Napad na Siriju - ko je na čijoj strani?

Napad je izveden kao odgovor na navodno korišćenje hemijskog oružja u sirijskom gradu Dumi prethodne nedjelje, koje Rusija poriče.

Jutro poslije napada obilježila su saopštenja podrške, ali i žestoke osude napada koje je izvela koalicija na čelu sa SAD.

Među prvima reagovala je Rusija, koju zapadne sile osuđuju zbog podrđke sirisjkom predsjedniku Bašaru ala Asadu.

Najprije je ambasador Rusije u SAD Anatolij Antonov rekao da su za napad na Siriju odgovorne SAD, Velika Britanija i Francuska i obećao je da to neće ostati bez posljedica.

Potom je ruski predsjednik Vladimir Putin snažno osudio napad na Siriju.

On je upozorio da sadašnja eskalacija situacije oko Sirije ima razoran uticaj na cijelokupan sistem međunarodnih odnosa.

"Istorija će sve staviti na odgovarajuće mjesto, a već je stavila poslije teške odgovornosti Vašingtona za krvave kaznene mjere protiv Jugoslavije, Iraka i Libije", rekao je Putin, saopštio je Kremlj, prenosi Tass.

SAD i njihovi saveznici su izveli vojni udar na Siriju tačno u trenutku kada je ta zemlja dobila šansu za mirnu budućnost, navela je portparolka ruskog ministarstva spoljnih poslova Marija Zaharova na Fejsbuk nalogu.

"Oni koji stoje iza napada polažu pravo na moralno vođstvo u svijetu i deklarišu se kao jedinstveni i ekskluzivni. Potrebna je sasvim posebna jedinstvenost da se napadne sirijska prestonica u trenutku kada je Sirija dobila najzad šansu za mir", navela je ona, prenosi Tass.

"Bijela kuća kaže da se njena uvjerenost u hemijski napad Damaska zasniva na medijima, izviještajima o simptomima, snimcima i fotografijama kao i na kredibilnim informacijama. Nakon tog saopštenja, američki i drugi zapadni mediji treba da budu svesni svoje odgovornosti za ono što se dogodilo", navela je Zaharova.

Kina se snažno usprotivila upotrebi sile u međunarodnim odnosima i ocijenila da bilo kakva vojna akcija mimo Savijet bezbjednosti UN predstavlja kršenje principa i osnovnih normi međunarodnog prava.

Ministarstvo spoljnih poslova Kine saopštilo je da je političko riješenje jedini način da se okonča sirijska kriza i pozvalo na punu, pravednu i objektivnu istragu o navodnom napadu hemijskim oružjem u Siriji.

Hua Čunjing, portparolka Ministarstva, rekla je na konferenciji za novinare da se Kina snažno protivi upotrebi sile u međunarodnim odnosima i da bilo kakva vojna akcija koja zaobilazi Savijet bezbjednosti UN predstavlja kršenje principa i osnovnih normi međunarodnog prava.

Ministarstvo spoljnih poslova Irana osudilo je napade na Siriju koji su protekle noći izvedeni na čelu sa SAD, upozorivši da će Vašington i njegovi saveznici snositi odgovornost za posljedice u regionu i šire, javljaju iranski državni mediji.

"Bez sumnje, SAD i njihovi saveznici, koji su preduzeli vojnu akciju protiv Sirije uprkos odsustvu bilo kakvog dokaza snosiće odgovornost za regionalne i transregionalne posljedice ovog rizičnog poduhvata", navodi se u saopštenju, prenosi Rojters.

Iranski predsjednik Hasan Rohani upozorio je danas da će vojni udar na Siriju, koji su predvodile SAD, dovesti do destrukcije na Bliskom istoku, javila je poluzvanična iranska novinska agencija Tasnim.

"Takvi napadi neće imati drugog rezultata osim dodatne destrukcije...Amerikanci žele da opravdaju svoje prisustvo u regionu takvim napadima", citira ta agencija riječi Rohanija.

