Glasov vremeplov

 Donosimo neke od najinteresantnijih vijesti koje su obilježile istoriju, a arhiv Glasa Srpske je dostupan ovdje.

1943. godina

Teme sa fronta logično su dominirale na stranama “Glasa”, a jedna od najvažnijih vijesti u ovoj godini bila je da je Italija kapitulirala.

1944. godina

Jedna od najvažnijih vijesti bilo je oslobađanje Beograda 20. oktobra, a u ovoj godini “ Glas” je pisao o velikim pobjedama Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije i Crvene armije

1945. godina

Kraj Drugog svjetskog rata jedan je od najvažnijih datuma u istoriji “Glasa”, koji je opširno izvještavao o kapitulaciji Njemačke i Japana. Paralelno sa tim detaljno je praćeno stanje na domaćem frontu sa posebnim akcentom na bitku za Banjaluku i njeno oslobađanje od okupatora.

1946. godina

Prva poslijeratna godina protiče u uspostavljanju institucija, obnovi zemlje, ali i kažnjavanju zločinaca. “Glas” piše o zasjedanju Ustavotvorne skupštine i formiranju Vlade Narode Republike BiH, dovođenju krvnika Viktora Gutića u Banjaluku, otvaranju obnovljene zgrade Gimnazije u Prijedoru...

1947. godina

Godina protiče u znaku obnove i radnih akcija, te proslave velikih pobjeda i istorijskih datuma. Novinari su izvještavali o proslavi Dana Crvene armije u Banjaluci, Dana narodnog ustanka BiH, ali i radnim akcijama prijedorskih učitelja i seljaka.

1948. godina

Dok je sukob Tita i Staljina išao ka kulminaciji, na domaćem terenu reporteri “Glasa” bilježe nove radne pobjede trudbenika i krupne korake u obnovi poljoprivredne mehanizacije u Krajini kako bi poljoprivredna proizvodnja uhvatila zamah, ali i pionirske korake u razvoju sporta i fiskulture

1949. godina

Godina zatišja, ali i nevolje za zadrugare koji su odlukom države ostali bez požnjevenog žita. S druge strane zahuktava se rad Narodnog pozorišta u Banjaluci koje je predstavljalo iskru svjetlosti u turobnom vremenu.

1950. godina

Počinje velika kampanja narodnog prosvećivanja putem kurseva, a dolazi i procvat svih vidova kulture.

1951. godina

“Glas” piše o velikoj akciji izgradnje pruge Banjaluka - Doboj u kojoj je učestvovalo 80.000 ljudi, ali i o još jednoj veličanstvenoj proslavi 1. maja kojom je pokazana snaga naroda Jugoslavije.

1952. godina

Neočekivanom odlukom vlasti “Glas” nije izlazio u ovoj godini.

1953. godina

“Glas” se ipak diže iz pepela i 1. septembra nastavlja da živi pod nazivom “Banjalučke novine” i svoju misiju hroničara vremena.

1954. godina

I dalje traje obnova, a novinari “Banjalučkih novina” joj afirmativnim tekstovima o radnim akcijama i jačanju svih segmenata društva daju jak vjetar u leđa.

1955. godina

Prvi put proglašeno deset najboljih sportista čime je udaren temelj manifestaciji koja i danas traje, a prvi laureat bio je sjajni gimnastičar Mirko Petričević. Fokus novinara i dalje je bio na društvenim temama, posebno poljoprivredi i radnom osposobljavanju stanovništva.

1956. godina

U Banjaluci obilježena 40. godišnjica smrti književnika Petra Kočića, a akademiji su prisustvovali i velikani Ivo Andrić i Branko Ćopić.

1957. godina

Na stupcima “Krajiških novina” dominirale su svečarske manifestacije - sjećanje na slavnu Bitku na Kozari i doček i ispraćaj štafete mladosti u Banjaluci.

1958. godina

Zlatnim slovima je ispisano da je banjalučki “Rudi Čajavec” proizveo prvi televizor. U slobodarskom Drvaru Srednja ekonomska škola dala je prve maturante.

1959. godina

Atmosfera ispunjena pozitivnim vibracijama se nastavlja velikim radnim akcijama u kojima su podignute pruge i mnogi javni objekti, a banjalučka omladina odlučila je da se uhvati u koštac sa izgradnjom autoputa.

1960. godina

Putem uspjeha kreću i sportisti i Borčev Tomislav Knez donosi prvo olimpijsko zlato u Banjaluku osvojeno u dresu Jugoslavije u Rimu. I rukometaši Borca nižu uspjehe na domaćoj sceni, a zaslužnim učesnicima Bitke na Sutjesci uručeno je stotinu spomenica.

