ZAPISI IZ ARHIVA: Banjalučki ljekari u Kraljevini Jugoslaviji (1929–1941): Ljekari aktivni na oslobođenoj teritoriji

Radio je kao ljekar Škole za rezervne pješadijske i artiljerijske oficire, kao upravnik Privremene vojne bolnice u Travniku od 24. februara 1925, kao upravnik Stalne vojne bolnice Boke kotorske i referent saniteta Komande Boke kotorske u Herceg Novom i kao upravnik Potiske stalne vojne bolnice.

Godine 1935. postavljen je za vršioca dužnosti referenta saniteta Štaba Vrbaske divizijske oblasti u Banjaluci u činu sanitetskog potpukovnika.

U činu sanitetskog pukovnika odlikovan je 1939. Ordenom jugoslovenske krune trećeg reda.

Ahilo T. Grezu, vojni ljekar, radio je kao upravnik Štipske privremene vojne bolnice, kao ljekar Komande mjesta u Skoplju (1926–27) i kao upravnik Mariborske privremene vojne bolnice (1927–29).

Za upravnika Vrbaske stalne vojne bolnice, u činu sanitetskog majora, postavljen je maja 1929. Uz to je obavljao i dužnost načelnika Sanitetskog odjeljenja Komande Vrbaske divizijske oblasti u činu sanitetskog potpukovnika, a od 4. juna 1930. dužnost referenta saniteta Komande Vrbaske divizijske oblasti.

Jedan je od osnivača Ljekarske komore Vrbaske banovine. Na osnivačkoj skupštini Komore 15. decembra 1929. izabran je u njen Upravni odbor.

Na sopstvenu molbu, 29. oktobra 1930. premješten je za referenta saniteta Komande Vardarske divizijske oblasti, odatle za upravnika Zetske stalne vojne bolnice (1934–35), a zatim za referenta saniteta Komande Zetske divizijske oblasti (1935–36). U činu sanitetskog pukovnika obavljao je dužnost referenta saniteta Jadranske divizijske oblasti od 27. oktobra 1936.

Ivan Grujić, rođen 1897. u Trogiru, završio je studije medicine 21. decembra 1923. u Beču. Kao privremeni sekundarni ljekar radio je u bolnici u Kragujevcu (1924–25), a kao ljekar stažista u Opštoj državnoj bolnici u Beogradu (1925). Potom je kao sreski ljekar službovao u Velikom Šiljegovcu, zatim kao ljekar i upravnik domova narodnog zdravlja u Kumanovu (1935), Valjevu (1935–36) i Petrogradu (Zrenjaninu) i kao zdravstveni savjetnik Higijenskog zavoda u Novom Sadu. Za direktora Higijenskog zavoda u Banjaluci postavljen je 8. oktobra 1940.

Nakon uspostave NDH bio je sredinom 1941. v. d. predstojnika Odjela za socijalnu politiku i narodno zdravlje Likvidatora Vrbaske banovine, a poslije toga upravnik Higijenskog zavoda u Banjaluci do 26. septembra 1944, kada odlazi u partizane. Ostatak rata proveo je kao ljekar-epidemiolog ONOO za Bosansku Krajinu.

Poslije oslobođenja je radio kao zdravstveni referent Sreza Banjaluka i šef Sanitarno-epidemiološke stanice, a honorarno za Filijalu Zemaljskog zavoda za socijalno osiguranje u Banjaluci (1945–46). Po odlasku iz Banjaluke bio je šef Parazitološko-malariološkog odsjeka Higijensko-epidemiološkog instituta u Sarajevu.

Zaharije Davidović (Banjaluka, 1898–1970) završio je studije medicine u Zagrebu 1926. Bio je specijalista za interne (unutrašnje) bolesti.

Praktični staž obavio je 1927. u bolnici u Subotici. Poslije toga je radio u banjalučkoj bolnici (1927–44). U Banjaluci je bio i ljekar Samostalne zdravstvene opštine, a od februara 1940. zamjenik člana Mjesne uprave Narodnog sanitetskog fonda pri Kraljevskoj banskoj upravi Vrbaske banovine. Radio je i kao ljekar bolesničke blagajne "Merkur". I prije i poslije Drugog svjetskog rata je obavljao privatnu ljekarsku praksu.

Jedan je od osnivača Ljekarske komore Vrbaske banovine, u kojoj je obavljao funkcije člana Odbora Disciplinskog suda, sekretara, zamjenika tužioca, tužioca i člana Upravnog odbora.

Bio je predsjednik Lovačkog društva, predsjednik Opštinskih službenika Vrbaske banovine i Društva činovnika i namještenika i član Upravnog odbora Zadruge državnih službenika za nabavku namirnica u Banjaluci.

Početak Drugog svjetskog rata zatekao ga je na mjestu zamjenika šefa Internog odjeljenja Državne bolnice u Banjaluci. Zbog sumnje da sarađuje sa NOP-om bio je pod istragom ustaških vlasti 9–31. oktobra 1941. Na oslobođenoj teritoriji bio je ljekar u Drvaru i Bosanskom Petrovcu od septembra 1944. do kraja rata.

Poslije rata vratio se u Banjaluku, gdje je imenovan za šefa Internog odjeljenja, a maja 1945. za upravnika Okružne bolnice. Godine 1965, "u znak priznanja za dugogodišnji i zaslužni rad i zalaganje na razvoju Opšte bolnice", dodijeljena mu je "Spomen diploma Opšte bolnice Banja Luka 1885–1965". Penzionisan je 1967.

Mr Bojan Stojnić, direktor, Verica M. Stošić, pomoćnik direktora Arhiv Republike Srpske

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.