PREDSJEDNIK Republike Srpske Milan Jelić u intervjuu za Glas Srpske govorio je o vrijednostima trećeg sporazuma o specijalnim i paralelnim vezama, ovoga puta između Srbije i Republike Srpske, zatim o inicijativi o ocjeni ustavnosti do sada prenesenih nadležnosti sa Republike Srpske na nivo BiH, o reformi Ustava BiH u okviru koje je dominantno pitanje nova reorganizacija policije... pa sve do društveno relaksirajućih tema, o sportu - fudbalu prije svega...
Na početku razgovora predsjednik Jelić je rekao:
- U četvrtak ćemo svečano potpisati sporazum o specijalnim i paralelnim vezama između Srbije i Republike Srpske. Kao što je poznato, nakon potpisivanja Dejtonskog mirovnog sporazuma, koji omogućava, štaviše, sugeriše ovakav vid saradnje, u međuvremenu su na Balkanu nastajale nove državne zajednice. Bila je Savezna Republika Jugoslavija, pa Državna zajednica Srbija i Crna Gora, i sa jednima i sa drugima smo potpisali sporazume... Ovo je treći sporazum, sada ga potpisujemo sa Srbijom i on, pored ostalog, podrazumijeva i formiranje vijeća za praćenje sprovođenja sporazuma. Njega će činiti četiri predsjednika, dakle, predsjednik i premijer Srbije Boris Tadić i Vojislav Koštunica, premijer Republike Srpske Milorad Dodik i ja.
GLAS SRPSKE: U odnosu na dosadašnja dva sporazuma, ovaj vjerovatno predviđa i novosti prilagođene vremenu i uslovima u kojima živimo...
MILAN JELIĆ: Sporazum će, pored odredbi iz prethodnih dokumenata, predviđati i formiranje regionalnih organizacija i institucija, kao na primjer u elektroprivredi, Direkciji za robne rezerve; naravno, ovo je poziv i Federaciji BiH, kao i drugim zemljama iz okruženja da nam se pridruže u regionalnom udruživanju. Na taj način, svi zajedno pratili bi evropski trend koji afirmiše upravo regionalizaciju kao prvi, veoma značajan pravac ka globalizaciji i ulasku u evropske i evroatlantske integracione procese.
GLAS SRPSKE: Javnosti je poznato da ste Vi, kao i predsjednik Vlade Republike Srpske Milorad Dodik pokrenuli inicijativu za ocjenu ustavnosti do sada prenesenih nadležnosti sa Republike Srpske na nivo BiH...
MILAN JELIĆ: Vlada Republike Srpske već je zadužila ministarstva i to u smislu da svako ministarstvo, iz svog djelokruga, pripremi informaciju o nadležnostima koja su do sada prenesena na nivo BiH i analizira postignute efekte. Ovaj posao trebao bi da bude završen do kraja septembra, kada će sve analize biti objedinjene u jedinstvenu informaciju koja će se naći pred poslanicima Narodne skupštine Republike Srpske.
GLAS SRPSKE: Iz OHR-a poručuju da su samo nadležnosti iz oblasti odbrane, indirektnog oporezivanja i odluka o osnivanju Visokog sudskog i tužilačkog savjeta formalno prenesene na nivo BiH...
MILAN JELIĆ: Mi smatramo da se radi o daleko većem broju. Podsjetio bih da su i carinske nadležnosti sa Republike Srpske prenesene na nivo BiH.
Pošto proces prenošenja nije doveden do kraja, to znači da ove nadležnosti nisu ugrađene u ustavne amandmane, odnosno Ustav BiH.
Onda ostaje pitanje na koji su način ostale nadležnosti i brojni zakoni preneseni na nivo BiH.
Uostalom, ako se utvrdi da su neke nadležnosti prenesene na nivo BiH na nelegalan i vanustavan način, smatramo da trebaju biti vraćene na nivo entiteta.
Nećemo pristati na dalje nekontrolisano, paušalno i vanustavno prenošenje nadležnosti pod izgovorom da se radi o reformama, jer se reforme sprovode radi poboljšanja funkcionalnosti što ovdje, u velikoj mjeri, nije slučaj. Prenos nadležnosti moguć je isključivo kroz institucije Republike Srpske i uz procedure koje su u skladu sa Ustavom.
Do sada nije urađena ozbiljna analiza efekata prenosa nadležnosti i efikasnosti zakona i institucija koje su osnovane na nivou BiH, a vrlo je upitno kakve bi rezultate takva analiza pokazala. I bez analize očigledno je da su rezultati poražavajući, u smislu efikasnosti i funkcionalnosti velikog broja institucija i zakona na nivou BiH.
Zbog toga postavljam pitanje zašto se neke nadležnosti ne bi vratile sa nivoa na kojem ne funkcionišu, a to je nivo BiH, na nivo na kojem funkcionišu, u ovom slučaju, na nivo entiteta.
GLAS SRPSKE: Kako ocjenjujete dosadašnje razgovore o reformi policije i koji model je jedino prihvatljiv za Republiku Srpsku?
MILAN JELIĆ: Kada je u pitanju reforma policije, predstavnici Republike Srpske odlučili su da daju konkretan doprinos rješavanju i ovog pitanja. Obavio sam niz konsultacija sa političarima iz Republike Srpske i poslanicima iz Republike Srpske u Parlamentarnoj skupštini BiH, koji su rezultirali visokim stepenom saglasnosti o aktuelnim reformama. Kao rezultat toga pojavila se inicijativa poslanika iz Republike Srpske u Parlamentu BiH da u parlamentarnu proceduru upute nacrt zakona o policijskim strukturama u BiH.
To je dokaz da institucije Republike Srpske vode aktivnu politiku s ciljem rješenja ovog pitanja. Smatramo da se radi o kompromisnom i izbalansiranom prijedlogu koji je u skladu sa tri evropska principa, a istovremeno omogućava funkcionisanje i opstanak policije Republike Srpske kao dijela bezbjednosnih struktura BiH.
GLAS SRPSKE: Kakav je stav zvaničnika Republike Srpske kada je riječ o izmjenama Ustava BiH?
MILAN JELIĆ: Što se tiče reforme Ustava BiH stav predstavnika Republike Srpske je jasan i o ovom pitanju, rekao bih, postoji konsenzus među predstavnicima pozicije i opozicije. I u ovom slučaju, predstavnici Republike Srpske vodili su aktivnu politiku i, na osnovu dejtonskih rješenja, predlagali reforme koje bi BiH učinile funkcionalnijom državom, uz istovremeno očuvanje Republike Srpske. Dobro je poznato ko je odbio aprilski paket ustavnih promjena i zbog toga se ne može govoriti da je Republika Srpska kočničar reformskih procesa u BiH.
Međutim, bez obzira na propast aprilskog paketa predstavnici Republike Srpske, nastavili su da aktivno doprinose rješavanju i ovog pitanja i predložili koncept federalizacije, za koji smatramo da je najefikasniji model za složenu državu kakva je BiH. Po tom modelu Republika Srpska bi bila jedna federalna jedinica, a predstavnicima Bošnjaka i Hrvata, ostavljamo da se dogovore o broju i izgledu federalnih jedinica na teritoriji Federacije BiH.
Razgovarao Tomo MARIĆ