1961. godina

Ivo Andrić heroj je i među novinarima zbog dobijanja Nobelove nagrade za književnost za roman “Na Drini ćuprija”. U “Glasovom” izboru najboljih sportista po treći put kruna pripala Jerolimu Karadži.

1962. godina

Dan Republike prvi put obilježen novom kulturnom manifestacijom - Jesenji salon, koji je okupio veliki broj umjetnika. Požar koji je izbio u banjalučkoj opštoj bolnici izazvao milionsku štetu.

1963. godina

Nizom manifestacija i velikim slavljem obilježen 22. april - Dan oslobođenja Banjaluke od fašizma. “Glas” donosi niz priča o herojima te godine, ali i kritikuje propuste u društvu poput slabosti u školstvu.

1964. godina

Velike svečanosti u Potkozarju - Prijedor je dobio Zavičajni muzej, a Kozara postaje nacionalni park u znak sjećanja na nadljudsko žrtvovanje u borbi sa okupatorima.

1965. godina

Ni “Glas” nije ostao imun na podvig koji će pamtiti čovječanstvo - let sovjetskog astronauta Alekseja Leonova u svemiru. Velikom svečanosti proslavljen je još jedan Dan Republike.

1966. godina

U Prijedoru otvoreni novi pogoni Fabrike keksa i vafla “Mira Cikota”. “Glas” izvještava i o godišnjici oslobađanja Banjaluke kojoj je prisustvovao i Josip Broz Tito, a na svojim stranama donosi šarenilo događaja i reportaža i započinje uspješnu eru u svojoj istoriji.

1967. godina

U moru izvještaja o unutrašnjim prilikama našao se i onaj o zakazanim protestnim mitinzima u znak solidarnosti sa borbom vijetnamskog naroda. Time je jugoslovenski narod još jednom pokazao da mu je borba za slobodu zapisana u genima.

1968. godina

Teme posvećene obnovi i razvoju zemlje ne jenjavaju, a u Banjaluci je počela izgradnja robne kuće za šta je bila zadužena banjalučka “Krajina”.

1969. godina

Još jedna tragedija koju je “Glas” podijelio sa svojim narodom. Banjaluku je pogodio razoran zemljotres koji je zaustavio život, ali i probudio veliku solidarnost i požrtvovanje u obnovi.

1970. godina

Mjeseci u Banjaluci protiču u obnovi poslije razornog zemljotresa, a svoj doprinos daje i “Glas” neumorno prateći svaki uspjeh na gradilištima. Kao dodatni podsticaj stigla je i vijest da je Jugoslavija postala svjetski šampion u košarci.

1971. godina

“Glas” izvještava o prvak separatističkim idejama u Hrvatskoj i ubistvu ambasadora Vladimira Rolovića u Stokholmu. Škola u Čelincu koja je razorena u zemljotresu obnovljena, pa su učenici vagone zamijenili modernim učionicama.

1972. godina

Položen kamen temeljac za sportsku dvoranu “Borik” u Banjaluci u kojoj će sportisti doći do svjetskih trofeja i koja je i danas kolijevka banjalučkog sporta.

1973. godina

Jugoslaviju je potresla vijest o padu JAT-ovog aviona neposredno pred slijetanje u Titograd u kome je poginula 41 osoba. Poslije proglašenja Nacionalnog parka kao zahvalnost i uspomena na heroje sa Kozare počinje i snimanje filma u kome legendarno Mladena Stojanovića igra Ljuba Tadić.

1974. godina

Centralni događaj bilo je donošenje Ustava SFRJ. Ključna stvar u njemu bilo je uvođenje konsenzusa republika i pokrajina pri odlučivanju i legalizovanje prava na samoopredjeljenje i otcjepljenje.

1975. godina

“Ćiro” koji je saobraćao na pruzi Prijedor - Drvar ispraćen je u zasluženu penziju, a zamijenila ga je dizel lokomotiva. Cijeli Drvar plakao je kada je parnjača posljednji put stigla u stanicu.

1976. godina

Najveći uspjeh banjalučkog sporta. Rukometaši Borca popeli su se na krov Evrope, osvojivši evropski kup šampiona. Slavna generacija postala je besmrtna, a Banjaluka čuvena po rukometu.

