Kada je muslimansko-hrvatska većina u Skupštini SR BiH 14. oktobra 1991. godine usvojila Platformu o položaju BiH i budućem ustrojstvu jugoslovenske zajednice, kojim je BiH definisana kao suverena i njena teritorija proglašena jedinstvenom i nedjeljivom, srpski poslanici su na sjednici održanoj u Sarajevu 24. oktobra 1991. godine donijeli Odluku o osnivanju Skupštine srpskog naroda u BiH, kao najvišeg zakonodavnog organa Srba.

Jedan od poslanika iz prvog saziva Skupštine Miladin Nedić kaže da je u prvoj zajedničkoj skupštini BiH bilo teško, ali da je, s druge strane, bilo lako raditi jer su postojali vjerski i nacionalni protivnici.

Dodao je da pamti kako je u Skupštini BiH 1991. godine, kada je vidio da se raspada Jugoslavija, ustao i za govornicom zaprijetio generalima da će "visiti o lusteru ako budemo morali stvarati novu armiju da sačuva svoju otadžbinu".

- Tada sam dobio sve protivnike u državi, a poslije mjesec svi su rekli da sam bio u pravu, ali već je bilo kasno, Jugoslavija je već bila u rasulu - kazao je Nedić.

Prvi predsjednik Kluba poslanika SDS-a u Narodnoj skupštini RS Vojislav Maksimović rekao je da je vrijeme stvaranja prve skupštine i Republike Srpske bilo vrijeme velikog zanosa koji je obilježavao sve poslanike prve skupštine.

- Bilo je zanosa i napora, ali vladala je i svijest da činimo nešto što je neophodno i potrebno u tom trenutku srpskom narodu - kazao je Maksimović.

Konstituisanju Skupštine srpskog naroda u BiH prisustvovalo je 77 poslanika izabranih u Skupštinu SR BiH, od toga 72 iz SDS-a, jedan iz SPO i četiri iz Saveza reformskih snaga. Ubrzo su se novoosnovanoj Skupštini pridružili i drugi Srbi, te je ona brojala 83 poslanika. Za predsjednika Skupštine srpskog naroda BiH izabran je Momčilo Krajišnik.

Najvažnije odluke

Na sjednici održanoj u Sarajevu 24. oktobra 1991. godine srpski poslanici su donijeli i Odluku o ostajanju srpskog naroda BiH u zajedničkoj državi Jugoslaviji, te Odluku o raspisivanju i provođenju plebiscita srpskog naroda u BiH.

Pored ovih odluka, Skupština srpskog naroda donijela je i Deklaraciju u kojoj je rečeno da je srpski narod istorijski i državotvoran i kao takav ravnopravan svim narodima u BiH.

Donošenjem 9. januara 1992. godine revolucionarne skupštinske Deklaracije o proglašenju Republike srpskog naroda BiH rođena je najmlađa srpska država.

Maksimović se vrlo rado sjeća momenta kada je, kao predsjednik kluba poslanika, pročitao Deklaraciju.

- U to vrijeme, dok smo osnivali Srpsku, nije bilo sasvim jasno koliko je to stvarno realan potez i koliko će on biti ostvariv - rekao je Maksimović.

Bivši poslanik Nedeljko Đekanović rekao je da prilikom ulaska u Skupštinu BiH cilj nije bio formiranje RS.

- Naš prvi zadatak je bio opstanak Jugoslavije, ali razvoj događaja je išao u sasvim drugom pravcu i da su moćnici koji su zacrtali raspad imali sasvim drugačije planove - rekao je Đekanović i dodao da je umjesto borbe za opstanak Jugoslavije u prvi plan došlo stvaranje Republike Srpske.

Nedić se sjeća da je, kada se proglašavala RS, bio jedini poslanik koji je bio za to da se ona proglasi sastavnim dijelom Srbije.

- Srbija je uložila svoju državnost u državnost Jugoslavije, ali svi su bili protiv mene, tada sam izgleda previše uranio - istakao je Nedić.

