Koljević: Republika Srpska postala svjetionik srpstva 21. vijeka

Koljevićeva je u autorskom tekstu za “Novu srpsku političku misao” navela da Republika Srpske “dosljedno oživljava politički lik Evrope koja služi interesima sopstvenih naroda i naspram lažnog elitizma postavlja suverenitet, patriotizam i pravu demokratiju”.

Ona je ukazala da je, kada se na skupu u Evropskom parlamentu posvećenom obilježavanju 20 godina od NATO agresije raspravljalo o pitanju Republike Srpske nastojala da, prije svega, ukaže na činjenicu da je osnovno obilježje spoljne politike Srpske da objektivno posmatra kretanja u savremenoj Evropi i u cijelom svijetu “i proaktivno djeluje u relaciji spram tih transformacija”.

“Štaviše, već tada bilo je sasvim transparentno kako Srpska ni najmanje ne okleva da razvije bliske odnose sa svim pravim političkim prijateljima, te kako njeno stanovište vojne i političke neutralnosti relevantno doprinosi stabilnosti celog Balkana upravo stoga jer afirmiše suverenitet i autonomiju koji korespondiraju sa demokratskim principom tj. voljom naroda”, naglasila je Koljevićeva.

Prema njenim riječima, jedna od posljedica stvaranja veće politički i vojno neutralne teritorije na Balkanu bila bi smanjenje tenzija na ovom politički relevantnom prostoru i to bi potencijalno bio i strateški putokaz za buduće evropske doktrine.

“Ili, još preciznije, u perspektivi bi se čak mogla razmatrati i nova bezbednosna arhitektura Starog kontinenta”, ocijenila je Koljevićeva, koja je i viši naučni saradnik Instituta za političke studije u Beogradu.

Ona je dodala da ovo u najvećoj mjeri zavisi od toga kako će izgledati političko tkanje budućnosti evropskih država i kako će se misliti o njihovoj politici i bezbjednosti u predstojećem vremenu.

“Što se tiče Srpske, ona dosledno oživljava politički lik Evrope koja služi interesima sopstvenih naroda i naspram lažnog elitizma postavlja suverenitet, patriotizam i pravu demokratiju. U tom svetlu, Srpskoj je jasno da 21. vek znači kreativni angažman u kojem se iznova grade i politika i ekonomija i kultura u epohi posle neoliberalizma, kao i da je jedan od najvažnijih izraza tog procesa sećanje kako se Evropa prostire od Atlantika do Urala”, navela je Koljevićeva.

Ona je istakla da Srbi imaju posebnu ulogu u stvaranju nove Evrope jer se upravo na njihovom primjeru paradigmatično pokazalo kako izgleda neoliberalno i postmoderno djelovanje projekta EU.

“Suprotstavljanje intervencionizmu, obnova političkog subjektiviteta, proces ponovnog rođenja istorije nakon njenog falsifikovanog žkrajaž, i zasnivanje novih društvenih ugovora čija su okosnica sloboda, pravda i nacionalno dostojanstvo – temeljne su odlike ove srpske specifičnosti, a ponajbolje ih izražava Republika Srpska”, navela je Koljevićeva.

Ona je pojasnila da je najprije riječ “o reafirmisanju demokratskog suvereniteta koji čini elanvital različitih evropskih naroda i izranja kao poželjna alternativa totalizujućoj moći EU”.

“U real-političkom smislu, radi se o Evropi koja prirodno obnavlja istorijske, duhovne, kulturne i ekonomske veze sa Rusijom jer je Evropu i Rusiju u najrelevantnijem smislu i nemoguće razdvojiti. Štaviše, upravo Ruska Federacija efektivno se suprotstavlja hegemoniji i unipolarizmu u svetskoj politici ističući važnost dia-logosa”, dodala je Koljevićeva.

Prema njenim riječima, Srpska je, sa svoje strane, primjerom demonstrirala kako izgleda politika ravnopravnosti naspram politike uslovljavanja “i upravo tako se otvorila strateška perspektiva realizacije i savremene srpske i ruske, ali i izvorno evropske politike na Balkanu – i to kroz pitanje sadašnjosti i budućnosti Republike Srpske”.

