Rumuni nose svjetlost, Bjelorusi pjevaju valhobni

Pravoslavni vjernici širom svijeta proslavljaju Vaskrs i svi poštuju glavna obilježja ovog praznika kao što je bojenje jaja, učešće u velikim crkvenim liturgijama i okupljanje porodice i prijatelja.

Ukrajina

Vaskrs ili Pasha, kako ga ukrajinski pravoslavci nazivaju, praznik je koji proslavljaju vjernici sve tri pravoslavne crkve koje postoje u Ukrajini. Prema tradiciji, Ukrajinci ne spavaju noć prije Pashe, dok uveče odlaze na večernju službu u crkvu gdje odnose korpe sa hranom. U njima se uglavnom nalazi paška, jelo sa sirom i slatkim prelivom, obojena jaja, meso i mnoga druga jela. Tada prisustvuju vaskršnjoj liturgiji i sveštenici blagosiljaju svu hranu. Poslije molitve, kod kuće uživaju u ručku koji počinje paškom koja se stavlja na sredini stola. Čitava trpeza je postavljena da podsjeća na tijelo Hrista, a jaja obojena u crveno označavaju obnavljanje života. Jaja koja se jedu čitav dan dolaze u obliku krašinki, jednobojnih jaja, pisanki - jaja sa ornamentima - i skrobanki jaja kod kojih je jedna šema napravljena uz pomoć oštrog instrumenta. Proslava Vaskrsa nastavlja se narednih 40 dana tokom kojih se pravoslavni Ukrajinci pozdravljaju pozdravima "Hristos voskres" i "Vaistinu voskres".

Rusija

Vaskrs i Božić predstavljaju najvažnije religiozne praznike u Rusiji. Vaskrs je bio jedini religiozni praznik koji se slavio u vremenu Sovjetskog Saveza. Zahvaljujući generacijama svojih djedova i baka mnoga sovjetska djeca znala su za običaje Vaskrsa kao što je bojenje jaja, kuvanje posebnog kolača kuliča i pravljenje paške. Isto se i danas radi u Rusiji sa dodatkom da mnogi poste 40 dana prije Vaskrsa, period poznat kao Veliki post. Post počinje sa maslenicom i prva sedmica je u Rusiji poznata kao Maslena sedmica. Tokom posta ne konzumira se meso, mlijeko, jaja, alkohol ili ulje, a ne učestvuje se u zabavama, slušanju sekularne muzike i plesanju. Rusi Vaskrs nazivaju Paška, što znači velika noć i odnosi se na noć koju je Hrist proveo u vrtu prije svoje smrti. Pravoslavna vaskršnja liturgija počinje u subotu naveče u svim ruskim crkvama i traje do nedjelje ujutro i opisuje smrt, sahranu i vaskrsenje Isusa Hrista.

Sirija

U Siriji postoje tri pravoslavne crkve, poznate kao istočne pravoslavne crkve, koji slave Vaskrs na sličan način kao Ruska i Grčka pravoslavna crkva. Važno obilježje Vaskrsa u Siriji su velike crkvene procesije praćene zvukom truba i bubnjeva, mada su usljed rata one prave bez pompe i u znatno manjem obimu. Neki od učesnika nose velike krstove na leđima dok sveštenici izgovaraju molitve. Sirijski pravoslavci, kojih ima nešto više od milion, tokom praznika tucaju jaja, oblače novu odjeću i kupuju razne sitnice na štandovima postavljenim u ulicama kojim se kreću procesije.

Bjelorusija

Tokom Vaskrsa u Bjelorusiji ljudi gledaju u sunce jer se vjeruje da se tako može vidjeti razapeti Hrist. Nakon obavezne crkvene liturgije, proslava se nastavlja kod kuće i ljudi prekidaju post jedući osveštana jaja, a zatim i ostala jela. Karakteristično obilježje bjeloruske proslave Vaskrsa su pjesme valahobni. Prema vjerovanju valahobniki - dječaci i djevojčice - idu po selu i donose jedinstvo i dobru sreću za čitavu zajednicu. Kada dođu ispod prozora valahobniki pjevaju pjesme domaćinima dok im oni daju poklone u vidu raznih slatkiša. Ova tradicija je više popularna u centralnom i sjeverozapadnom dijelu zemlje, dok u nekim dijelovima, kao što je slučaj sa Polesijom, žene i muškarci odvojeno posjećuju domove. Ove pjesme koje se pjevaju samo tokom prvih dana Vaskrsa praćene su violinom i rjeđe harmonikom.

Jermenija

Jermeni imaju dosta tradicionalnih jela koje jedu tokom Vaskrsa, ali najpoznatija su obojena jaja. Sedmicu dana prije Zatika, odnosno Vaskrsa, jermenske porodice počinju da sakupljaju sjeme za travu. Zatim u veću posudu stavljaju nešto pamuka, posipaju ga sjemenom pšenice i zalijevaju ga svaki dan do Vaskrsa kada trava počne da niče. Jermeni tokom ovog praznika jedu Čamičov Plav, odnosno rižu sa suvim grožđem - riža simbolizuje sve ljude, a grožđe ljude koji vjeruju u Isusa Hrista, kao i Kanačegen, jela spremljena od različitih vrsta zelja. Jermeni tokom praznika upućuju pozdrav "Hristos hariav i merelots", što znači Hrist je ustao iz mrtvih, i dobijaju odgovor "Orwal e harutiun Kristos ", odnosno blagosloveno je vaskrsavanje Hrista.

Rumunija

Vaskrs se u Rumuniji naziva Paste. Noć prije Vaskrsa Rumuni odlaze u crkvu da upale svijeću i odnesu "svjetlost vaskrsnuća" kući. Na putu prema kući ljudi dijele sveti plamen sa ljudima na koje naiđu. Opšte je vjerovanje da svaka crkva dobija svjetlost od Boga, a glavna svjetlost se dobija u Jerusalimu. Vatra se javlja u grobu u kojem je Hrist sahranjen i zatim se šalje po svijetu, uključujući Rumuniju. Tradicionalno jelo koje Rumuni jedu tokom ovog praznika je jagnjetina, jer je jagnje motiv koji se često veže za Hrista. Takođe, prave kolač poznat kao paska, kao i kolač kozonak. Nekoliko crvenih jaja i kozonak se daju tokom Vasrksa kao milostinja, jer se vjeruje da se na ovaj način hrane duše umrlih. Kao i u ostalim pravoslavnim državama, tako se i u Rumuniji poštuje tradicija bojenja jaja, mada svaka regija oslikava različite motive.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.