Jugoslovenska kinoteka: Od pokretnih fotografija do najvećih svjetskih i domaćih klasika FOTO

Jugoslovensku kinoteku osnovao je 1949. godine Komitet za kinematografiju tadašnje Federativne Narodne Republike Jugoslavije. Dokument o osnivanju potpisao je maršal Josip Broz Tito, a danas kao jedan od pet najznačajnijih filmskih arhiva na svijetu, Kinoteka čuva, prikazuje filmove, kao i prateću filmsku građu, predmete i druge materijale iz istorije sedme umjetnosti.

U samoj zgradi Kinoteke u centru Beograda, nalaze se bioskopske sale, stalna muzejska postavka, kao i biblioteka.

Upravnik Muzeja Jugoslovenske kinoteke Marjan Vujović podsjeća da se tokom decenija, Kinoteka razvijala i rasla.

- Ona je bila i tokom bivše Jugoslavije centralna kinoteka, mesto gde su se čuvali svi filmovi koji su stvarani širom Jugoslavije i svi filmovi koji su dolazili kod nas u distribuciju - rekao je Vujović te dodao da je upravo to razlog što je i danas Jugoslovenska kinoteka zadržala isto ime.

Kružni cilindar oko koga su poređane stolice za gledaoce, koji su kroz dva sočiva slična dvogledu mogli da gledaju kako se trodimenzionalne fotografije smjenjuju iz 1880. godine, i danas radi, a posjetioci Kinoteke mogu da iskuse kako je nekada izgledalo gledanje filmova na mašini poznatoj pod imenom "Carska panorama".

Tu su i Edisonov kinematoskop, kamera braće Limijer s kraja 19. vijeka, kao i prva filmska kamera braće Pate sa početka 20. vijeka.

U prisećanju velikih filmskih dostignuća svakako, osim samih projekcija, pomažu i klapa sa snimanja kultnog ostvarenja, serije "Otpisani" ili željeznička kapa koju je Ljubiša Samardžić nosio u filmu "Kraljevski voz", zbog čega upravo legati filmskih umetnika čine još jedno bogatstvo Kinoteke.

- Jedan od delova stalne postavke su i legati. Neke od njih smo dobili i pre nego što smo se uselili u ovu zgradu, neke smo dobili dok su ti glumci i reditelji bili i dalje živi, neki i dalje pristižu. Tu bih izdvojio neke, a plan je da  se taj deo širi i dopunjuje. Tu su Milena Dravić i Dragan Nikolić, Ljubiša Samardžić, Pavle Vuisić, Ružica Sokić, Živojin Žika Pavlović i brojne nagrade koje su dobili i brojni predmeti iz njihovog privatnog života, koji i našim posetiocima, iako su poznavali sa malih i velikih ekrana sve te glumce i reditelje, opet daju posebnu toplinu - dodao je Vujović.

Tako se može vidjeti njemačka vojna kapa iz filma "Valter brani Sarajevo", šubara koju je Orson Vels poklonio Pavlu Vuisiću poslije snimanja "Bitke na Neretvi", haljina koju je Milena Dravić nosila u Kanu 1980. godine, kada je nagrađena za ulogu u filmu "Poseban tretman" Gorana Paskaljevića, ali i štap Čarlija Čaplina, velikana nijemog filma.

- Pored čuvanja filmova u arhivu i prikazivanja filmova u bioskopskim salama, jedna od najznačajnijih delatnosti Kinoteke posljednjih godina je digitalna restauracija filmske baštine, kako bi se sačuvali od zaborava svi ti filmski klasici - istakao je Vujović,

Kinoteka svakog mjeseca ima i programe sjećanja posvećene preminulim značajnim umjetnicima. Ovaj mesec je obeležila retrospektiva filmova Mire Furlan, jedne od najboljih glumica sa prostora nekadašnje Jugoslavije, ali i ciklus "Velikani svjetskog filma" posvećen čuvenom američkom glumcu Klarku Gejblu.

Kao Dan Kinoteke obilježava se 6. jun, jer je tog dana održana prva filmska projekcija u Beogradu i na Balkanu 1896. godine.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.