ANALIZA: U proteklih pet godina brašno i gorivo jeftiniji, hljeb i prevoz skuplji

Prema podacima Republičkog zavoda za statistiku, proteklog mjeseca u odnosu na septembar 2014. godine pale su prosječne cijene brašna, mesa, mlijeka, ulja, voća, povrća i goriva, dok su hljeb, kafa, drvo za ogrev, pelene, komunalne usluge i prevoz poskupjeli.

Sve vrste mesa, izuzev teletine, jeftinije su nego prije pet godina. Za kilogram svježe piletine potrebno je izdvojiti 4,54 KM, dok je u septembru 2014. godine bilo potrebno 1,12 maraka više.

Statističari su izračunali i da je kilogram junetine s kostima jeftiniji za 0,82 KM nego prije pet godina, dok sladokusci koji za svoj meni radije biraju svinjetinu bez kosti plaćaju 0,96 KM manje. 

Predsjednik Udruženja uzgajivača svinja u RS Mišo Maljčić ističe za “Glas Srpske” da su nelojalna konkurencija i prekomjeran uvoz mesa sumnjivog kvaliteta gotovo potopili domaću proizvodnju.

- Statistika pokazuje da je na trpezama u BiH svega sedam odsto domaće hrane, a sve ostalo se uvozi. Mi smo odavno izgubili utakmicu sa uvoznicima koji meso sumnjivog kvaliteta dovoze i prodaju po niskim cijenama - rekao je Maljčić, naglasivši da je krajnje vrijeme da se uvedu prelevmani na uvoz mesa. 

Građani su proteklog mjeseca litar mlijeka u prosjeku plaćali 0,07 KM manje nego u septembru 2014. godine, a istu količinu ulja 0,19 KM manje. Kilogram paradajza jeftiniji je za 0,76 maraka, a kilogram jabuka za 0,29 KM.

Uprkos dodatnim akcizama na gorivo koje su uvedene lani u BiH, statistika pokazuje da je gorivo u Srpskoj jeftinije u odnosu na prije pet godina, pa je tako za litar benzina 98 u septembru bilo potrebno 2,34 KM, dok je prije pola decenije koštao 2,37 KM, dok je litar dizela u prosjeku sada jeftiniji za 13 feninga. 

Uprkos pojeftinjenju goriva, posmatrano u ovom petogodišnjem periodu, prevoznici cijene nisu spustili, pa je karta u gradskom prevozu u prosjeku skuplja za 0,15 KM. Cijene su podigli i taksisti, pa se po pređenom kilometru plaća 20 feninga više u odnosu na septembar 2014. godine.

Iako je godinama za poskupljenje pekarskih proizvoda opravdanje bilo rast cijena goriva i osnovnih namirnica, sudeći prema zvaničnim podacima statističara, razloga za drastične razlike u cijenama nema.

Cijena bijelog brašna po kilogramu niža je za 0,04 marke u odnosu na septembar 2014. godine, ali je cijena bijelog hljeba za toliko viša, dok ljubitelji polubijelog hljeba za kilogram moraju iskeširati u prosjeku 0,38 KM više. Razloge za to pekari nalaze u povećanju plata radnicima. 

- Hljeb i pekarski proizvodi poskupljuju usljed povećanja cijene rada. Proizvodnja hljeba je i dalje intenzivna, veoma malo je prisutna automatizacija.

Borimo se da kupimo automatske mašine kako bismo smanjili broj radnika - rekao je predsjednik Udruženja pekara RS Saša Trivić i dodao da se poskupljenja mogu očekivati i u narednom periodu.

Predsjednica Udruženja potrošača “Don” iz Prijedora Murisa Marić kaže da se cijene proizvoda na policama marketa mijenjaju iz mjeseca u mjesec, zbog čega je teško dobiti realnu sliku.

- Globalno gledano konstantno je prisutan tihi rast cijena. Jedino kod nas nema te uzročno-posljedične veze da kada gorivo pojeftini, padnu i cijene

Prosječna plata

Prema podacima Republičkog zavoda za statistiku, prosječna septembarska plata nakon oporezivanja iznosila je 909 KM i u odnosu na avgust nominalno je manja za 0,2 odsto, a realno manja za 0,8 odsto.

- Najviši prosjek od 1.426 KM bio je u području finansijske djelatnosti i djelatnosti osiguranja, a najniži u području građevinarstva 631 KM - naveli su u Zavodu.

SMANjENjE CIJENA 

NAMIRNICE/USLUGE                          PROSJEČNE CIJENE (U KM)         
                                                                           2014.                   2019.           
brašno(kg)                                                        1,22                     1,18   
junetina s kostima (kg)                                    9,48                      8,66
piletina (kg)                                                   5,67                      4,54
svinjetina (kg)                                                10,44                     9,48
mlijeko (l)                                                       1,51                     1,44
ulje (l)                                                             2,08                     1,89
jabuke (kg)                                                         1,64                     1,35
paradajz (kg)                                                     2,35                     1,59
benzin 98 (l)                                                   2,37                     2,34
dizel (l)                                                          2,32                     2,19

POVEĆANjE CIJENA 

NAMIRNICE/USLUGE                          PROSJEČNE CIJENE (U KM)         
                                                                           2014.                   2019.           
bijeli hljeb (kg)                                                2,06                      2,10
polubijeli hljeb (kg)                                        1,98                      2,36
kokošija jaja (komad)                                        0,25                     0,26   
kafa (kg)                                                           12,44                   13,01
pelene (paket)                                                  9,16                     16,34
deterdžent za veš (kg)                                      3,70                      3,82
drvo za ogrev (m³)                                            65,43                   77,38
odvoz smeća (m²)                                              0,12                      0,15
karta za gradski prevoz                                  1,37                      1,52
taksi  (km)                                                        1,34                       1,54  

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.