“Razume se, reč je o procesu oslobođenja Srba od de facto zapadne kolonizacije i to je osnovni razlog zbog čega povratak Rusije na Balkan ima višestruke posledice. A središte ovog procesa je Srpska. I još više: naznačeno kretanje konstitutivno je i za sledeću fazu stvaranja nove Evrope koja politički apstrahuje od neoliberalizma upravo kroz nacionalnu vitalnost i narodnu participaciju”, ocijenila je Koljevićeva.

Ona je podsjetila da je prije nekoliko godina zapisala da “put za Beograd može da vodi iz Banjaluke i tako uloga Srba u procesu stvaranja samosvesne i samoodređujuće Evrope postaje plauzibilnija”.

Koljevićeva je navela da je “u sličnom smislu, /ruski akademik Jelena/ Guskova nedavno saopštila kako žSrpska već očigledno postaje centar srpstva na Balkanuž jer je žpreuzela lidersku poziciju među Srbima na Balkanuž, te kako se žzahvaljujući unutrašnjoj i spoljnoj politici Banjaluka danas može nazvati centrom brige za Srbe u drugim regionima Balkanaž”.

“Apostrofirajući kako je Srpskoj izuzetno stalo do jedinstva srpskog kulturnog i duhovnog prostora na Balkanu Guskova na pitanje žko može spasiti svet od globalizma?ž odgovara žsnažna Rusija zajedno sa Srbima. I u tome je istorijska uloga Republike Srpske i, naravno, Srbijež”, ukazala je Koljevićeva.

Prema njenim riječima, “u isti mah, Poležajev je istakao kako su Srbi iz BiH postali primarni oslonac Rusije na Balkanu, te kako politika Srpske u potpunosti korespondira sa novom ruskom politikom”.

Koljevićeva je istakla da je tako “savremena Srpska postala egzemplaran primer političkog napretka koji izvire iz narodne volje”.

“Paralelno, ispostavila se i kao primer politike koja proističe iz istorijske samosvesti o pravednoj borbi Srba u Prvom i Drugom svetskom ratu kao i devedesetih kada je trebalo odbraniti Srpsku – jer se radi o istoj borbi za slobodu i za jedinstven i isprepleten politički subjektivitet”, navela je Koljevićeva.

Ona je naglasila da se osnovni principi srpske političke tradicije ubrajaju u najsvjetlije evropske primjere, “a od njihove realizacije u najvećoj meri će zavisti i svet života i život sveta koji se upravo rađa”.

“Jer, sve naznačene elemente potrebno je sagledati kroz prizmu principa novog svetskog upravljanja za 21. vek”, dodala je Koljevićeva.

Prema njenim riječima, u pitanju je velika prekretnica u svjetskoj politici koju su “kroz zajednički nastup /ministra spoljnih poslova Rusije Sergeja/ Lavrova i /ministra spoljnih poslova Kine Vang/ Jija - najavile Rusija i Kina”.

Koljevićeva je ukazala da su, apostrofirajući kako je svijet ušao u period izuzetne turbulencije i brzih promjena, Moskva i Peking kao prvi princip istakle da je neophodno odbaciti politizaciju teme ljudskih prava tj. praksu njihovog korišćenja kao izgovora za miješanje u unutrašnje stvari drugih država.

“Podvlači se i kako su ljudska prava univerzalna, te kako su države u obavezi da ih štite i u političkoj i socijalnoj i ekonomskoj sferi – kao i u oblastima kulture i ideologije – a isto je obaveza i cele međunarodne zajednice”, navela je Koljevićeva.

Prema njenim riječima, drugi princip “novog svjetskog upravljaštva referira na demokratiju kao zakonom garantovanu vlast naroda - a Rusija i Kina istovremeno akcenat stavljaju na činjenicu kako ne postoji jedinstveni standard demokratskog modela zbog čega je neophodno poštovati zakonita prava suverenih država da samostalno određuju svoj put razvoja”.

“Ili, još preciznije, ističe se kako je mešanje u unutrašnjne stvari suverenih država pod izgovorom žširenja demokratijež nedopustivo u civilizovanom svetu”, dodala je Koljevićeva.

Ona je navela da je treći princip poretka za 21. vijek međunarodno pravo kao preduslov razvoja čovječanstva i središnja uloga Povelje UN, dok se četvrti momenat tiče multilateralne saradnje koja je neophodna za uspostavljanje ravnopravnosti, a u svrhu očuvanja mira i strateške stabilnosti.