1977. godina

Događaj godine zbio se već na njenom početku kada je u avionskoj nesreći poginuo premijer SFRJ Džemal Bijedić. “Glasova” arhiva svjedoči da mimo tog nije bilo krupnijih događaja, pa su iskusna pera čitaocima podarila niz reportaža po kojima je naša kuća bila poznata.

1978. godina

Josip Broz Tito još jednom je pohodio Banjaluku gdje mu je priređen veličanstven doček. Ispostaviće se da je to bila jedna od posljednjih posjete jugoslovenskog vođe gradu na Vrbasu.

1979. godina

Jedan od najistaknutijih društveno-političkih radnika i nosilac Ordena narodnog heroja Đuro Pucar Stari preminuo u Beogradu. Pucar je bio i član prve redakcije “Glasa” kada je ona osnovana u Drvaru.

1980. godina

Jugoslavija je zaćutala - umro je Josip Broz Tito. Doživotni predsjednik SFRJ i Saveza komunista preminuo je poslije teške bolesti u Ljubljani. Nijedna vijest iz poslijeratne Jugoslavije nije odjeknula kao ta, a i “Glas” je poput svih drugih medija opširno izvještavao o tom događaju.

1981. godina

Drama na nebu. Na liniji Titograd - Beograd otet JAT-ov avion u kome su među putnicima bili i generali, glumci, fudbaleri, estradne zvijezde... Avion je uspio da stigne do Kipra, a putnici da pobjegnu. Kao promotor atifašističke borbe “Glas” donosi opširne reportaže o proslavi Dana JNA i Dana Republike.

1982. godina

Plemenita akcija “Glasa” i “Arene” čiji je cilj spajanje rastavljenih porodica tokom kozarske epopeje. Nahod Gradišić poslije decenije lutanja pronašao je svoje najmilije. Sjajna reportaža nastala je tokom dirljivog susreta čovjeka koji je od majčinog skuta kao beba otrgnut prije 40 godina.

1983. godina

Grupa muslimanskih nacionalista predvođenih Alijom Izetbegovićem osuđena u Sarajevu za djela protiv naroda i države. Prvooptuženi Izetbegović dobio je 14 godina zatvora. Glavni događaj na političkoj sceni bio je izbor novog sastava Predsjedništva SFRJ.

1984. godina

Održane Zimske olimpijske igre u Sarajevu. Prvu medalju za Jugoslaviju na Zimskim olimpijskim igrama osvojio je alpski skijaš Jure Franko. “Plamen obasjao svijet” bio je naslov kojim je “Glas” uveo čitaoce u planetarni sportski događaj.

1985. godina

Poslije uspjeha u privredi, sportu i Nobelove nagrade Ivi Andriću na red je došao još jedan veliki događaj za jugoslovensku kulturnu scenu. Režiser Emir Kusturica dobio je “Zlatnu palmu” na čuvenom Festivalu u Kanu za film “Otac na službenom putu”. Reporteri “Glasa” nastavili da stižu u svaki kutak i donose sjajne reportaže sa mnogih događaja, nadasve promovišući uspjehe.

1986. godina

Svi domaći događaji ostali su u sjeni nuklearne katastrofe u Černobilju, koja je potresla svijet. Na krilima banjalučkih rukometaša Jugoslavija postaje svjetski šampion.

1987. godina

Prve afere potresaju komunističku vlast u BiH. Afera “Agrokomerc” sa sobom odnijela i jednog od najuticajnijih jugoslovenskih političara Hamdiju Pozderca, koji je samo godinu kasnije trebalo da postane predsjednik Predsjedništva SFRJ. “Glas” opširno izvještava i o sjećanju na žrtve u Drakuliću i smotri omladinskog stvaralaštva povodom Dana Republike.

1988. godina

Dok jugoslovenski sportisti nastavljaju da pokoravaju svijet i vaterpolisti postaju olimpijski šampioni u Seulu, u prvi plan potkraj godine izbija još jedna katastrofa. U avionskoj nesreći u Jermeniji poginula su dva pilota Jugoslovenskog ratnog vazduhoplovstva i pet članova posade koji su prevozili humanitarnu pomoć.

1989. godina

Događaj broj jedan bilo je ujedinjenje Njemačke, a na domaćem planu “Glas” se bavi pokušajem osporavanja jugoslovenstva iako se sve veći broj stanovnika izjašnjava kao Jugosloveni.

1990. godina

Pad komunizma. Na prvim višestranačkim izborima pobjeđuju nacionalne stranke SDS, SDA i HDZ koje su podijelile vlast. Počinje zveckanje oružja i naoružavanje. “Glasova” reportaža iz Muzeja drugog zasjedanja AVNOJ-a nagovještava da dolaze turbulentna vremena.

