu, prihvatili tek nakon silnih ratnih žrtava i razaranja.

- Sada i zauvijek taj zakonodavni organ i osnova državotvornih organa Srba sa ove strane Drine mora da ostane glavno mjesto razgovora, rasprave i donošenja odluka o Republici Srpskoj - izjavio je Bjelica.

Prema njegovim riječima, nikakve ambasade, komiteti i kafanski sastanci ne smiju da zamijene i obesmisle Narodnu skupštinu Republike Srpske.

Bjelica je ukazao da nijedan element zaštite konstitutivnosti i vitalnog nacionalnog interesa nije skup. 

Upozorio je da je skupo preglasavanje, zanemarivanje prava i nametanje odluka.

- Narodna skupština Republike Srpske je bedem koji je čuva Republiku, jer je kao legalna i međunarodno priznata institucija štiti od svih nasrtaja spolja - izjavio je narodni poslanik iz tri poslijeratna saziva Nemanja Vasić.

Dodao je da Narodna skupština ima izuzetan značaj za Republiku Srpsku i narode koji žive u njoj, posebno za srpski narod, te pojasnio da poseban značaj ima na unutrašnjem planu, jer donošenjem odluka i zakona kreira ambijent za život ljudi u Republici Srpskoj.

Prema njegovim riječima, poslanici koji čine Narodnu skupštinu Republike Srpske moraju biti svjesni svoje odgovornosti.

- U nekim momentima moraju imati hrabrosti i mudrosti da donesu isravne i dobre odluke i da zaštite Republiku Srpsku izvana, te da imaju dovoljno pameti da kreiraju zakone koji će omogućiti ekonomski napredak i demografski opstanak stanovništva Srpske - poručio je Vasić.

Poslanik u prvom sazivu republičkog parlamenta Dušan Kozić istakao je da je zahvaljujući Narodnoj skupštini i radu njenih poslanika, Srpska postala demokratska država za primjer, koja vodi računa o svom narodu.

- Sam period od 30 godina je pečat na sav rad i trud, kako sa polako brusilo i zakonodavstvo i gradile sve institucije Republike Srpske - istakao je Kozić.

On je naveo da su se narodni poslanici iz prvog saziva od 1990. i dolaskom demokratije na ove prostore trudili da daju svoj pun doprinos za bolji život.

Odluke prvog saziva zamajac jedinstva

Predsjednik Ujedinjene Srpske i potpredsjednik NSRS  Nenad Stevandić ocijenio je da je Narodna skupština tokom tri decenije rada odgovorila istorijskom zadatku i svim izazovima, te naglasio da sve što je urađeno predstavlja rezultat sloge i saglasnosti, čemu bi se parlament i danas trebao vratiti.

On je istakao da odluke prvog saziva Narodne skupštine o nastanku Republike Srpske predstavljaju najveći zamajac srpskog jedinstva sa ove strane Drine.

- To su najveće odluke koje je bilo ko sa ove strane Drine donosio, a da nisu legitimisani kao neki pobunjenici nego kao ljudi koji su državotvorno u Narodnoj skupštini usvojili Ustav i izabrali Vladu. Doveli su do Dejtonskog mirovnog sporazuma, u kojem je Republika Srpska priznata kao državotvorna i kao entitet sa svojom teritorijom, pravosuđem, Ustavom i narodom - rekao je Stevandić.

Stevandić, koji je tokom dosadašnjih 30 godina postojanja i rada Narodne skupštine Republike Srpske u dva mandata učestvovao u njenom radu kao narodni poslanik i kao potpredsjednik parlamenta, naglasio je da je parlament Srpske i dalje najbolje mjesto za sve dogovore, krize i odluke koje se budu donosile.

- Na njenim odlukama je formirana Republika Srpska i nije se nikada podleglo pritiscima. Narodna skupština Republike Srpske odgovorila je istorijskom zadatku i izazovima - naveo je on.

Stevandić je naglasio da je sve što je do sada urađeno rezultat sloge i saglasnosti, te da bi se Narodna skupština Republike Srpske danas trebala vratiti toj slozi.

On je napomenuo da je Narodna skupština Republike Srpske kolektivitet koji predstavlja najveću zakonodavnu vlast naroda u Srpskoj i to saznanje treba da bude ideja vodilja u budućem radu ovog parlamenta.

Narodna skupština je najvažnija institucija Republike Srpske, jer ju je stvorila, institucionalno postavila i organizovala, te o njoj brine i danas na isti način kao i prije 30 godina - rekao je nekadašnji predsjednik republičkog parlamenta Petar Đokić.

Đokić, koji je lider SP-a, istakao je da je ponosan na ono što je parlament Srpske uradio prethodnih 30 godina. 