Na sjednici održanoj 28. februara 1992. godine jednoglasno je donesena i Odluka o proglašenju Ustava Srpske Republike BiH, koji je sa brojnim izmjenama i dopunama na snazi i danas.

Skupština srpskog naroda BiH radila je od oktobra 1991. do marta 1992. godine u Sarajevu, da bi se zatim zbog fizičkih prijetnji Srbima izmjestila u Pale. Od 1998. godine njeno administrativno sjedište preneseno je u Banjaluku.

Presudna uloga

U radu Narodne skupštine u ratnom periodu izdvaja se, po značaju, njena sjednica na kojoj je odbijen Vens-Ovenov plan 1993. godine, koja predstavlja preloman čin u istoriji Republike Srpske.

Vens-Ovenov plan je bio mirovni prijedlog za kraj rata u BiH koji su početkom 1993. napravili specijalni predstavnici Sajrus Vens i lord Dejvid Oven. Plan je predviđao unitarnu BiH, VRS bi morala da se povuče sa 27 odsto teritorije, a pokrajine su bile uređene tako da Srbi ne bi mogli da organizuju svoju državu. Skupština sazvana 5. maja 1993. u Palama odbacila je Vens-Ovenov plan, a jugoslovenska delegacija je napustila zasjedanje.

Đekanović je rekao da je svaka sjednica bila obilježena određenim pritiscima, te da je situacija bila do te mjere naelektrisana da su se očekivali i sukobi u samoj skupštini.

Značajna je i sjednica skupštine održana iste godine u junu na Jahorini, na kojoj je usvojen Oven-Stoltenbergov plan, kojim je bilo predviđeno da Srpska bude kompaktna i zaokružena teritorija, slična današnjoj. Krajem avgusta Hrvati proglašavaju svoju teritoriju Republikom Herceg Bosnom. Ovaj potez je doveo do odbijanja ovog plana od muslimanske strane.

Sredinom marta 1994. poslije bombaškog napada na pijaci "Markale", za koji su optuženi Srbi, dolazi do potpisivanja sporazuma između Izetbegovića i Tuđmana o formiranju muslimansko-hrvatske federacije u BiH. Kao odgovor na to Srbi u aprilu napadaju enklavu Goražde, povodom čega se formira Kontakt grupa u čijem su sastavu bile SAD, Francuska, Njemačka, Engleska i Rusija. Kontakt grupa je ponudila plan o podjeli BiH na dva entiteta. i to muslimansko-hrvatski 51 odsto i Republika Srpska 49 odsto. Hrvati i Muslimani potpisali ovaj su plan, ali je Narodna skupština to odbila. Vlasti SRJ i Srbije su zbog toga 4. avgusta prekinuli sve odnose sa RS i uveli sankcije, te zatvorili granicu na Drini.

Poslijeratni period

U poslijeratnom periodu rada Narodne skupštine RS mogu se izdvojiti dva perioda: prvi, od završetka rata do 2002, kada je Skupština radila kao jednodomni parlament, i drugi, od 2002. godine, od donošenja amandmana na Ustav RS, kojima je uvedena konstitutivnost sva tri naroda, te u zakonodavnu strukturu uvedeno Vijeće naroda RS.

Poslanik SDS-a u prvom sazivu Narodne skupštine Republike Srpske Miloš Lero poručio je da je potrebno da se sačuva RS i da su na tom putu sloga i jedinstveno nešto bez čega se ne može, bez obzira na neka ideološka opredjeljenja.

Vladajuća skupštinska većina mijenja se 2006. godine, a 28. februara predsjednik Skupštine postao je Igor Radojičić, koji tu funkciju obavlja i danas.

Radojičić kaže da je u kontinuitetu obilježeno 20 godina Narodne skupštine RS.

- Često nije bilo lako odlučivati, ali ono što je obilježilo svih ovih 20 godina jeste stalna borba za RS, nekada je to bilo u ratu, kasnije u miru, koliko se kada moglo, ali ni u jednom od saziva ovog parlamenta nije se odustajalo od osnovne ideje "naša Republika Srpska, uređenija, bolja, jača i ljepša" - istakao je Radojičić.

