Niske kazne jačaju ekstremizam
BEOGRAD - Najviše problema sa teroristima koji se vraćaju sa ratišta iz Sirije i Iraka će u regionu imati BiH i KiM i to ne samo zbog velikog broja ratnika povratnika, već i zbog nedovoljno strogog sankcionisanja ovih lica.
Smatra ovo ekspert za terorizam Marija Đorić iz Beograda, ističući da drugi problem može biti i uticaj ovih terorista povratnika na domaće potencijalne ekstremiste, koji se još nisu radikalizovali i koji bi u njima mogli vidjeti ideološke uzore.
Kako je istakla, upravo zbog svega toga je, pored sankcionisanja, veoma bitan i proces deradikalizacije ovih lica sa potjernica, a koji se u sve većem broju vraćaju ili deportuju. Ovaj proces, prema njenim riječima, podrazumijeva neutralisanje ekstremističke ideologije i violentnog vrijednosnog sistema kod terorista te vraćanje na “pravi put”.
- Da bi se deradikalizacija uspešno sprovela potreban je adekvatan skrining zatvorenika i kompletna analiza faktora odbijanja, privlačenja, ličnih faktora i shodno tome program koji se za svakog zatvorenika sprovodi individualno. Kao što ne postoji univerzalan način kako se postaje terorista, tako ne postoje ni univerzalni načini deradikalizacije, već se programi prave posebno za svakog teroristu. Najbolje je napraviti multidisciplinarne timove koje će činiti psihijatri, politikolozi, bezbednjaci, psiholozi i socijalni radnici. Naravno, nakon procesa deradikalizacije i odslužene zatvorske kazne bezbjednosne službe moraju sprovoditi nadzor nad tim licima, jer uvek postoji mogućnost reverzibilnih slučajeva, tj. povratnika - kaže Đorićeva.
Ono u čemu ona vidi dodatni problem jeste što su ti programi uglavnom dobrovoljnog karaktera, a druga otežavajuća okolnost je, prema njenom mišljenju, neiskrenost terorista.
- Šta ako se neko pretvara da je raskrstio sa terorističkom ideologijom, a u stvari čeka pogodan trenutak da se vrati na staro - zapitala se Đorićeva.
Upozorava kako su i sami zatvori moguća mjesta radikalizacije te im stoga treba posvetiti posebnu pažnju. U njima, kako kaže, postoje tri kategorije zatvorenika koji su pogodni za radikalizaciju: ideolozi, sljedbenici i oportunisti.
- Ideolozi su harizmatske ličnosti zadužene za indoktrinaciju zatvorenika pa se tako neretko dešava da radikalizuju i pojedince koji služe kaznu za neko drugo krivično delo koje nema nikakve veze sa terorizmom. Sledbenici su najpogodniji za radikalizaciju. Uglavnom se radi o labilnim ličnostima autoritarnog karaktera. I na kraju, oportunisti, koji se priklanjaju teroristima u zatvoru radi ličnih interesa, materijalne dobiti i zaštite. Njih je najlakše pridobiti, jer oni nikada i ne usvajaju iskreno ekstremističku ideologiju - pojasnila je Đorićeva.
Terorizam
Sud BiH je do sada osudio desetak osoba zbog odlaska na inostrana ratišta, a jedan od posljednjih procesa bio je onaj na kojem je Jasmin Keserović proglašen krivim zbog terorizma i nepravosnažno osuđen na šest godina zatvora. Prema nezvaničnim podacima, na inostranim ratištima se nalazi oko 500 lica iz regiona koja se bore za Islamsku državu, od čega gotovo jednu trećinu čine državljani BiH.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
