Danas i ovdje: Dejtonsko sjećanje

Glas Srpske 21.11.2007 00:00

Piše Branko DOKIĆ

NA današnji dan, 1995. godine, u američkoj vazduhoplovnoj bazi Rajt-Peterson u Ohaju, potpisan je Dejtonski mirovni sporazum za BiH. Opšti okvirni sporazum sastoji se od jedanaest aneksa, od kojih je Aneks 4 Ustav BiH. Mnogi dosadašnji izvještaji međunarodnih i domaćih institucija pokazuju da je Sporazum uspješno primijenjen. Očekivalo se da će biti najteže primijeniti Aneks 7, vezan za izbjeglice i raseljena lica. Statistika, međutim, pokazuje da su i ti rezultati bolji nego bilo gdje u svijetu poslije nekog građanskog rata. Tako su, na primjer, imovinski zakoni sprovedeni sa čak 99,7 odsto. Prema posljednjim zvaničnim podacima, u BiH se vratilo 442.705 izbjeglica i 572.968 raseljenih osoba. Interesantan je odnos povratka po entitetima. Na područje Federacije BiH vratile su se ukupno 736.442 osobe, od čega su 387.623 izbjeglice, a 348.819 raseljeni. U Republiku Srpsku vratilo se ukupno 257.849 osoba i to 53.118 izbjeglica i 204.731 raseljena osoba. Ovi brojevi pokazuju znatno veća pomjeranja iz svojih kuća sa područja Federacije BiH nego iz Republike Srpske. Na to ukazuje i broj zahtjeva za povratak stanova. U Federaciji BiH bilo ih je oko 120 hiljada, a u Republici Srpskoj oko 90 hiljada. U posljednje vrijeme često se mogu čuti optužbe nekih političara iz Federacije BiH, što se prenosi i na njihove medije, da Aneks 9, javne korporacije, nije sproveden. Tačno je da je taj aneks samo djelimično sproveden. Uspostavljena je samo Željeznička javna korporacija. Potpisan je Sporazum za uspostavljanje Putne korporacije još 2000. godine, koji nikad nije zaživio. Sjedište je trebalo da bude u Banjoj Luci. Obezbijeđen je i prostor, namještaj, potrebna oprema... Zbog ometanja iz Federacije, ta korporacija danas ne postoji. Razlog je to što su federalni partneri, ohrabreni podrškom određenih međunarodnih krugova u BiH, odustali od formiranja uspostavljanja međuentitetskih institucija, orijentišući se na institucije BiH. Tako su odlukama visokog predstavnika prvo formirane regulatorne agencije za medije i za telekomunikacije na nivou BiH, koje su potom, nametnutim Zakonom o komunikacijama, objedinjene u današnjoj Regulatornoj agenciji za komunikacije (RAK). Umjesto da Korporacija za puteve funkcioniše, još su aktuelna nastojanja federalnih partnera da se Zakonom o javnim putevima formira Direkcija za puteve BiH, iako u jednom izvještaju Svjetske banke postoji jasno protivljenje tome. Danas proslavljamo i Dan uspostavljanja Opšteg okvirnog sporazuma za mir u BiH. Neradni praznični dan je samo u Republici Srpskoj, dok je u Federaciji BiH danas običan radni dan. I u zajedničkim institucijama BiH danas zaposleni iz Srpske ne rade, dok je za one iz Federacije BiH radni dan. BiH još nema zakon o praznicima. Svi prijedlozi iz Srpske koji su podrazumijevali da je 21. novembar državni praznik od naših federalnih partnera bili su odbačeni. Uzaludna su obrazloženja da od tog datuma živimo u miru i da je na taj dan uspostavljena država sa punim imenom BiH. Odnos prema ovom pitanju najbolje ilustruje odnos Republike Srpske i Federacije BiH prema Dejtonskom mirovnom sporazumu. Republika Srpska, iako često optuživana da ga ometa, sprovodi ga i praznuje dan njegovog potpisivanja. U Federaciji BiH su izražene tendencije, ne samo ometanja Dejtonskog sporazuma, već i njegove potpune revizije. Treba li podsjećati na predizborne slogane "BiH bez entiteta" i "100 odsto BiH", kojima je bila oblijepljena cijela BiH, ili poruke o ukidanju Republike Srpske? Sve je to antidejtonsko djelovanje, koje nikad i ničim nije kažnjeno. Prije bi se moglo reći da je ohrabrivano. Trebalo bi svima u BiH da bude potpuno jasno da mir nema alternativu. Samo činjenica da je u Dejtonu 21. novembra 1995. godine potpisan mir zaslužuje da se tog dana sjećamo i da ga slavimo...

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.