Uključujući prve višestranačke izbore 1990. godine i izbore poslije njih do danas narodni poslanici birani su osam puta i na tri načina. NSRS donijela je od 1991. do 2010. godine, osim Ustava, osam rezolucija, 23 deklaracije, 1.431 zakon, 2.080 odluka, te veliki broj drugih akata.

Sazivi Narodne skupštine RS

• Prvi saziv (oktobra 1991 - septembar 1996)

1. Bjelošević Milovan +, 2. Bogić Gavro, 3. Buha Aleksa, 4. Bijelić Slobodan, 5. Bosiljčić Ljubo +, 6. Brđanin Radoslav, 7. Bucalo Vojin, 8. Blagojević Stanko, 9. Borković Ratko +, 10. Vasiljević Mladenko, 11. Vještica Miroslav, 12. Veselinović Nenad +, 13. Vidić Dobrivoje, 14. Vojinović Milenko +, 15. Gaković Momir +, 16. Grahovac Anđelko, 17. Gavrić Neđo, 18. Glamočić Slavko, 19. Golijanin Momčilo, 20. Gostić Uroš, 21. Grbić Branko, 22. Dodik Milorad, 23. Đurić Dragan, 24. Đekanović Nedeljko, 25. Erceg Nikola, 26. Zorić Milan +, 27. Zekić Goran +, 28. Zeljković Duško, 29. Joldić Miodrag, 30. Kuprešanin  Vojo, 31. Kasagić Rajko, 32. Kuzmanović Milorad, 33. Knežević Savo, 34. Kisin Nikola +, 35. Kalabić Rajko,  36. Kelečević Zlatko, 37. Kerović Dragomir, 38. Kontić Marinko, 39. Kovačević Vlado, 40. Kozić Dušan, 41. Kalinić Dragan, 42. Krajišnik Momčilo, 43. Lalović Grujo, 44. Lero Miloš, 45. Milovanović Pantelija +, 46. Milanović Milovan +, 47. Maksimović Vojislav, 48. Miljanović Mitar, 49. Mijatović Jovo, 50. Mijatović Mirko, 51. Malidža Milan, 52. Medić Stevan, 53. Mićić Momčilo, 54. Milanović Dragan +, 55. Milinković Dobrislav, 56. Mićić Dragoljub, 57. Mišić Boško +, 58. Najdanović Milutin +, 59. Novaković Milan, 60. Nedić Miladin, 61. Neđić Ilija, 62. Ninković Milan, 63. Oljača Ostoja, 64. Pantić Milenko, 65. Pejović Duško, 66. Perić Nikola, 67. Popović Goran, 68. Radić Trifko, 69. Rašula Nedeljko +,  70. Srdić Srđa +, 71. Subašić Petar, 72. Stupar Veljko, 73. Simić Branko +, 74. Simić Marko +, 75. Spremo Radovan,  76. Spasojević Milan,  77. Timarac Svetozar +, 78. Trbojević Milan, 79. Tešić Milan 80. Tošić Momir,  81. Čančar Petko, 82. Ćorda Savo,  83. Urošević Dušan, 

• Drugi saziv (septembar 1996 - jul 1997),
• Treći saziv (novembar 1997 - septembar 1998),
• Četvrti saziv (septembar 1998 - novembar 2000),
• Peti saziv (novembar 2000 - oktobar 2002),
• Šesti saziv (oktobar 2002 - oktobar 2006),
• Sedmi saziv (oktobar 2006 - oktobar 2010) i
• Osmi saziv (oktobar 2010 - …).