1991. godina

Počeo rat u Hrvatskoj. JNA suočena sa napadima u Hrvatskoj i Sloveniji nakon što su one proglasile nezavisnost, koji su kulminirali ubistvom vojnika u Splitu. Sve strane u BiH pokreću mobilizaciju, a u Banjaluci proglašena Autonomna regija Bosanska Krajina.

1992. godina

Počeo krvavi rat u BiH, drugi ratni sukob o kojem “Glas” izvještava. Izbijanju rata prethodio je referendum, raspisan uprkos protivljenju Srba, na kojem je izglasana nezavisnost BiH. Put do rata skraćen je ubistvom srpskog svata u Sarajevu. Napadnute kolone sa pripadnicima JNA u Sarajevu i Tuzli koji su se mirno povlačili. Prvi ratni zločin u BiH počinjen napadom na srpsko selo Sijekovac kod Broda. Poslije smrti 12 beba u Kliničkom centru u Banjaluci usljed nedostatka kiseonika pokrenuta akcija “Koridor života”. U jednoj od najslavnijih bitaka Vojska RS spojila je Srpsku sa Srbijom.

1993. godina

Rat se rasplamsava, a godina ostaje zapamćena po napadu muslimanskih snaga na srpska sela na području Bratunca i Srebrenice koji je izveden na Božić. Vojska RS odolijeva napadima, a u Posavini širi koridor prema Jugoslaviji.

1994. godina

NATO avijacija bombardovala Vojsku RS u Goraždu, iako je iz tog grada, koji je trebalo da bude demilitarizovana zona, prethodno pokrenuta muslimanska ofanziva. U Banjaluci održan veliki miting srpske sloge na kojem se okupilo 50.000 Krajišnika.

1995. godina

Poslije nepune četiri godine rata stigao je mir. Na mirovnoj konferenciji u SAD potpisan je Dejtonski mirovni sporazum kojim je BiH administrativno podijeljena na Republiku Srpsku i FBiH. “Glas” sproveo veliku humanitarnu akciju i obezbijedio pomoć za izbjeglice sa vlašićkog platoa.

1996. godina

Savjet bezbjednosti UN ukinuo ekonomske sankcije Republici Srpskoj i Jugoslaviji koje su bile na snazi 52 mjeseca. Ekshumacijom masovne grobnice na pravoslavnom groblju u Mrkonjić Gradu otkriven još jedan veliki zločin nad Srbima.

1997. godina

 Preminuo bivši potpredsjednik Republike Srpske i jedan od najistaknutijih političara Nikola Koljević. Predsjednica RS raspustila Narodnu skupštinu, a jedna od najradosnijih vijesti bilo je otvaranje banjalučkog aerodroma za civilni saobraćaj.

1998. godina

BiH na osnovu političkog dogovora dobila valutu – konvertibilnu marku. S obzirom na to da je izostao dogovor o zastavi, visoki predstavnik međunarodne zajednice Karlos Vestendorp donio odluku o njenom izgledu. General-major Momir Talić preuzeo dužnost načelnika Generalštaba Vojske RS, a košarkaši Jugoslavije postali svjetski šampioni.

1999. godina

NATO avijacija počela sa napadima na SR Jugoslaviju, gađajući vojne, privredne i civilne objekte na kojima je ubijeno više od 1.000 ljudi i pričinjena ogromna šteta.

2000. godina

Srušen režim Slobodana Miloševića u čuvenim petooktobarskim promjenama. Milošević je pao poslije velikih protesta organizovanih nakon što je Republička izborna komisija osporila pobjedu Vojislava Koštunice koji je, ipak, postao predsjednik Jugoslavije.

2001. godina

Svijet je stao kada je teroristička organizacija “Al-Kaida” napala SAD i srušila kule Svjetskog trgovinskog centra u Njujorku. Na domaćoj sceni dominantne su bile teme koje su se odnosile na progon Srba od strane Haškog tribunala uključujući izručenje Slobodana Miloševića i drakonsku presudu Radislavu Krstiću.

2002. godina

“Drina ponovo spaja” bio je naslov poslije potpisivanja ugovora o dvojnom državljanstvu između BiH i SR Jugoslavije u Beogradu.

