NYT: Burno neslaganje, pukotine idu na ruku Rusiji i Kini
Neslaganje Evrope i administracije predsjednika SAD je tokom konferencije o bezbjednosti u Minhenu postalo otvoreno i burno, tvrde diplomate i analitičari.
Oni upozoravaju da bi pukotine u transatlantskim vezama mogle da iskoriste Rusija i Kina, piše Njujork tajms.
Evropski lideri dugo su brinuli da bi izjave predsjednika SAD Donalda Trampa i njegove poruke na Tviteru mogle da naškode transatlantskom savezu koji postoji sedam decenija.
Kako navodi list, nadali su se da će taj savez izdržati pritisak. Visoki njemački zvaničnik, koji je tražio da ostane anoniman, na to je slegnuo ramenima i rekao:
“Niko više ne vjeruje da je Trampu stalo do stavova ili interesa saveznika”. Neposredna opasnost je, kako su upozorili diplomate i obaviještajni zvaničnici, to što postoji rizik da će te “transatlantske pukotine” sada da iskoriste Rusija i Kina.
Čak i uobučajeno sumoran ruski ministar inostranih poslova Sergej Lavrov sa zadovoljstvom je primjetio da evroatlantske veze postaju “napete”.
;”Vidimo da se stvaraju nove pukotine i da se produbljuju stare”, rekao je Lavrov.
I izvan okvira sadašnje administracije, sve veći broj Evropljana vjeruje da odnosi sa SAD nikada više neće biti isti. Dugogodišnji analitičar njemačko-američkih odnosa Karl Kajzer rekao je da poslije dvije godine mandata predsjednika Trampa većina Francuza i Nemaca vjeruje Rusiji i Kini više nego SAD.
Bilo je međutim znakova da svi američki i evropski lideri nisu bili voljni tako lako da odustanu od transatlantskog saveza. Da bi pokazali solidarnost sa Evropom, više od 50 američkih kongresmena, republikanaca i demokrata, prisustvovalo je Minhenskoj bezbjednosnoj konferenciji. O opasnostima unilateralnih akcija transatlantskih partnera u Minhenu su govorile njemačka kancelarka Angela Merkel, za koju Njujork tajms navodi da je održala neobično strastven govor, i ministarka odbrane Njemačke Ursula fon de Lejen. Merkel je između ostalog kritikovala američko povlačenje iz Sirije koje, kako je ocijenila, samo može da ide na ruku Rusiji i Iranu. Njen stav dijeli šef francuske diplomatije Žan-Iv le Drijan koji je rekao da je za njega američka politika u Siriji “misterija”. Na komentar republikanske senatorke Lindzi Grejem da će SAD zadržati “određene kapacitete” u Siriji, inače diplomatski odmjeren francuski minister je sarkastično odgovorio “A, pa tu su dobre vijesti. Nisam znao…
Baš se radujem zbog toga”, rekao je. Potpredsjednik SAD Majk Pens, koji je govorio poslije Merkel u Minhenu, naišao je na mrtvu tišinu kada je pokušao da izvrši pritisak na saveznike da se povuku iz nuklearnog sporazuma sa Iranom. Evropski saveznici smatraju da je taj sporazum vitalan za evropsku bezbjednost i neširenje nuklearnog oružja.
Pens je u govoru pohvalio Trampa i ono što je nazvao obnovom američkog liderstva na Zapadu. Evropljani, međutim, nisu bili ubijeđeni, navodi Njujork tajms. Sve veći broj evropskih glasova upozorava da neće biti povratka na staro u transatlantskim odnosima. Norbert Retgen, koji je na čelu Spoljopolitičkog odbora njemačkog parlamenta, smatra da Tramp nije uzrok, već “simptom tektonskih pomjeranja u geopolitici koji su doveli do povratka rivalstva velikih sila i centrifugalnih sila koje vode dalje od multilateralizma”.
“U eri poslije Trampa neće biti povratka na eru prije Trampa”, rekao je Retgen i dodao da je bezbjednost Evrope koju garantuju SAD bila status kvo.
“To se neće ponoviti”, naveo je njemački zvaničnik.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