Vrhovni iranski lider ajatolah Ali Hamnei oštro je danas osudio vazdušne udare na Siriju i američkog predsjednika Donalda Trampa, francuskog predsjednika Emanuela Makrona i britansku premijerku Tereze Mej nazvao "kriminalcima"."Napad na Siriju je zločin", izjavio je Hamnei na sastanku sa političkim i vojnim liderima u Iranu, navodi se na sajtu Telegram.

Zvaničnik u Iranskoj Revolucionarnoj gardi rekao je da će posljedice napada na Siriju, koje su predvodile SAD, ići na račun Vašingtona.

"EU će biti sa svojim saveznicima na strani pravde"

Predsjednik Evropskog saveta Donald Tusk poručio je, nekoliko sati nakon što su SAD, Britanija i Francuska izvele vazdušne udare na postrojenja sirijske vlade, da će "Evropska unija biti sa svojim saveznicima na strani pravde".

"Udari SAD, Francuske i Britanije jasno pokazuju da sirijski režim, zajedno sa Rusijom i Iranom, ne može da nastavi ovu ljudsku tragediju, barem ne bez ikakve cijene", napisao je Tusk na svom zvaničnom nalogu na Tviteru.

Generalni sekretar NATO Jens Stoltenberg podržao je vojnu akciju SAD, Velike Britanije i Francuske protiv sirijskog režima, ocijenivši da će ona smanjiti sposobnost za dalje napade hemijskim oružjem na sirijski narod.

"Podržavam akcije Sjedinjenih Država, Velike Britanije i Francuske protiv postrojenja i hemijskog oružja sirijskog režima. To će smanjiti sposobnost režima da dodatno napadne sirijski narod hemijskim oružjem”, izjavio je Stoltenberg.

NATO je, podsjetio je on, doslijedno osuđivao Siriju koja je nastavila da koristi hemijsko oružje i tako grubo kršiti međunarodne norme i sporazume.

Korišćenje hemijskog oružja neprihvatljivo je, a odgovorne osobe moraju snositi odgovornost, navodi se u izjavi generalnog sekretara Alijanse.

Prema njegovim riječima, NATO upotrebu hemijskog oružja smatra pretnjom međunarodnom miru i bezbjednosti i smatra da je neophodno poštovati Konvenciju hemijskog oružja.

"To zahtijeva zajednički i dijelotvoran odgovor međunarodne zajednice", stoji u izjavi Stoltenberga.

Njemačka kancelarka Angela Merkel je podržala vazdušne udare SAD, Francuske i Velike Britanije na Siriju kao "neophodnu i adekvatnu" akciju, kako bi se Sirija upozorila da ne koristi ponovo hemijsko naoružanje.

"Mi podržavamo činjenicu da su naši američki, britanski i francuski saveznici na taj način preuzeli odgovornost kao stalne članice Savijeta bezbjednosti UN", rekla je Merkel, prenosi Rojters.

Ona je ranije ove nedjelje rekla da Njemačka neće učestvovati u vojnoj akciji protiv Sirije.

Turska je ocijenila da su zapadni udari protiv sirijskog režima "primjeren odgovor" na hemijski napad koji je navodno izveden prije j dana u Dumi.

"Pozdravljamo ovu operaciju koja je čin savijesti celog čovječanstva pred napadima u Dumi za koji sve govori da su dijelo sirijskog režima", saopštilo je tursko Ministarstvo spoljnih poslova.

Turska je bila unapred obaviještena o napadima SAD, Britanije i Francuske koji su protekle noći izvedeni protiv Sirije, izjavio je portparol vladajuće turske Partije pravde i razvoja (AKP) Mahir Unal za televiziju CNN Turk.

Turski predsjednik Redžep Tajip Erdogan pozdravio je vazdušne napade SAD, Britanije i Francuske na Siriju i poručio da je ta operacija poruka sirijskom predsjedniku Bašaru al Asadu da "njegovi masakri" neće ostati bez odgovora.

