Guteres: Slabi posvećenost Beograda i Prištine dijalogu
Beograd - Posvećenost Beograda i Prištine napredovanju dijaloga slabi, a gubitak zamajca povećava opasnost da u procesu normalizacije dođe do zastoja - ocijenio je novi generalni sekretar UN Antonio Guteres u svom prvom izvještaju o radu UNMIK-a na Kosovu i Metohiji.
Guteres je u izvještaju, o kojem će se raspravljati na Savjetu bezbjednosti UN sutra, pozvao lidere obje strane na uzdržavanje od zapaljive retorike i da svoje stavove iznose isključivo mirnim putem i kroz odgovoran dijalog.
U izvještaju, kojim je obuhvaćen period od 16. oktobra 2016. do 15. januara 2017. godine, navodi se da su tokom tog perioda tenzije između Prištine i Beograda dostigle "zabrinjavajuće nivoe, što je pokazano uzavrelom uzajamnom retorikom i optužbama u vezi sa spornim pitanjima i događajima".
Guteres je naveo da nije postignut jasan napredak kada je riječ o uspostavljanju zajednice srpskih opština, što je "ključan aspekt sporazuma postignutog u okviru dijaloga pod posredovanjem EU" - prenosi RTS.
On ističe da je pravo na bezbjedan i dostojanstven povratak osnovno i nepovredivo pravo, te naglašava da UN ostaju spremne da podrže povratak, pomirenje i rješavanje pitanja teškog nasljeđa sukoba na Kosovu.
Navodi da su prištinske vlasti odgovorne za održavanje vladavine zakona i obezbjeđivanja prava na povratak, te da te vlasti moraju da obezbijede da incidenti kao što su oni koji su se dogodili u Suvoj Reci i Dečanima ne budu presedan za sistematsko sprečavanje povrataka.
Ocjenjuje se i da je odsustvo odgovora javnih institucija u incidentima u Suvoj Reci i Dečanima razočaravajuće.
Ističe se da UNMIK nastavlja da prati razvoj događaja u vezi sa unapređenjem i zaštitom vjerskog i kulturnog nasljeđa i navodi da zabrinjava to što prištinske vlasti uporno odbacuju zahtjev za izdavanje građevinske dozvole za obnovu srpske pravoslavne crkve u Prizrenu.
Guteres je pozvao obje strane da se pridržavaju sporazuma koje su već postigle u procesu dijaloga pod posredovanjem EU, "u dobroj vjeri i bez neprikladnih odlaganja" i upozorio da ako se ne obezbijede "opipljiva poboljšanja, koja narod u potpunosti očekuje, postoji rizik od nazadovanja, što može biti opasno".
Izražava se i zabrinutost zbog "rastućih tenzija i eskaliranja međusobnog optuživanja, koji su karakterisali odnose između Prištine i Beograda tokom posljednjeg kvartala, posebno, jer se to događalo u trenutku jačanja etničkih napetosti i zaoštrene političke retorike u širem regionu".
"Kod nekih lidera vidim primjere iskrene posvećenosti, hrabrosti i vizije o boljoj budućnosti, bez pristupa koji nikom nije od koristi i koji podriva istinske interese naroda kojima oni služe", navodi se u izvještaju.
On primjećuje da se i dalje odgađa primjena sporazuma o slobodi kretanja vozila, uključujući odredbu koja se tiče uzajamnog prihvatanja oznaka na registarskim tablicama, što je prema prvobitnom planu trebalo da stupi na snagu 15. novembra.
Dodaje se da su predstavnici i zvaničnici kosovskih Srba obustavili učešće u vladajućim institucijama kao odgovor na novi zakon o "Trepči", kao i da je Priština osudila izgradnju zida kod mosta u Sjevernoj Mitrovici, ali se napominje da uprkos očitim tenzijama na političkom nivou, nema napetosti unutar zajednice u Sjevernoj Mitrovici.
Navodi se i da je bivši lider OVK i sadašnji lider Alijanse za budućnost Kosova Ramuš Haradinaj uhapšen u Francuskoj 4. januara po Interpolovoj potjernici na zahtjev Srbije, te da je to izazvalo gnjevne odgovore i političkih lidera i dijelova javnosti na Kosovu.
U izvještaju se navodi da su tenzije između Beograda i Prištine dodatno eskalirale kada je Beograd uveo novu željezničku liniju do Sjeverne Mitrovice i voz sa bojama srpske zastave i natpisom "Kosovo je Srbija".
Unutar Kosova, ističe Guteres, napeti odnosi između vladajućih i opozicionih stranaka kao i između stranaka unutar vladajuće koalicije spriječili su napredak po pitanju mnogih vladinih ciljeva, uključujući ratifikaciju sporazuma o demarkaciji sa Crnom Gorom, a nedovoljan je i napredak u pogledu borbe protiv korupcije i organizovanog kriminala.
U dijelu izvještaja generalnog sekretara o Kancelariji specijalnog tužioca, navodi se da je ta kancelarija dobila zadovoljavajuću pomoć od sudskih i policijskih vlasti u Prištini i Beogradu, ali da specijalni tužilac očekuje i veću pomoć imajući u vidu da se rad njegove kancelarije ubrzava.
S druge strane, u izvještaju visokog predstavnika EU Federike Mogerini o aktivnostima Euleksa u istom periodu, navodi se da je izrečen izvjestan broj presuda u vezi sa ratnim zločinima i organizovanim kriminalom, korupcijom i drugim ozbiljnim zločinima.
Mogerinijeva dodaje da je, prema procjenama Euleksa, Divizija specijalnih jedinica kosovske policije "pružila odličan odgovor, na nivou standarda EU, u svim vrstama intervencija" i da Jedinica za vjersko i kulturno nasljeđe operiše na zadovoljavajućem nivou, uz napomenu da postoji stalna potreba za obezbjeđivanje osjetljivih vjerskih lokacija.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
