Francuski maršal i počasni srpski vojvoda
Bijeljina - Francuski general iz Prvog svjetskog rata Luj Franše d`Epere, počasni srpski vojvoda, komandovao je probojem Solunskog fronta, a srpske vojnike smatrao najboljim u Velikom ratu.
U Prvom svjetskom ratu komandovao je Francuskom armijom do 29. aprila 1918. godine - grupom armija na francuskom frontu, a od 9. juna 1918. godine do kraja rata bio je vrhovni komandant savezničkih armija na Solunskom frontu.
Pod njegovom komandom izvršen je proboj Solunskog fronta, otjerane su njemačko-austrijsko-bugarske snage, zaključen je ugovor o kapitulaciji bugarske vojske i oslobođena je Srbija.
DžEpere je stupio u vojničku školu oktobra 1874. godine i po završetku dobio čin pješadijskog potporučnika.
U kapetana je unaprijeđen 1885, u pukovnika 1903, brigadnog generala 1908, divizijskog generala 1912, a za maršala Francuske 1921. godine.
Iste godine dobio je i počasnu titulu srpskog vojvode.
DžEpere je veoma cijenio srpsku vojsku i redovno isticao njene zasluge u konačnoj pobjedi saveznika u Velikom ratu.
Od 1. januara do 13. septembra 1918. godine pripremana je odlučna ofanziva na Solunskom frontu.
Vrhovni komandant savezničkih snaga na tom frontu general Franše džEpere, sazvao je konferenciju, kojoj je prisustvovao načelnik štaba srpske vrhovne komande vojvoda Živojin Mišić.
Plan je bio da se napadom srpskih armija u planinskom predjelu između Sušice i Lešice izvrši proboj neprijateljskog fronta na širini od 30 kilometara.
U zoru 15. septembra 1918. godine, DžEpere naređuje da se krene u akciju proboja, u kojoj je srpska vojska odigrala glavnu ulogu i koja se ubraja među najuspješnije operacije u Prvom svjetskom ratu.
"Ogromna želja vodila je vojnike iz pobjede u pobjedu. Francuska komora na konjima jedva je stizala srpsku pješdiju", govorio je DžEpere.
Skoplje je oslobođeno već 25. septembra, poslije čega je srpska vojska krenula ka bugarskoj granici. Samo četiri dana kasnije u štabu DžEperea, Bugarska je potpisala kapitulaciju, a 30. septembra obustavljena su sva neprijateljstva.
"Operacije se moraju usporavati jer nema komunikacije radi dobavljanja hrane francuskim trupama koje napreduju... Samo srpskim trupama nisu potrebne komunikacije - oni idu naprijed poput oluje", isticao je DžEpere.
On je posebno isticao ulogu srpskog seljaka.
"To su seljaci, to su Srbi, tvrdi na muci, trezveni, skromni, to su ljudi slobodni, nesalomivi, gordi na sebe i gospodari svojih njiva. Ali, došao je rat. I, eto kako su se za slobodu zemlje ti seljaci bez napora pretvorili u vojnike, najhrabrije, najistrajnije, najbolje od svih.
To su te sjajne trupe, zbog kojih sam gord što sam ih vodio, rame uz rame sa vojnicima Francuske, u pobjedonosnu slobodu njihove otadžbine", rekao je svojevremeno DžEpere.
Francuski general, a kasnije maršal, Luj Franše DžEpere bio je izuzetno omiljen među Srbima.
Umro je 8. jula 1942. godine. U Beogradu mu je podignut spomenik.
Njegov bulevar /Bulevar Franše džEperea/ nalazi se u Beogradu na potezu od mosta Gazela do Auto-komande.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