- Kao parlament smo mnogo učinili da se oblikuju institucije, da se organizuje njihov rad i da one danas rade potpuno normalno kao i u svakoj drugoj dobro uređenoj državi, a to sve smo postigli za veoma kratko vrijeme - izjavio je Đokić.
On je istakao da je ponosan i na generacije narodnih poslanika koji su svojim radom doprinijeli razvoju Srpske, jačanju njenih institucionalnih kapaciteta i nadležnosti.

Poslanik SNSD-a u Narodnoj skupštini Republike Srpske Vlado Đajić čestitao je jubilej Đokiću, kao nekadašnjem predsjedniku Narodne skupštine, te zahvalio što je u tom periodu dao doprinos za unapređenje rada Skupštine.

On je izrazio nadu da će koalicija koja čini većinu u parlamentu Srpske nastaviti saradnju i dovesti do stabilnosti ove ustanove.

- Pred Narodnom skupštinom su velike dileme, izazovi i donošenje veoma bitnih zakona za očuvanje Republike Srpske - rekao je Đajić. 

Nastavak odgovornog i jedinstvenog rada

Potpredsjednik Narodne skupštine Republike Srpske Denis Šulić izrazio je uvjerenje da će aktuelni saziv parlamenta nastaviti da radi odgovorno i jedinstveno kada su u pitanju interesi građana Srpske.

- Siguran sam da ćemo za 30 godina kada budemo slavili 60 godina rada parlamenta, govoriti o svim važnim odlukama koje smo donijeli u ovom sazivu, a koje su imale za cilj jačanje i bolji položaj Republike Srpske i prije svega bolji životni standard svih njenih građana - rekao je Šulić.

Šulić je naglasio da je Narodna skupština, kroz ovih 30 godina prošla mnoge faze, od osnivanja Republike Srpske, do faza kada je parlament bio skrajnut i nije bio mjesto donošenja važnih odluka za Republiku Srpsku i njene građane, do današnjih dana kada se vraća legitimitet u Narodnu skupštinu.

- Sve institucije Republike Srpske crpe svoj legitimitet iz Narodne skupštine, koja legitimitet crpi od građana. To je jako važno i želim da zahvalim građanima koji su ovih 30 godina učestvovali u izborima, birali narodne poslanike, davali im svoj legitimitet, da bi u ime njih odlučivali o važnim pitanjima - istakao je Šulić.

Skupštinska tijela

Predsjednik PDP-a Branislav Borenović izjavio je Srni da postojanje određenih mehanizama kao što su interpelacije, formiranje anketnih odbora i raznih tijela mogu pomoći u radu Narodne skupštine Republike Srpske i da su se pokazali izuzetno značajnim.

- Mislim da su se ti mehanizmi, osim zakonodavnog procesa rada, komisija i raznih skupštinskih odbora, pokazali kao izuzetno značajni jer mogu unaprijediti društveno-politički život i pomoći sveukupnom radu Narodne skupštine - rekao je Borenović.

On je naglasio da je Narodna skupština najviša i ubjedljivo najznačajnija zakonodavna institucija Republike Srpske u kojoj se nalaze predstavnici građana i da je to mjestu gdje argumentovane stavove mogu sučeljavati vlast i opozicija.

Borenović kaže da je Narodna skupština najvažnija kada je riječ o procesu donošenja zakona i drugih odluka o pitanjima značajnim za život Republike Srpske, ali i da ova institucija daje određene mehanizme narodnim poslanicima i političkim stukturama da mogu unaprediti stvari u Srpskoj.

- Proveo sam određno vrijeme kao poslanik u Narodnoj skupštini i mislim da je jako značajno da se ohrabre narodni poslanici da ne budu samo predstavnici političkih partija, nego da u pravom smislu riječi budu predstavnici naroda koji ih je izabrao i da odlučno djeluju na rješavanju problema u Srpskoj - istakao je Borenović.

Sutra svečana akademija 

Svečana akademija povodom 30 godina postojanja i rada Narodne skupštine biće održana sutra u Banjaluci.

Akademija će biti upriličena u Kulturnom centru Banski dvor, sa početkom u 13 časova, najavljeno je iz Narodne skupštine Srpske.

Prije akademije, u 11 časova, predsjednik Narodne skupštine Republike Srpske Nedeljko Čubrilović razgovaraće sa predsjednicima Skupštine Srbije Ivicom Dačićem i Skupštine AP Vojvodine Ištvanom Pastorom u prostorijama parlamenta Srpske. 

Za 12 časova planiran je sastanak predsjednika parlamenata kod predsjednika Republike Srpske Željke Cvijanović u Palati Republike.
 

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.