Koljevićeva je ukazala da je najopštiji cilj koji su Rusija i Kina promovisale zajedničkim stavom o pitanjima svjetskog upravljanja u savremenim uslovima zbližavanje zemalja svjeta umjesto konfrontacije.

“Svi navedeni elementi korespondiraju upravo sa rehabilitacijom izvornih evropskih principa i vrednosti: ljudskih prava, demokratije, slobode, ravnopravnosti, pravde i dijaloga. Ipak, prema većini relevantnih procena, politički partneri Rusije i Kine u ovoj borbi za poredak 21. veka verovatno neće biti EU već pojedinačne evropske zemlje koje se vode vitalnim nacionalnim i opštim interesima”, ocijenila je Koljevićeva.

Ona je navela da je u isto vrijeme nekadašnji američki državni sekretar Henri Kisindžer “skrenuo pažnju kako cio svijet može ući u opasno razdoblje kakvo je prethodilo Prvom svjetskom ratu – ukoliko SAD ne postignu sa Kinom sporazum o novom svjetskom poretku koji će da garantuje stabilnost”.

“U Čatam hausu Kisindžer je posebno upozorio kako je stanje u Evropi upravo kao pred Prvi svetski rat, te kako je situacija i znatno opasnija obzirom da visoko tehnološko naoružanje može dovesti do sukoba većih razmera”, napomenula je Koljevićeva.

Ona je istakla da u ovom svjetlu, pitanje srpskog svijeta – i središnje uloge Srpske u njemu – poprima jasnije obrise, jer, Srpska se u novom sukobu civilizacija nedvosmisleno opredijelila za srpske i izvorne evropske principe koji se sada prevashodno brane na Istoku i zato je postala svetionik srpstva 21. vijeka.

“Štaviše, ovo opredjeljenje protkala je i u potpisivanju i zahtevu za poštovanjem izvornog Dejtonskog sporazuma jer ovaj sporazum kao društveni ugovor ne samo da prepoznaje konstitutivnu ulogu entiteta kao krajnjih nosilaca političkih subjektiviteta, već se u njemu sasvim precizno ističe kako će žsve strane u potpunosti poštovati suverenu jednakost jedna drugež”, navela je Koljevićeva.

Ona je dodala da je, s tim u vezi, politički prostor demokratskog suvereniteta prema Dejtonskom sporazumu upravo prostor decentralizacije, najvišeg stepena autonomije entiteta i njihovog sopstvenog političkog upravljanja, te se tako pojavljuje kao sasvim u skladu sa savremenim političkim tendencijama 21. vijeka.

“Ali, paralelno, ukoliko ubrzo osnovni principi Dejtonskog sporazuma ne zažive u realnosti referendum kao najuzoritiji politički izraz prave demokratije ne samo da je legitiman, već je praktično i jedini put za očuvanje subjektivnosti i vitalnosti”, naglasila je Koljevićeva.

Prema njenim riječima, najzad, ali ne i najmanje važno, o “središnjoj ulozi Srpske za srpski svijet, za cio Balkan i za Evropu koja se rađa – kao i o isprepletenosti njenog spoljnopolitičkog opredjeljenja i njene suverenosti – svjedoče i velika politička kriza u Crnoj Gori, kao i trenutne rasprave u Srbiji”.

“U oba slučaja, našlo se pitanje žgenocidnostiž Srba, jednom kroz ponovno političko aktiviranje pitanja Srebrenice i drugo uz već očiglednu kulminaciju u liku /ambasadora Njemačke u Srbiji Tomasa/ Šiba apropo NATO agresije na Srbiju”, navela je Koljevićeva.

Ona je ukazala da su ovo osnovni razlozi zbog čega je pravilno srpsko istorijsko razumijevanje devedesetih – i od strane onih koji su se iz najboljih namjera tada ipak našli na pogrešnoj strani istorije – od suštinskog značaja i zbog čega je neraskidivo povezano sa spoljnopolitičkim pravcem i suverenitetom.

“Ili – još preciznije i dramatičnije – mera u kojoj u Srbiji i Crnoj Gori u vremenu koje je pred nama bude političke vrline i hrabrosti da se više ne stoji na bespuću svetsko-političke vetrometine već da se krene putem političkog subjektiviteta biće mera i patriotizma i pogleda na jedinstveni srpski svet. A Srpska će, u svakom slučaju – biti više od Srpske. Jer već to i jeste”, zaključila je Koljevićeva.  

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.