"Današnjom zajedničkom operacijom SAD, Britanije i Francuske, sirijski režim primio je poruku da njegovi masakri neće ostati bez odgovora. Nevin narod Sirije trebalo je braniti mnogo ranije", rekao je Erdogan obraćajući se pristalicama svoje Partije pravo i razvoj na sastanku u Istanbulu, prenosi Rojters.

Premijeri Španije i Italije, Marijano Rahoj i Paolo Djentiloni, oglasili su se povodom napada na Siriju.

"Ono što se dogodilo u Siriji proteklih dana prevazilazi konstantno kršenje prekida vatre. Odgovor na ta zverstva je legitiman i proporcionalan", rekao je Rahoj.

Njegov italijanski kolega nazvao je napad SAD, Francuske i Britanije na Siriju "ograničenom akcijom", koja je imala za cilj da pogodi kapacitete za proizvodnju i širenje hemijskog oružja, prenio je AP.

"To ne može i ne treba da bude početak eskalacije", rekao je Djentiloni.

Sjedinjene Američke Države, Velika Britanija i Francuska noćas su izvele vazdušne udare na Siriju kao odgovor na navodni napad hemijskim oružjem u Siriji.

Izrael je saopštio da je zajednički udar SAD, Velike Britanije i Francuske na Siriju bio "prikladan" odgovor na navodni hemijski napad i upozorio da akcije Damaska dovode tu zemlju u opasnost od novih udara, uključujući i one protiv rukovodstva.

"Prošle godine je predsjednik (SAD Donald) Tramp jasno stavio do znanja da upotreba hemijskog oružja prelazi crvenu liniju. Prošle noći, predvođene Amerikancima, SAD, Francuska i Velika Britanija su postupile dogovarajuće", navedeno je u saopštenju neimenovanog zvaničnika u Jerusalimu, prenijeli su izraelski mediji.

"Sirija nastavlja da izvodi ubilačke akcije i da bude baza za te i druge akcije, ukjučujući one od strane Irana, koje dovode njenu teritoriju, snage i rukovodstvo u opasnost", dodaje se u kratkom saopšenju.

Napad se dogodio za vreme jevrejskog dana odmora, šabata u Izraelu, kada se izraelski premijer Benjamin Netanjahu uzdržava od davanja zvaničnih saopštenja.

Zvanična Tirana podržala je vazdušne napade SAD, Velike Britanije i Francuske u Siriji prošle noći, zbog navodnog korisćenja hemijskog oružja.

"Mi smo na strani naših saveznika i podržavamo odluku predsjednika Trampa da se zaštite životi ljudi, ljudska prava i sve radnje koje, ne samo što kažnjavaju varvarske postupke, već stvaraju sigurnost i stabilnost širom sveta”, izjavio predsjednik Albanije Iljir Meta, prenijeli su mediji u Tirani.

Ministarstvo spoljnih poslova Egipta saopštilo je da su duboko zabrinuti zbog vojne eskalacije u Siriji.

MSP nije konkretno spomenulo raketne napade koje su sprovele SAD, Britanija i Francuska, navodi Rojters.

Egipat je zahtijevao temeljnu i transparentnu medjunarodnu istragu o navodnom hemijskom oružju na sirijskoj teritoriji.

"Arapska Republika Egipat izražava solidarnost sa bratskim narodom Sirije u svom cilju da žive u miru i stabilnosti", saopštilo je Ministarstvo, prenosi Rojters.

Egipat poziva na mirno riješenje krize u Siriji i nastavak napora da se humanitarna pomoć dostavi onima kojima je ona neophodna.

Kanadski premijer Džastin Trudo podržao je vojnu intervenciju predvođenu SAD u Siriji.

Trudo je rekao da Kanada podržava "neophodan odgovor" svojih prijatelja i da najsnažnije osuđuje upotrebu hemijskog oružja u Siriji.

On je to rekao u Limi, glavnom gradu Perua, na samitu predstavnika američkih država.

Trudo je rekao da će Kanada učestvovati, zajedno sa drugima, u istrazi upotrebe hemijskog oružja protiv sirijskih civila i da "odgovorni za to moraju biti privedeni pravdi".