Sastavi Vlada Republike Srpske

Prva Vlada  -  imenovana 22. aprila 1992. godine 

Premijer: Vlade Branko Đerić

Potpredsjednici: Milan Trbojević i Momčilo Pejić

Ministri: Aleksa Milojević (prostorno uređenje i razvoj, nauka i tehnologija)

Momčilo Mandić (pravosuđe i uprava)

Dragan Kalinić (zdravlje, socijalna zaštita i zaštita porodice)

Božidar Antić (privreda)

Mićo Stanišić (unutrašnji poslovi)

Bogdan Subotić (odbrana)

Petra Marković (finansije)

Aleksa Buha (inostrani poslovi)

Velibor Ostojić ( informacije)

Ljubomir Zuković (obrazovanje, nauka, kultura i vjera)

Nedeljko Lajić (saobraćaj i veze)

Milivoje Nadaždin (poljoprivreda i šumarstvo)

Vlada imenovana 20. januara 1993. godine 

Premijer: Vladimir Lukić

Potpredsjednici: Branko Ostojić i Vitomir Popović

Ministar:

Dušan Kovačević, Ratko Adžić, Boro Bosić, Borivoje Sendić, Jovo Rosić, Petra Marković, Radoslav Brđanin, Ljubomir Zuković, Milenko Stanić, Dragan Kalinić, Miroslav Toholj, Dragan Đokanović, Dragan Davidović, Nedeljko Lajić, Velibor Ostojić.

++++++++++++++++++++++++

Vlada imenovana 18. avgusta 1994. godine 

Premijer: Dušan Kozić

Milan Ninković, Živko Rakić, Jovo Rosić, Aleksa Buha, Ranko Pejić, Nedeljko Lajić, Ljubomir Zuković, Sveto Kovačević, Boro Bosić, Borivoj Sendić, Dragan Kalinić, Miroslav Toholj, Vojislav Radišković, Radoslav Brđanin, Dragan Davidović.

+++++++++++++++

Vlada imenovana 17. decembra 1995. godine 

Premijer: Rajko Kasagić

Milan Ninković, Dragan Kijac, Marko Arsović, Aleksa Buha, Novak Kondić, Nedeljko Lajić, Nedeljko Rašula, Spasoje Albijanić, Milorad Skoko, Dragan Kalinić, Dragan Božanić, Vojislav Radišković, Ratko Mišanović, Dragan Davidović, Ljubiša Vladušić, Đojo Arsenović, Ljubomir Zuković, Borivoje Sendić, Miroslav Toholj.

+++++++++++++++++

Vlada imenovana 18. maja 1996. godine 

Premijer: Gojko Kličković

Milan Ninković, Dragan Kijac, Marko Arsović, Aleksa Buha, Novak Kondić, Nedeljko Lajić, Nedeljko Rašula, Spasoje Albijanić, Milorad Skoko, Dragan Kalinić, Dragan Božanić, Vojislav Radišković, Ratko Mišanović, Dragan Davidović, Ljubiša Vladušić, Đojo Arsenović, Borivoj Sendić, Miroslav Toholj, Ljubomir Zuković.

++++++++++++++++++++

Vlada imenovana 27. novembra 1996. godine

Premijer: Gojko Kličković

Ministri:

Milan Ninković, Dragan Kijac, Branko Petrić, Aleksa Buha, Ranko Travar, Novak Kondić, Nedeljko Lajić, Stevan Stević, Mlađen Cicović, Milorad Skoko, Đojo Arsenović, Mirko Šošić, Ljubiša Vladušić, Svetlana Šiljegović, Vojislav Gligić, Ratko Mišanović, Branko Stjepanović, Dragan Davidović, Rajko Papović,
Vinko Kondić.

++++++++++

Vlada imenovana 26. avgusta 1997. godine

Premijer: Gojko Kličković

Ministri:

Milan Ninković, Slavko Paleksić, Branko Petrić, Aleksa Buha, Drago Simić, Novak Kondić, Nedeljko Lajić, Mlađen Cicović, Đurađ Banjac, Đojo Arsenović, Mirko Šošić, Slobodan Ećimović, Svetlana Šiljegović, Vojislav Gligić, Ratko Mišanović, Stevan Stević, Vojislav Topalović, Rajko Papović, Vinko Kondić, Dragan Kijac.

