ZAPISI IZ ARHIVA: Banjalučki ljekari u Kraljevini Jugoslaviji (1929-1941): Austrijski hirurg partizanski pukovnik

Službu je počeo kao sekundarni ljekar Državne bolnice u Sarajevu, a nastavio kao privatni zubni ljekar u Banjaluci. U Martićevoj ulici br. 1 vodio je privatnu ordinaciju.

Za vrijeme Drugog svjetskog rata bio je član Kulturbunda i domobranski ljekar.

Poslije rata je uhapšen i 1948. osuđen na kaznu lišenja slobode sa prinudnim radom u trajanju od sedam godina, gubitak građanskih prava u trajanju od tri godine i konfiskaciju cjelokupne imovine. Ukazom Prezidijuma Narodne skupštine FNRJ od 28. decembra 1950. oprošteno mu je izdržavanje ostatka kazne. Potom je bio honorarno namješten u zubnoj stanici MUP-a u Sarajevu. Umro je 1986. u Zagrebu.

Vjekoslav M. Kalea je bio činovnik Ministarstva socijalne politike i narodnog zdravlja (do aprila 1934) i Odjeljenja za socijalnu politiku i narodno zdravlje u Banjaluci (od aprila 1934. do novembra 1940), a zatim viši pristav Odjeljenja za socijalnu politiku i narodno zdravlje Kraljevske banske uprave Dunavske banovine.

Obavljao je mnoge odgovorne funkcije u oblasti socijalne politike u Banjaluci: šef Odsjeka za socijalnu politiku, predsjednik Nadzornog odbora podružnice Javne berze rada, nadzornik Iseljeničkog nadzorništva i redovni član Banskog sanitetskog savjeta za socijalnu struku.

Franjo Kanta, rođen 1901. u Sarajevu, završio je studije medicine 1927. u Beču. Bio je specijalista za uho, grlo i nos.

Ljekarsku službu je počeo u Državnoj bolnici u Sarajevu (1927-1937), nakon čega je postavljen za asistenta Odjeljenja za uho, grlo i nos u Državnoj bolnici u Banjaluci. Na dužnost je stupio avgusta 1937. Iste godine otvorio je privatnu ordinaciju u ulici Kralja Alfonsa 9/II u Banjaluci, a radio je i kao ugovorni ljekar specijalista Okružnog ureda za osiguranje radnika.

Od septembra 1941. bio je primarni ljekar i predstojnik Odjela za uho, grlo i nos Državne bolnice u Banjaluci, a obavljao je i poslove pričuvnog domobranskog ljekara. Obavljao je i privatnu praksu. Od septembra 1944. do avgusta 1945. bio je ljekar i upravnik Bolnice Jugoslovenske armije.

Od 27. avgusta do 12. novembra 1945. bio je šef Odjela za uho, grlo i nos Državne bolnice u Banjaluci, a zatim, do 1. marta 1946, ljekar Okružne bolnice u Tuzli. Potom je bio šef Odjela za uho, grlo i nos Bolnice milosrdnih sestara u Zagrebu i ljekar specijalista Zdravstvene središnjice državnih namještenika.

Bratislava Klajnhapl, djev. Veljović, rođena 1900. u Vlasotincu, završila je studije medicine 1926. u Gracu. Bila je specijalista pedijatrije.

Stažirala je u Gracu i Zagrebu (1926-1927). Radila je kao kontraktualni ljekar Stalne vojne bolnice u Zagrebu, kao ljekar Stalne vojne bolnice u Kosovskoj Mitrovici (1927-1928) i kao kontraktualni ljekar Higijenskog zavoda u Banjaluci (1931-1932). Potom je obavljala privatnu praksu i bila ugovorni ljekar podružnice Društva za osiguranje privatnih namještenika i trgovačkih pomoćnika "Merkur" u Banjaluci (1935-1944).

Ilegalno je sarađivala sa NOP-om od 1941. do 1944. Od 22. septembra 1944. do 15. oktobra 1945. bila je ljekar sreske ambulante NOO Jajce, šef internog zaraznog odjeljenja u Jajcu, upravnik Bolnice Petog korpusa, vojni ljekar NOP-a i Jugoslovenske armije.

Poslije oslobođenja je bila asistent - ljekar Klinike za dječije bolesti Medicinskog fakulteta u Zagrebu. Aprila 1951. premještena je u NOG Zagreba.

Umrla je u Zagrebu 1972.

Franc Klajnhapl, rođen 1896. u Krojsbahu kod Graca, studije medicine završio je 1922. u Gracu. Specijalizovao je hirurgiju na klinikama u Gracu, Insbruku i Beču (1922-1926).

Od kraja 1926. do sredine 1928. bio je kontraktualni vojni ljekar Hirurškog odjeljenja Stalne vojne bolnice četvrte armijske oblasti u Zagrebu, a od juna do decembra 1928. hirurg Stalne vojne bolnice Kosovske divizijske oblasti u Kosovskoj Mitrovici. Podnio je ostavku, prihvatio ponudu za posao i doselio se u Banjaluku, gdje je radio kao kontraktualni vojni ljekar - hirurg (1929-1941). Sa suprugom je obavljao i privatnu praksu u ordinaciji.

Od početka Drugog svjetskog rata obavljao je, pored poslova u Državnoj bolnici u Banjaluci, i poslove hirurga u Domobranskoj bolnici. Januara 1942. je odveden na prevaru "po partizanima". Kraj Drugog svjetskog rata dočekao je u činu pukovnika.

Poslije oslobođenja je bio glavni hirurg Druge armije u Zagrebu. Nosilac je šest ratnih odlikovanja i Ordena Republike sa srebrnim vijencem (1966). Koautor je "Ratne hirurgije". Penzionisan je u činu general-majora JNA.

Umro je u Zagrebu 1991.

Mr Bojan Stojnić, direktor, Verica M. Stošić, pomoćnik direktora Arhiva Republike Srpske

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.