"Zemlje članice UN da pokažu uzdržanost"

Generalni sekretar UN Antonio Gutereš saopštio je danas da pomno pravi izviještaje u vezi sa vazdušnim napadima na Siriju koje su protekle noći izvele SAD, Francuska i Britanija, istakavši da su zemlje dužne da djeluju u okviru smijernica Povelje UN i "međunarodnog prava generalno".

"Bilo kakva upotreba hemijskog oružja je gnusna. Patnje koje upotreba takvog oružja izaziva su stravične", upozorio je Gutereš, pozvavši države članice UN da pokažu uzdržanost i izbegnu bilo kakve postupke koji bi mogli da dovedu do eskalacije situacije, prenosi AP.

Poruke iz Srbije

Predsjednik Srbije Aleksandar Vučić rekao je da o situaciji u Siriji "nije lako reći sve jednom rečenicom".

On je za RTS rekao da smo mi "brojčano mala zemlja u igri velikih sila i ne treba da se mešamo".

Govoreći o noćas izvedenom napadu na Siriju koji su izvele SAD, Velika Britanija i Francuska, Vučić je rekao da je isplivalo nekoliko stvari.

Kosovski ministar spoljnih poslova Bedžet Pacoli izjavio je danas da prištinske vlasti podržavaju "savezničku intervenciju u Siriji protiv režima predsjednika Bašela el Asada".

Pacoli kaže da je napad došao kao posljedica napada hemijskim oružjem u sirijskom gradu Duma.

"Kosovo snažno podržava i saglasani smo sa akcijama koje su preduzeli strateški saveznici Kosova - Sjedinjenih Američkih Država, Ujedinjenog Kraljevstva i Francuske u Siriji. Upotreba hemijskog oružja je neprihvatljiva. Nadležni bi trebalo da budu odgovorni da se ovaj događaj ne ponovi ", rekao je Pacoli, prenio je portal Telegrafi.

Kosovski premijer Ramuš Hardinaj poručio je da Priština podržava akciju SAD, Britanije i Francuske na zaustavljanju režima Bašara el Asada.

"Kosovo podržava intervenciju evroatlantskih saveznika u zaustavljanju Asadovog režima u Siriji”, napisao je Haradinaj na svom Fejsbuk profilu.

"Napad hemijskim oružjem na nedužne civile je neopravdan, a pokušaj demokratskih zemalja da uspostave mir u ovoj zemlji je bio neophodan”, naveo je Haradinaj.

Kipar se distancirao od vazdušnih napada Britanije na sirijske ciljeve, saopštivši da nije unapred bio obaviješten o akciji izvedenoj iz britanske vazduhoplovne baze na tom mediteranskom ostrvu, niti je bio umiješan u napad.

Četiri mlazna aviona "tornado" britanskih vazduhoplovnih snaga iz baze Akrotiri na Kipru ispalila su protekle noći rakete u pravcu vojnog objekta u blizini Homsa, gdje je utvrđeno da Sirija čuva hemikalije, saopštilo je prethodno britansko Ministarstvo odbrane.

"Kipar ni na koji način nije učestvovao u ovoj operaciji i u ovoj zemlji postoje uslove za potpunu bezbjednost", saopštio je portparol kiparske vlade Prodromos Prodromu, prenosi Rojters.

Prodromu je naveo da kiparske vlasti prate situaciju od samog početka.

Prema njegovim riječima, u napadu nije korišćen ni vazdušni prostor Kipra niti oblast informacije o letovima - što je ogroman deo vazdušnog prostora istočnog Mediterana.

"Nadamo se da će ubuduće biti moguće izbjeći vojne operacije u Siriji i da će se izvori opasnosti u toj susednoj zemlji riješavati na miran način i putem dijaloga", zaključio je Prodromu.

Britanija je zadržala dvije svoje baze na Kipru, svojoj bivšoj koloniji, a na tom ostrvu se nalazi oko 3.100 britanskih vojnika, napominje Rojters.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.