Faksimil: Sa 185. strane drina ponovo spaja

2003. godina

Čitav demokratski svijet ostao je u šoku poslije jednog hica iz snajpera. Kobni metak pogodio je prvog demokratskog premijera Srbije Zorana Đinđića, poslije čega je u zemlji uvedeno vanredno stanje. “Glas” proslavio 60. rođendan, ali je i tugovao jer ga je napustio doajen Limun Papić.

2004. godina

Prva liturgija služena u obnovljenom Hramu Hrista Spasitelja u Banjaluci, a na litiji je bilo više od 50.000 ljudi. Bokserski ring zauvijek napustio legendarni Sredoje Zekanović, koji je iznjedrio nisku šampiona koji su proslavili Banjaluku.

2005. godina

Teroristi posijali smrt u Londonu. Preminuo papa Jovan Pavle Drugi, a domaća scena zaokupljena dešavanjima u vezi sa Haškim tribunalom. Dok se general Momčilo Perišić predao, Hag odbija da se izjasni o zločinu nad vojnicima JNA u Dobrovoljačkoj ulici u Sarajevu.

2006. godina

Bivši predsjednik SR Jugoslavije i Srbije Slobodan Milošević preminuo u pritvorskoj jedinici Haškog tribunala, ne dočekavši presudu. Bivši predsjednik Narodne skupštine RS Momčilo Krajišnik osuđen u Hagu na 27 godina zatvora. U BiH završena tiranija visokog predstavnika međunarodne zajednice Pedija Ešdauna, kojeg je naslijedio umjereni Kristijan Švarc-Šiling.

2007. godina

Predsjednik Republike Srpske Milan Jelić preminuo u opštoj bolnici u Doboju, gdje je prevezen iz Modriče. Jelić je bio i ministar privrede, direktor Rafinerije ulja Modriča i jedan od najpriznatijih fudbalskih funkcionera u BiH. Na poziciji predsjednika RS naslijedio ga je Rajko Kuzmanović.

2008. godina

U Beogradu poslije duge potrage uhapšen prvi predsjednik Republike Srpske Radovan Karadžić i izručen u Hag. Rafinerija nafte Brod vraćena u život. Poslije višegodišnje agonije jedino postrojenje te vrste u BiH preuzela ruska kompanija koja je oživjela naftnu industriju RS.

2009. godina

Upokojio se patrijarh srpski Pavle - jedan od najvećih umova koje je srpski narod imao i čovjek koji je svakodnevno prinosio beskrvnu žrtvu za spas srpskog naroda. Interpol obustavio potjernice za osumnjičenima za zločin u Dobrovoljačkoj ulici u Sarajevu. Bivša predsjednica RS Biljana Plavšić na slobodi poslije haške presude. Uhapšene vođe dva najveća kriminalna klana u RS koja su vodili Darko Elez i Đorđe Ždrale.

2010. godina

Održani opšti izbori na kojima je veliku pobjedu ostvario SNSD. Poslije izbora formirana Vlada RS sa Aleksandrom Džombićem na čelu. Veliki dan u istoriji “Glasa” označilo je otvaranje najmodernije štamparije, u koju su uložena dva i po miliona maraka.

2011. godina

Komandant Vojske RS general Ratko Mladić uhapšen u Srbiji i izručen u Hag. Srpska dobila prvi autoput nakon što je u funkciju puštena dionica Banjaluka - Gradiška, u koju je uloženo 320 miliona KM. Pripadnik vehabijskog pokreta Mevlid Jašarević izvršio teroristički napada na Ambasadu SAD u BiH.

2012. godina

Turistički biser Srpske Andrićgrad posjetiocima otvorio kapije. Banjaluku pogodila jedna od najvećih tragedija posljednjih decenija kada je u padu aviona poginulo pet članova padobranskog kluba.

2013. godina

Popis stanovništva u BiH, prvi nakon 20 godina, jedan je od najznačajnijih događaja u 2013. godini koji su obilježili brojni problemi i manipulacije podacima.

2014. godina

Republiku Srpsku i FBiH u maju su zadesile velike poplave uzrokovane padavinama nezabilježenim u posljednjih 120 godina.

2015. godina

Teroristički napadi i hapšenje povezanih sa terorističkim organizacijama i radikalnim pokretima obilježili godinu. Vehabija Nerdin Ibrić iz Sapne izvršio je 27. aprila teroristički napad na Policijsku stanicu u Zvorniku.

2016. godina

Stanovnici Republike Srpske prvi put nakon rata izašli na referendum i sačuvali 9. januar kao Dan Republike.

2017. godina

Međunarodni sud za bivšu Jugoslaviju, poznatiji kao Haški tribunal, okončao je mandat.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.