++++++++++++++++++++++++++++

Vlada imenovana 18. januara 1998. godine

Premijer: Milorad Dodik

Ministri:

Manojlo Milovanović, Milovan Stanković, Nenad Suzić, Novak Kondić, Petko Čančar, Željko Rodić, Vladimir Dokić, Milenko Savić, Marko Pavić, Živojin Erić, Nikola Kragulj, Jovo Bašić, Rajko Vasić, Miladin Dragičević, Jovo Turanjanin, Milorad Karalić, Tihomir Gligorić, Savo Lončar, Ostoja Kremenović.

+++++++++++++

Vlada imenovana 12. januara 2001. godine 

Premijer: Mladen Ivanić

Ministri:

Biljana Marić, Slobodan Bilić, Perica Bundalo (Dragomir Jovičić), Gojko Savanović, Milenko Vračar (Simeun Vilendečić), Petar Kunić,
Pero Bukejlović, Milorad Balaban, Boško Lemez, Rajko Latinović (Rodoljub Trkulja), Branko Dokić, Mitar Novaković, Goran Popović (Željko Tadić, Boro Babić) Neđo Đurić,
Dragan Šolaja, Fuad Turalić, Mićo Mićić, Dušan Antelj i Zoran Tešanović.

++++++++++++++

Vlada imenovana 17. januara 2003. 

Predsjednik Vlade: Dr Dragan Mikerević

Ministri:
Zoran Đerić (Darko Matijašević), Milovan Stanković, Simeun Vilendečić (Branko Krsmanović), Milan Bogićević (Đorđe Lajšić), Gojko Savanović, Saud Filipović, Slaven Pekić, Marin Kvaternik,
Rodoljub Trkulja, Dragan Šolaja, Boris Gašpar, Mićo Mićić,
Omer Branković, Jasmin Samardžić, Đemal Kolonić, Mensur Šehagić (Hrusto Tupeković).

+++++++++++++++++++++++++++

Vlada imenovana 15. februara 2005. 

Premijer: Pero Bukejlović

Ministri:
Miladin Gligorić, Svetlana Cenić, Milovan Pecelj (Snježana Božić), Džerard Selman, Milovan Stanković, Darko Matijašević, Zdenka Abazagić, Ivo Komljenović, Goran Perković, Dragoja Lajić, Boris Gašpar, Muhamed Lišić, Miodrag Deretić, Jasmin Seferović, Jasmin Samardžić, Fuad Turalić I Milovan Stanković.

++++++++++++++++=

Vlada imenovana 28. februara 2006. 

Premijer: Milorad Dodik

Milan Jelić, Aleksandar Džombić, Anton Kasipović, Omer Višić, Branislav Borenović, Stanislav Čađo, Nebojša Radmanović, Ranko Škrbić,
Slaven Pekić, Nedeljko Čubrilović, Predrag Gluhaković,
Fatima Fetibegović, Boško Tomić, Jasna Brkić, Omer Branković, Bakir Ajanović.

+++++++++++++

Vlada RS imenovana 29. Novembra 2006.

Premijer Milorad Dodik

Ministri:

Aleksandar Džombić, Stanislav Čađo, Džerard Selman, Zoran Lipovac, Jasna Brkić, Boško Tomić (Rade Ristović), Predrag Gluhaković, Slobodan Puhalac, Nedeljko Čubrilović, Radivoje Bratić, Fatima Fetibegović, Anton Kasipović, Omer Branković, Ranko Škrbić, Bakir Ajanović, Proko Dragosavljeević, Rajko Ubiparip (Slobodan Puhalac).

+++++++++++++++

Vlada RS imenovana 29. decembra 2010.

Premijer: Aleksandar Džombić

Ministri:

Zoran Tegeltija, Ranko Škrbić, Anton Kasipović, Džerard Selman, Stanislav Čađo, Nedeljko Čubrilović, Željka Cvijanović, Željko Kovačević, Jasmin Komić, Miroslav Milovanović, Srebrenka Golić,

Petar Đokić, Gorana Zlatković, Nada Tešanović, Lejla Rešić, Davor Čordaš.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.