Duži rok za vraćanje kredita jedini spas
Banjaluka - Banke u Srpskoj odobrile su u prvom ovogodišnjem polugodištu reprogram kredita "teških" 62,9 miliona KM, a najveći dio tog iznosa odnosi se na zajmove date preduzećima.
Dužnici kroz reprogram kredita obično nastoje da produže period njegove otplate kako bi prevazišli probleme sa vraćanjem rata. Prema podacima Agencije za bankarstvo RS, pravnim licima odobren je reprogram u iznosu od 55,2 miliona, dok je na zahtjev stanovništva reprogramirano 7,7 miliona KM. Banke su odobrile 432 zahtjeva za reprogram dospjelih kreditnih obaveza od čega su se 122 odnosila na pravna, a 310 na fizička lica.
Iako je broj zahtjev značajno manji u odnosu na prošlu godinu, ukupan iznos reprogramiranih kredita, ukoliko bude nastavljen trend iz prvog polugodišta, mogao bi premašiti nivo iz 2014. godine. U cijeloj 2014. godini banke su dale zeleno svjetlo za 1.447 zahtjeva za reprogram zajmova. Na osnovu toga reprogramirani su krediti u iznosu od 98 miliona KM, od čega se na pravna lica odnosi 77,2 miliona (143 zahtjeva), a na fizička 20,8 miliona maraka (1.304 zahtjeva).
Direktor Sektora granskih udruženja u Privrednoj komori RS Pero Ćorić kaže da je rast iznosa reprogramiranih kredita posljedica poslovnog ambijenta.
- Poslovanje u Srpskoj nije nimalo jednostavno. Problem nelikvidnosti je sve izraženiji. Tržište je suženo, a proizvođači su prinuđeni da izvoze iako veliki broj njih nije konkurentan na stranom tržištu - kaže Ćorić.
On smatra da privredni subjekti, koji kredit koriste za nabavku nove opreme i proširenje kapaciteta, ne bi trebalo da dođu u situaciju nemogućnosti servisiranja duga.
- Reprogram može dati pozitivne pomake, jer nudi preduzećima mogućnost da prevaziđu trenutnu krizu, dok firme koje se ne mogu pridržavati ni novih uslova otplate kredita sigurno čeka stečaj ili likvidacija - kaže Ćorić.
Sekretar Udruženja potrošača RS Dragovan Petrović kaže da je platežna moć potrošača drastično smanjena, zbog čega većina porodica živi na kredit.
- To je vrlo rizično i u slučaju gubitka posla dovodi ih do nemogućnosti servisiranja dugova, pa je reprogram kredita jedino rješenje - smatra Petrović.
Izvršni direktor Udruženja ekonomista RS - SWOT Saša Grabovac smatra da rast iznosa reprogramiranih obaveza na osnovu kredita ukazuje na sve lošije stanje u privredi i materijalni položaj stanovništva.
- Veći problem predstavlja privreda na koju otpada i najveći dio reprogramiranog iznosa. Fizička lica su oduvijek važila za bolje dužnike, dok vrijednost nenaplativih kredita plasiranih u privredu raste iz godine u godinu - kaže Grabovac navodeći da se u slučaju zdravijih firmi reprogram pokazao kao izuzetno korisno sredstvo, jer obezbjeđuje održavanje likvidnosti u kriznim trenucima, dok za preduzeća koja konstantno posluju sa gubicima predstavlja samo odgađanje konačnog ishoda.
Reprogramiranje kreditnih obaveza omogućeno je 2009. godine radi ublažavanja negativnih efekata globalne finansijske i ekonomske krize. U Agenciji za bankarstvo ističu da su efekti te odluke pozitivni, naročito kod pravnih lica kojima je koliko-toliko olakšano održavanje likvidnosti.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
