Život Srba na pozornici
Narodno pozorište u Beogradu osnovano je 1868. godine. Pod istim krovom i danas funkcionišu Opera, Balet i Drama, a predstave se odigravaju na Velikoj sceni i Sceni "Raša Plaović". Danas ovo pozorište predstavlja jednu od najreprezentativnijih i najznačajnijih kulturnih institucija Srbije.
Još od 1842. godine postojala je velika želja da u Beogradu bude osnovano stalno profesionalno pozorište. Iako su prvi pokušaji u tom smjeru propali, Narodno pozorište u Beogradu je ipak osnovano. Dana 22. novembra 1868. godine (po novom kalendaru), Narodno pozorište je imalo svoju prvu predstavu - izvedena je predstava "Đurađ Branković" Karolja Obernjaka. Taj datum danas se slavi kao Dan pozorišta.
Godine 1868. dogodilo se drugo gostovanje Srpskog narodnog pozorišta iz Novog Sada u Beogradu. Tada knez Mihailo Obrenović, oduševljen novosadskim glumcima, donosi istorijsku odluku o gradnji novog i stalnog zdanja beogradskog teatra. On je zahtijevao da zgrada bude završena do 15. oktobra iste godine. Knez je pozvao Jovana Đorđevića da i u Srbiji osnuje stalno pozorište, a on je prihvatio poziv kao čast i izazov.
Kada je knez Mihailo ubijen 29. maja, pripreme su neko vrijeme zastale. Namjesništvo je htjelo da se započeto kao knežev amanet dovede do kraja. Prema projektu arhitekte Aleksandra Bugarskog zgrada je završena 1869. godine, a 30. oktobra iste godine izvedena je i prva predstava - "Posmrtna slava kneza Mihaila" koju je za tu priliku napisao Đorđe Maletić. U toj predstavi u ulozi kneza Mihaila bio je Ducman, učitelj jahanja u Vojnoj akademiji.
Prvih nekoliko decenija rada Narodnog pozorišta obilježili su: Aleksa Bačvanski, Adam Mandrović, Milka Grgurova-Aleksić, Toša Jovanović, Ilija Stanojević, Milorad Gavrilović, Sava Todorović i drugi.
U bombardovanju Beograda, 6. aprila 1941. godine, zgrada pozorišta je oštećena. Iste godine je i obnovljena. Za vrijeme okupacije tadašnji direktor Narodnog pozorišta Jovan Popović stavio je ovu instituciju u službu okupacionog i kvislinškog režima. Godine 1986. krenulo se u još jednu, temeljnu i detaljnu, rekonstrukciju zgrade. Renovirana zgrada Narodnog pozorišta svečano je otvorena 15. oktobra 1989. godine.
Početke domaćeg stvaralaštva u Narodnom pozorištu obilježile su uglavnom tragedije i dramski prikazi inspirisani srednjovjekovnom i novijom istorijom kao što su, na primjer, "Smrt Uroša V" Stefana Stefanovića, "Miloš Obilić (Boj na Kosovu)" Jovana Subotića, "Hajduk Veljko" Jovana Dragaševića. "Koštana" Borisava Stankovića prvi put je prikazana 1901. godine te je do današnjih dana ostala kultna predstava.
Od istaknutih domaćih autora naročito se izdvajaju mladi Branislav Nušić i Jovan Sterija Popović, tada već prepoznati domaći klasici, ali i umjetnici kao što su Simo Matavulj, Svetozar Ćorović, Vojislav Jovanović Marambo, Milivoj Predić, Laza Kostić, Milovan Đ. Glišić i drugi. Od svjetskih ostvarenja koja su obilježila prvu fazu postojanja Narodnog pozorišta ističu se djela Sofokla, Šekspira, Ostrovskog, Kalderona, Molijera, Rasina, Goldonija, Šilera i mnogih drugih.
Nakon Prvog svjetskog rata i dalje se igra klasični repertoar. Od svjetskih pisaca izvođeni su Bernard Šo, Luiđi Pirandelo, Džon Golsvordi i drugi, dok domaći repertoar čine Jovan Sterija Popović, Branislav Nušić, koji stiču izrazitu popularnost, Milutin Bojić, Borisav Stanković, Ivo Vojnović, Milan Begović, Ivan Cankar, Todor Manojlović i drugi. U to vrijeme među publikom je veoma popularan i takozvani bulevarski repertoar, naročito francuski "laki komadi". Kada je riječ o režiji, dominiraju školovani domaći i ruski reditelji i glumci-reditelji. U periodu od 1945. do početka pedesetih godina 20. vijeka izvode se predstave sa jasnom političkom porukom, a prevladava takozvani "socijalistički realizam".
U Operi Narodnog pozorišta su angažovani prvaci, prvakinje, solisti i solistkinje. Među prvakinjama su Dragana del Monako, Jadranka Jovanović, Sofija Pižurica…
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
