“Mil Mi-6 Hook” još drži svjetske rekorde
Poslije Drugog svjetskog rata i početkom hladnog rata između Sovjetskog Saveza i Sjedinjenih Američkih Država, Istoka i Zapada, Sovjetski Savez imao je neobjašnjivu potrebu za dokazivanjem u velikom naoružanju. U tome se našao i dobro poznati, teški transportni vojni helikopter “Mil Mi-6”, NATO oznaka “Hook”. Ogromni “div” plijenio je oduševljenje šire svjetske javnosti.
Sovjeti su bili zadovoljni, ali ne toliko da bi prestali da proizvode još veće helikoptere od samog “Mil Mi-6 Hooka”. Svoj prvi let uspješno je izveo 1957. godine. Zamišljen je da prevozi, kao prvo vojnike, naoružanje i borbenooklopna vozila koja mogu da se prevezu, kao i da učestvuje u vojnim operacijama. R-7 mjenjač i glava rotora, razvijena za projekat, imaju ukupnu težinu 3.200 kg, koja je veća od 2x turbolift motora. “Mil Mi-6” pokreću dva turboosovinska “solovljev D-25V” motora snage 4.100 Kw po svakom. “Mil Mi-6” ima petokraki glavni rotor i četvorokraki repni rotor. Helikopter je na početku na bočnim stranama imao krila raspona 15 m, koja su služila za stvaranje boljeg potiska leta naprijed.
Međutim, vremenom krila su postala suvišna, pogotovo kada je helikopter imao dizalicu, tako da su skinuta jer nisu imala značajnu ulogu. “Mil Mi-6” s elektronskim uređajima može da leti i danju i noću, kao i u svim vremenskim uslovima. “Mil Mi-6” ima i sistem prepoznavanja IFF transponder, kao i sistem upozorenja u slučaju radarske ozračenosti. Vojna verzija ima u prednjem dijelu mitraljez kalibra 12,7 mm. Jednu od najznačajnijih uloga “Mil Mi-6” imao je u Vijetnamu tokom rata, gdje su sjevernovijetnamske snage transportovale svoje avione da ne bi bili uništeni. “Mil Mi-6 Hook” je bio u svom vremenu daleko najveći vojni transportni helikopter na svijetu, koji je imao mogućnost maksimalnog opterećenja od 12.000 kg. Uz to treba dodati i izuzetnu brzinu od fantastičnih 300 km/h. “Mil Mi-6 Hook” još drži neke svjetske rekorde, izrađeno je jako puno varijanti ovog helikoptera za različite namjene.
“Mil Mi-6 Hook” može da ponese do 65 naoružanih vojnika i alternativno da nosi 41 nosilo za pacijente, na zadnja vrata ovog helikoptera mogu ući skoro svi sovjetsko-ruski oklopni transporteri, oklopna vozila i laka mehanizovana pješadijska vozila. Varijante “Mil Mi-6 Hook” koje su proizvedene, a bilo ih je mnogo: V-6 prvi prototip serije. “Mil Mi-6 Hook-B” civilno-vojni transportni helikopter. “Mi-6A” komercijalno transportni helikopter. “Mi-6AXa NATO Hook-D”, OKB oznaka za Mi-6VzPU i Mi-22 u vazduhu komandna mjesta SLAR. “MI-6APS” verzija za traganje i spasavanje nastao od “Mi-6A”. “Mi-6ATZ” verzija za transportovanje goriva. “Mi-6 Boorlak” prototip ASV/MCM koristi se za istraživanje. “Mi-6 BUS NATO Hook-C Mi-6Axa” i “Mi-22” komandno mjesto u vazduhu. “Mi-6L Mi-6LL” laboratorijska varijanta sa 2x D-25 VF motora koji se koriste za poboljšanje leta u “Mi-6” i test bed za agregat na “Mi-12”. “Mi-6M” protivpodmornička varijanta naoružana s 4x antena torpeda i ASV projektilima opremljen različitim eksperimentalnim ASW sistemima. “Mi-6M” projektovani redizajn “Mi-6” da nose od 11 do 12 tona sadržaja preko 800 km. “Mi-6P” za prevoz osoba kapaciteta do 80 mjesta. “Mi-6PP” za zaštitu vazdušne odbrane radara od neprijateljskih ECM i/ili ELINT aktivnosti. “Mi-6PR” varijanta za elektronsko ratovanje.
“Mi-6PRTBV” verzija tehnički osnove za održavanje mobilnih projektila i transport projektila. “Mi-6PS” verzija za traženje i spasavanje korišćen i u svemirskom programu izvlačenja svemirskog modula. “Mi-6APS” alterativni dizajn korišćen u nekim varijantama za “Mi-6APS”. “Mi-6PZh” vatrogasna varijanta. “Mi-6R” specijalizovani radio-komunikacioni relej. “Mi-6RVK” raketni sistem napunjen sa 9K53, 9K73, 9M21 Loona-MV ili 8K114. “Mi-6S” sanitetsko-medicinska varijanta. “MI-6T NATO Hook-A” vojni transportni helikopter kapaciteta do 70 vojnika ili osoba. “Mi-6 VKP NATO Hook-B” verzija komandno mjesto.
Zemlje korisnice, pored matične zemlje Sovjetskog Saveza – Rusije, jesu: Alžir, Bjelorusija, Kina, Egipat, Etiopija, Indonezija, Irak, Kazahstan, Laos, Peru, Poljska, Ukrajina i Vijetnam. Posadu “Mil Mi-6 Hooka” čine: pilot, kopilot i navigator, inženjer leta, radio-operater, tehničar, dužina helikoptera 33.18 m, prečnik rotora 35 m, visina 9,86 m, plafon leta 4.500 m, masa praznog helikoptera 27.240 kg, maksimalna težina pri poletu 42.500 kg, dolet 1.450 km, borbeni dolet 650 km. Iako je u službi u još dosta zemalja korisnica, “Mil Mi-6” dobio je i ruskog nasljednika u vidu supermoćnog “Mil Mi-26”, NATO oznaka Halo.
Goran Adejr, vojni analitičar
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
